Στο «Ε» μιλούν από την Οργανωτική Επιτροπή, ο Γιώργος Έψιμος και η Ελένη Γραμματικοπούλου – Ξεκινώντας από τον «γρίφο» αναλύουν τα πολλαπλά οφέλη σε διάδραση-επικοινωνία, όπως επίσης και τις «αναπάντεχες» συναντήσεις με διακεκριμένους επιστήμονες
Με ενθουσιασμό περιμένουν οι Ξανθιώτες και Ξανθιώτισσες το Φεστιβάλ Γρίφων που «ταξιδεύει» για πρώτη φορά από το Καστελλόριζο στην Ξάνθη το τριήμερο 4 έως 6 Απριλίου. Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί πως, μετά από τέσσερις συνεχείς χρονιές επιτυχών διοργανώσεων στο Καστελλόριζο, θα έρθει η στιγμή να το δούμε και στην Ξάνθη; Ποιος περίμενε ότι θα είχε την ευκαιρία να ακούσει, να δει από κοντά, και να συνομιλήσει με διακεκριμένους επιστήμονες που φάνταζαν «απλησίαστοι» στα μάτια του;
Ναι, λοιπόν, το Φεστιβάλ Γρίφων είναι πραγματικότητα και στην Ξάνθη! Ετοιμάζεται να κατακτήσει την τοπική κοινωνία, προσφέροντας γνώσεις και μοναδικές εμπειρίες.
Στο «Ε», μιλούν για το φεστιβάλ δύο εκ των διοργανωτών, ο Γιώργος Έψιμος, καθηγητής φυσικής και η Ελένη Γραμματικοπούλου, μέλος του ΔΣ του Σωματείου ΕΝ.Ι.Γ.ΜΑ. Μεταξύ άλλων, κάνουν λόγο για ένα φεστιβάλ με πρωτοπόρα θεματική, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να απολαύσουν μια μοναδική εμπειρία, ζώντας τη διαδικασία από κοντά, στο πλευρό καταξιωμένων ακαδημαϊκών, ερευνητών, επιστημόνων, εκπαιδευτικών και καλλιτεχνών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι διοργανωτές δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στον αφιλοκερδή χαρακτήρα του εγχειρήματος, με στόχο την ένωση των δύο άκρων της πατρίδας μας μέσω της επιστήμης και ενός μεγάλου, κοινά μοιρασμένου γεγονότος.
«Γρίφος» για τον Γιώργο Έψιμο είναι οποιαδήποτε διαδικασία σε προσκαλεί να διερευνήσεις με έναν τρόπο που δεν το έχεις ξανακάνει
Ο Γιώργος Έψιμος, στην ερώτηση «τι είναι γρίφος;», εξηγεί πως είναι δύσκολο να δώσουμε έναν ακριβή ορισμό, καθώς ο γρίφος εντοπίζεται σε πολλούς τομείς, με μεγάλη ποικιλία.
«Γρίφος υπάρχει στα μαθηματικά, τη λογοτεχνία, στην προφορική παράδοση. Επίσης, η ίδια η επιστήμη είναι ένας γρίφος. Θεωρώ πως γρίφος είναι οποιαδήποτε διαδικασία σε προσκαλεί να διερευνήσεις με έναν τρόπο που δεν το έχεις ξανακάνει. Ουσιαστικά, δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία η λύση, όσο να βρεις τον τρόπο για τη λύση», τονίζει.
Μία συζήτηση και μία συμμετοχή στο Καστελλόριζο «ανοίγει» τον δρόμο και για το φεστιβάλ στη βόρεια Ελλάδα
Εν συνεχεία, αναφερόμενος στην απόφασή του να εμπλακεί σε αυτό σημειώνει πως όλα έγινε βήμα προς βήμα. «Κάποια στιγμή λίγο πριν το μάθημα ένας μαθητής ζήτησε και είπαμε έναν γρίφο, τότε αυτό έγινε και στα υπόλοιπα τμήματα και φτάσαμε στο πρωτάθλημα γρίφων. Έτσι, άρχισα να ψάχνω γρίφους, έμαθα για το φεστιβάλ στο Καστελλόριζο, ενδιαφέρθηκα και είχα επικοινωνία. Έπειτα, με προσκάλεσαν εκεί, όπου και είχα την ευκαιρία να οργανώσω μία δράση. Στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης παρουσιάστηκε ενδιαφέρον να γίνει κάτι αντίστοιχο και στη βόρεια Ελλάδα», όπως αναφέρει συμπληρωματικά.
