Η κλιματική αλλαγή αναμένεται να μειώσει την ποικιλία των καλλιεργειών σε περιοχές κοντά στον ισημερινό, ενώ σε άλλες περιοχές του κόσμου θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για την προσαρμογή της γεωργίας
Μια πρόσφατη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Food τον Μάρτιο του 2025, αναλύει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε 30 μεγάλες καλλιέργειες υπό τέσσερα διαφορετικά σενάρια υπερθέρμανσης του πλανήτη, με θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 1,5 °C έως 4 °C.
Η μελέτη αναφέρει ότι ακόμη και μια αύξηση κατά 1,5 °C της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε σχέση με τα επίπεδα της προ-βιομηχανικής εποχής θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική μείωση των κατάλληλων περιοχών για καλλιέργεια. Οι καλλιέργειες που πλήττονται περισσότερο είναι το σιτάρι, το κριθάρι, η σόγια, οι φακές και οι πατάτες. Με θερμοκρασία 2 °C, οι μειώσεις της καλλιεργήσιμης έκτασης γίνονται πιο έντονες, με πολλές περιοχές να χάνουν πάνω από το 50% της δυνατότητάς τους για γεωργική παραγωγή.
Η μελέτη χρησιμοποιεί την έννοια του «ασφαλούς κλιματικού χώρου», ο οποίος βασίζεται στις ετήσιες βροχοπτώσεις, τη βιοθερμοκρασία και την ξηρασία για να μετρήσει τη δυνατότητα καλλιέργειας σε μια περιοχή. Το «ασφαλές κλιματικό χώρο» χαρτογραφεί τις κατάλληλες περιοχές παραγωγής για κάθε καλλιέργεια, με βάση τις συνθήκες του κλίματος.
Αν και η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μειώσει την ποικιλία των καλλιεργειών σε περιοχές κοντά στον ισημερινό, η μελέτη διαπιστώνει ότι σε περιοχές μακριά από τον ισημερινό, όπως η Βόρεια Αμερική, η Ευρώπη και η Κεντρική Ασία, η ποικιλία των καλλιεργειών αναμένεται να αυξηθεί, δημιουργώντας ευκαιρίες προσαρμογής.
Η μελέτη επισημαίνει ότι οι τροπικές περιοχές, που ήδη πλήττονται από την κλιματική αλλαγή, θα υποστούν τη μεγαλύτερη μείωση στην ποικιλία των καλλιεργειών, με περισσότερες από 70% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων να επηρεάζονται σοβαρά εάν η θερμοκρασία αυξηθεί κατά 2 °C ή περισσότερο.
Σύμφωνα με την επικεφαλής της μελέτης, Sara Heikonen, η διεθνής συνεργασία και υποστήριξη θα είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη νέων γεωργικών πρακτικών στις πιο ευάλωτες περιοχές του κόσμου. Η ανάγκη για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή καθίσταται επιτακτική για την προστασία της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής και την ασφάλεια των τροφίμων.
Η μελέτη τονίζει τη σημασία του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 2 °C για να αποτραπούν σοβαρές επιπτώσεις στη γεωργία και να διασφαλιστεί η σταθερότητα του παγκόσμιου συστήματος τροφίμων.
