Για πρώτη φορά καθορίζονται θεσμικά οι χρήσεις στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο – Περιλαμβάνεται πλήρης επήρεια σε όλα τα νησιά, συμπεριλαμβανομένου του Καστελόριζου
Την ολοκλήρωση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ) ανακοίνωσαν τη Μεγάλη Τετάρτη τα υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, δίνοντας στη δημοσιότητα τον σχετικό χάρτη. Πρόκειται για την πρώτη φορά που η Ελλάδα προχωρά σε συστηματική οριοθέτηση και θεσμοθέτηση χρήσεων στον θαλάσσιο χώρο της, με σκοπό την καλύτερη οργάνωση και αξιοποίηση των θαλάσσιων ζωνών, σε συνάρτηση με τις απαιτήσεις της περιβαλλοντικής προστασίας και της βιώσιμης ανάπτυξης.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και βουλευτή Άγγελο Συρίγο, ο σχεδιασμός είναι σημαντικός για τρεις βασικούς λόγους:
- Για πρώτη φορά αποτυπώνονται με σαφήνεια οι ελληνικές θέσεις για περίπου 480.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλάσσιων ζωνών,
- αποδίδεται πλήρης επήρεια σε όλες τις ηπειρωτικές και νησιωτικές ακτές της χώρας,
- ενώ περιλαμβάνεται και η πλήρης επήρεια στο Καστελόριζο και τη Στρογγύλη, με τα ανατολικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας να εφάπτονται σε εκείνα της Κυπριακής ΑΟΖ.
Η ανακοίνωση έρχεται σε μια περίοδο κατά την οποία η Τουρκία, μέσω του δικού της Σχεδίου Θαλάσσιου Χώρου (DMP), προχωρά επίσης σε συστηματική χαρτογράφηση και αξιολόγηση των θαλάσσιων περιοχών της, με στόχο –όπως αναφέρει ο τουρκικός Τύπος– την ορθολογική αξιοποίηση των θαλάσσιων πόρων και την ενίσχυση της θαλάσσιας πολιτικής της χώρας στο πλαίσιο της στρατηγικής «Γαλάζια Πατρίδα».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είχε καθυστερήσει στην υποβολή του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, γεγονός που είχε επιφέρει πρόστιμο από την Κομισιόν. Με την παρούσα εξέλιξη, η χώρα συμμορφώνεται με την ευρωπαϊκή οδηγία για την ολοκλήρωση θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού έως το 2021, αν και καθυστερημένα.
Ο χάρτης που δόθηκε στη δημοσιότητα αναμένεται να αποτελέσει εργαλείο σχεδιασμού πολιτικής για τη θάλασσα, χωρίς να συνιστά πράξη ανακήρυξης ΑΟΖ ή υφαλοκρηπίδας, καθώς η σχετική διαδικασία προϋποθέτει διεθνείς συμφωνίες ή μονομερείς πράξεις με ειδική νομική σημασία. Ωστόσο, καταγράφει επισήμως τις ελληνικές θέσεις στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου, συμβάλλοντας σε μεγαλύτερη θεσμική διαφάνεια.