Ο λόγος στους διοργανωτές: ΕΝ.Ι.Γ.ΜΑ και Ερευνητικό Κέντρο ΑΘΗΝΑ
Ο κ. Έψιμος αναφέρει επίσης πως οι διοργανωτές του Φεστιβάλ Γρίφων περιλαμβάνουν την Ένωση Ιδεών Γρίφων και Μαθηματικών (ΕΝ.Ι.Γ.ΜΑ), η οποία έχει τη βάση της στο Καστελλόριζο. Σημειώνει πως οι κ. Χούλης και Γραμματικοπούλου ανήκουν στην ΕΝ.Ι.Γ.ΜΑ, ενώ σε τοπικό επίπεδο, η διοργάνωση υποστηρίζεται και από το Ερευνητικό Κέντρο ΑΘΗΝΑ.
«Σε εμένα η διάθεση των εθελοντών δείχνει σε ποιο βαθμό η πόλη θέλει να φιλοξενήσει το φεστιβάλ»
Ο ίδιος ο κ. Έψιμος θεωρεί ότι ο ρόλος των εθελοντών είναι κομβικός για την επιτυχία του φεστιβάλ, καθώς πιστεύει ότι δεν μπορεί να υλοποιηθεί ένα πετυχημένο φεστιβάλ χωρίς την εθελοντική συμμετοχή. Αναφέρει πως παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ήδη αρκετοί εθελοντές, θα χρειαζόταν και άλλοι για να υποστηρίξουν την διοργάνωση. Ωστόσο, τονίζει πως από αυτούς ζητείται να αφιερώσουν μόνο δύο με τρεις ώρες, για να μην επιβαρυνθούν υπερβολικά. Σημειώνει επίσης ότι η διάθεση των εθελοντών αντανακλά το πόσο η πόλη της Ξάνθης θέλει να φιλοξενήσει το φεστιβάλ, και μάλιστα παρατηρεί μια ενθουσιώδη συμμετοχή τόσο από φίλους όσο και από αγνώστους, κάτι που επιβεβαιώνει το ενδιαφέρον της Ξάνθης να «κρατήσει» τη διοργάνωση.
«Ανοιχτή» πρόσκληση στο φεστιβάλ μέσα από ένα «δυνατό» πρόγραμμα
Ο κ. Έψιμος, προσκαλώντας το κοινό να παρακολουθήσει το φεστιβάλ στη Ξάνθη, τονίζει πως οι παρευρισκόμενοι θα έχουν την ευκαιρία να ακούσουν εξαιρετικούς ομιλητές και φορείς. Θεωρεί ότι το πρόγραμμα του φεστιβάλ είναι ιδιαίτερα «δυνατό» και υπόσχεται μοναδικές εμπειρίες. Ξεχωρίζει ιδιαίτερα την ομιλία του κ. Κριμιζή, που θα πραγματοποιηθεί στην τελετή έναρξης, καθώς είναι μια προσωπικότητα που έχει προσφέρει πολλά στο πεδίο της επιστήμης του διαστήματος μέσα από μια πορεία 50 ετών.
«Οι γρίφοι έχουν το χαρακτηριστικό της προσαρμογής στον συμμετέχοντα»
Έπειτα, τονίζει ότι το φεστιβάλ αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία για να απομυθοποιηθούν οι γρίφοι, εξηγώντας ότι δεν αφορούν μόνο τους μαθηματικούς, αλλά είναι προσιτοί και για μικρά παιδιά, άτομα τρίτης ηλικίας, νοικοκυρές και ανθρώπους της εργατιάς.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι γρίφοι έχουν την ικανότητα να προσαρμόζονται στον συμμετέχοντα, επιτρέποντας σε όλους να απολαύσουν τη διαδικασία, ανεξαρτήτως της λύσης. Επιπλέον, αναφέρει ότι οι γρίφοι θα είναι διαβαθμισμένοι ως προς τη δυσκολία τους, με κατηγοριοποίηση στο πρόγραμμα, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν άνθρωποι με διαφορετικά επίπεδα ικανότητας.
