Υπάρχει ένας τύπος ανθρώπου που δεν ησυχάζει στιγμή. Διατελεί μονίμως σε κατάσταση καχυποψίας. Φαντάζεται ότι όλοι οι άλλοι μηχανορραφούν εναντίον του, επιβουλεύονται τη θέση του, το έχειν του, ακόμα και την ίδια του την ύπαρξη.
Όταν βρίσκεται σε ερωτική σχέση, πλέκει σενάρια πως το ταίρι του ξενοκοιτάει, φλερτάρει, ενδίδει σε πειρασμούς, πέφτει σε ξένα κρεβάτια. Από τη λαχτάρα του να ανακαλύψει την αλήθεια – την οποία ήδη έχει αποφασίσει –, απεμπολεί κάθε διακριτικότητα. Κάθε αξιοπρέπεια. Κάποτε άνοιγε γράμματα. Τώρα σκαλίζει ξένα κινητά, παρακολουθεί τη δραστηριότητα της «άπιστης» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σημειώνει ποιος της έβαλε λάικ – πόσω δε μάλλον καρδούλα –, τον θεωρεί αυτομάτως αντεραστή του.
Ως γονιός είναι υπερπροστατευτικός, κέρβερος σωστός. Έχει μικρό παιδί; Τρέμει μην του κρυολογήσει, μη δηλητηριαστεί από κιμάδες εστιατορίων – «δεν ξέρεις τι σαπάκια κρέατα βάζουν!» –, μη χτυπήσει στις κούνιες. Μεγαλώνει το καμάρι του, μπαίνει στην εφηβεία; Το άγχος του χτυπάει κόκκινο. Παλιότερα έτρεμε πως η κόρη του θα έχανε «ό,τι πολυτιμότερο είχε», θα γνώριζε δηλαδή το γλυκό μυστικό της ζωής. Στις μέρες μας οι απειλές έχουν γίνει ασύμμετρες. Τραπ μουσική, ναρκωτικά, παραβατικότητα, εγκληματικότητα… Παρακολούθησε τη σειρά «Adolescence» στο Νέτφλιξ και τον έλουσε κρύος ιδρώτας. Πείστηκε οριστικά πως τα σχολεία είναι εκτροφεία δολοφόνων. Το δικό του βεβαίως το σπλάχνο το βλέπει, στους εφιάλτες του, πάντοτε θύμα. Ποτέ θύτη.
Ως πολίτης ο άνθρωπός μας είναι ακόμα πιο αξιοθρήνητος. Ασπάζεται αβλεπί και την πιο εξωφρενική θεωρία συνωμοσίας. Τη διακινεί φουσκώνοντάς την – ανοίγει τάχα τα μάτια των γύρω του. Ο κόσμος – κατά την αντίληψή του – διαιρείται στους συστημικούς, στους βολεμένους, που τρώνε με χρυσά κουτάλια, αλληλοεξυπηρετούνται, κουκουλώνει ο ένας τις πομπές του άλλου. Και στον απλό, αγαθό, αναμάρτητο λαό, όπου ανήκει και ο ίδιος.
Το σύστημα τον τρέμει τον λαό. Εχει υψώσει πανύψηλα τείχη. Για να τα υπερπηδήσεις και να χωθείς στην «απομέσα», πρέπει να απεμπολήσεις την τιμή σου. Να καταντήσεις γενίτσαρος ή πόρνη, που προσφέρει σεξουαλικές υπηρεσίες για να αναρριχηθεί. Το σύστημα ευτυχώς ολοένα σαπίζει. Η οργή θα ξεχειλίσει και θα το γκρεμίσει, ό,τι παλιό θα σαρωθεί. Και θα ανατείλει ένας επίγειος παράδεισος. Ο καιρός εγγύς.
Γιατί τον λέω αξιοθρήνητο; Λαθεύει όταν διαπιστώνει τις τρομερές ανισότητες στη μόρφωση, στην περίθαλψη, στις ευκαιρίες που προσφέρονται; Δεν δικαιούται να αγανακτήσει, να εξεγερθεί, να παλέψει για μια καλύτερη κοινωνία; Δεν δικαιούται απλώς. Υποχρεούται απέναντι σε εκείνους που έρχονται, στις μελλοντικές γενιές. Κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος. Και η αιματηρότερη θυσία κάποτε θα καρποφορήσει.
Τείνει απλώς ο άνθρωπός μας, από ενθουσιασμό και αφέλεια, να ακολουθεί τους πλέον ποταπούς δημαγωγούς. Να χάβει αμάσητους τους παιδαριώδεις, εμπρηστικούς ισχυρισμούς τους. Να τους ονομάζει ηγέτες του, να τους αποθεώνει, να επενδύει κάθε του ελπίδα επάνω τους. Δίχως να του περνάει καν απ’ το μυαλό ότι τον κοροϊδεύουν εν ψυχρώ, τον εργαλειοποιούν πρόστυχα προκειμένου να πετύχουν τους δικούς τους στόχους. Στην καλύτερη, υψηλή τηλεθέαση. Στη χειρότερη, ανεξέλεγκτη εξουσία.
Το παρακολουθήσαμε σε πλήρη εξέλιξη τους τελευταίους μήνες. Μυριάδες άνθρωποι διαδήλωσαν μαχητικά. Όχι ενάντια στις χρόνιες παθογένειες του κρατικού μηχανισμού, στην αναξιοκρατία, το βόλεμα, τον συνδυασμό οκνηρίας και έπαρσης που επέφερε την τραγωδία στα Τέμπη. Μα υποστηρίζοντας άρρητα αθέμιτα κουκιά μαγειρεμένα. Για βαγόνια-φαντάσματα και μυστικά φορτία και ξυλόλια.
Και όταν πλέον απεδείχθη ότι τα παραπάνω σενάρια λειτουργούσαν αποπροσανατολιστικά, συσκότιζαν την αλήθεια, τα πλήθη που είχαν βγει στους δρόμους αντί να νιώσουν εξαπατημένα από τους καθοδηγητές τους, τους παρακολουθούν να τα μασάνε, να τα στρίβουν. Να ποντάρουν στη βραχεία μνήμη της κοινής γνώμης.
Όχι απλώς τους ανέχονται μα κι εξακολουθούν να τους χειροκροτούν, με μισή έστω καρδιά. Διότι το δυσκολότερο πράγμα είναι να παραδεχθείς, στον εαυτό σου πρώτα, ότι σε πιάσανε κορόιδο.
Αφρίζει – ξαφρίζει, αφού το αγόρασες, αφού το πίστεψες, θα το φας. Το σαπούνι που σου μοσχοπούλησαν για τυρί. Τους πολιτικάντηδες που το παίζουν αντισυστημικοί.
Χρήστος Χωμενίδης