Χατζιδάκειο, Παλαιό Δημαρχείο, κεντρική πλατεία, Καπναποθήκη Π
Τέλος, αναφορικά με τους χώρους όπου θα φιλοξενηθούν οι ομιλίες και οι υπόλοιπες δράσεις ενημερώνει πως θα είναι ο Πολυχώρος Τέχνης και Σκέψης «Οικία Μάνου Χατζιδάκι», το Παλαιό Δημαρχείο, και η κεντρική πλατεία, ενώ το απόγευμα στην καπναποθήκη Π θα λάβουν χώρα ομιλίες και καλλιτεχνικά δρώμενα.
«Το Καστελλόριζο και το φεστιβάλ γρίφων πόλοι έλξης για μαθητές και εκπαιδευτικούς»
Η Ελένη Γραμματικοπούλου επισημαίνει πως ο στόχος του φεστιβάλ γρίφων στο Καστελλόριζο, ο οποίος επετεύχθη πέρυσι, ήταν να καταστεί το νησί και το φεστιβάλ του πόλος έλξης για μαθητές, εκπαιδευτές, εκπαιδευτικούς και γονείς από τα γειτονικά νησιά. Το γεγονός ότι πέρυσι συμμετείχαν 200 παιδιά από Ρόδο, Κω, Σύμη, Χάλκη και Αθήνα (κυρίως γυμνασίου και λυκείου) δείχνει την απήχηση του φεστιβάλ, ενώ υπογραμμίζει τη σημασία της ευθύνης που αναλαμβάνουν οι διοργανωτές σε μια τόσο μεγάλη και πολύπλευρη εκπαιδευτική δράση.
«Πολλές φορές η απορρόφηση της γνώσης είναι δυσανάλογη των ερεθισμάτων που της προσφέρονται»
Η κ. Γραμματικοπούλου εξηγεί πως η βασική επιδίωξη του φεστιβάλ ήταν να ενωθούν τα δύο άκρα της πατρίδας μας μέσα από ένα μεγάλο επιστημονικό γεγονός, προσφέροντας τη γνώση ισότιμα σε όλους. Τονίζει ότι συχνά η απορρόφηση της γνώσης δεν είναι ανάλογη των ερεθισμάτων που προσφέρονται και για αυτό το λόγο, το φεστιβάλ ήταν μια ευκαιρία να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα.
Συμπληρώνει πως μια σημαντική στήριξη προήλθε από το Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά, ενώ αναφέρεται και στην εξαιρετική συμμετοχή του Γιώργου Έψιμου στο Καστελλόριζο το 2024, ο οποίος δημιούργησε ένα εντυπωσιακό escape room. Αυτή η επιτυχία τους ώθησε να συνεργαστούν με άλλους συναδέλφους, όπως ο Βασίλης Κατσούρος και ο Πανταζής Χούλης, προκειμένου να συνδυάσουν τις ιδέες τους και να διοργανώσουν το φεστιβάλ στην Ξάνθη.
Μία ευκαιρία να παρουσιάσουν το πρόγραμμα δράσεων τους και οι ομάδες στην Ξάνθη
Αναφέρεται με ενθουσιασμό στους διακεκριμένους επιστήμονες που θα φιλοξενηθούν, όπως ο Σταμάτης Κριμιζής, ο Νεκτάριος Ταβερναράκης και ο Γιάννης Ιωαννίδης, οι οποίοι με τη μακρά πορεία τους και την επιρροή τους στον επιστημονικό κόσμο θα προσφέρουν αξιόλογες ομιλίες. Παράλληλα, η κ. Γραμματικοπούλου επισημαίνει πως το φεστιβάλ θα δώσει βήμα και σε νέες φωνές που έχουν εξασκηθεί στην επικοινωνία της επιστήμης και παρουσιάζουν πειράματα φυσικής ή χημείας με καινοτόμο τρόπο.
Η ίδια αναγνωρίζει ότι στην Ξάνθη υπάρχουν πολλοί εκπαιδευτικοί και βλέπει το φεστιβάλ ως ευκαιρία να παρουσιαστούν οι δράσεις των τοπικών ομάδων.
Πρωινές και απογευματινές εκδηλώσεις: Ομιλίες, εργαστήρια επισκέψεις σχολείων δίνουν μία «φρέσκια» νότα στο φεστιβάλ
Οι πρωινές εκδηλώσεις του φεστιβάλ είναι ανοιχτές σε όλους και καλύπτουν ποικίλες θεματικές, εξασφαλίζοντας έτσι ενδιαφέρον για κάθε ηλικία και προτίμηση. Παράλληλα, υπάρχουν και ενδιαφέροντα εργαστήρια και δωμάτια απόδρασης που απευθύνονται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Το πρωί της Παρασκευής, το πρόγραμμα είναι αφιερωμένο αποκλειστικά σε επισκέψεις σχολείων, ενώ το Σαββατοκύριακο οι εκδηλώσεις θα είναι ανοιχτές για το κοινό. Κάθε απόγευμα, στον Πολυχώρο Τέχνης και Σκέψης «Οικία Μάνου Χατζιδάκι», προγραμματίζονται τρεις ομιλίες, με σημαντικούς επιστήμονες και ειδικούς από διάφορους τομείς.
Το Σάββατο, η εκδήλωση για τα παιδιά περιλαμβάνει θέατρο σκιών, ενώ το βράδυ η ομάδα Science Reactors θα παρουσιάσει το «Stand up science», μια μοναδική παράσταση για τη δημοφιλή επιστήμη. Την Κυριακή, το πρόγραμμα περιλαμβάνει δύο ομιλίες, καθώς και μια συζήτηση μεταξύ του Πανταζή Χούλη και του Ανδρέα Λύκου, κατά την οποία θα αναφερθούν στον «Αρχιμήδους Οστομάχιον», τον αρχαιότερο γνωστό γρίφο, προσφέροντας μια ιδιαίτερη επιστημονική και ιστορική διάσταση στο φεστιβάλ.
Πλούσιο πρόγραμμα δράσεων και από την κινητή ομάδα εκπαίδευσης, «Οδυσσέας», το χαμόγελο του παιδιού
Η κ. Γραμματικοπούλου αναφέρει επίσης τη συμμετοχή της κινητής ομάδας εκπαίδευσης «Οδυσσέας» και του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» στο φεστιβάλ. Όπως εξηγεί, οι εκπαιδευτικοί της ομάδας θα πραγματοποιήσουν ομιλίες, με βασικό θέμα το bullying, προκειμένου να ευαισθητοποιήσουν το κοινό και να προάγουν την πρόληψη.
Επιπλέον, η ομάδα «Οδυσσέας» έχει προγραμματίσει διάφορες δράσεις για την υποστήριξη της τοπικής κοινότητας. Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθούν δωρεάν ιατρικές και οδοντιατρικές εξετάσεις για παιδιά έως 18 ετών, δίνοντας τη δυνατότητα σε πολλές οικογένειες να λάβουν σημαντική φροντίδα. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, θα διεξαχθούν ενδιαφέρουσες ομιλίες και συζητήσεις, που απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς και γονείς, με σκοπό την περαιτέρω ενημέρωση και υποστήριξη.
Βασικές προϋποθέσεις: Υποδομή και μία ομάδα με εμπειρία, κέφι και διάθεση να δουλέψει
Κλείνοντας, η κ. Γραμματικοπούλου τονίζει την άριστη συνεργασία της με τον Βασίλη Κατσούρο, σημειώνοντας ότι αυτός αποτέλεσε το βασικό κίνητρο για την υλοποίηση αυτής της προσπάθειας. Η συνεργασία τους εστιάζει σε καινοτόμες δράσεις που καταφέρνουν να γοητεύσουν τα παιδιά, με πολλές από αυτές να ενσωματώνουν στοιχεία της τεχνητής νοημοσύνης.
Εύχεται ότι αυτό το φεστιβάλ και οι δράσεις του να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση και για άλλες πόλεις, ενώ υπογραμμίζει πως για την επιτυχία αυτών των δράσεων, είναι απαραίτητη η ύπαρξη της κατάλληλης υποδομής και μιας ομάδας με εμπειρία και πάθος για τη δουλειά. Εξάλλου, όπως επισημαίνει, η δουλειά που απαιτείται είναι τεράστια, αλλά η ανταπόκριση και η συμμετοχή αξίζουν κάθε κόπο.
