Σήμερα θα παρουσιάσει στο κοινό του το σόλο «Χώμα» στο Nostos παρέα με τον Μάρκο Πινακουλάκη στον ήχο και τις ηχητικές παρεμβάσεις
Ο Γιώργης Ξυλούρης, γνωστός και ως Ψαρογιώργης, αποτελεί μια ξεχωριστή φυσιογνωμία της κρητικής μουσικής σκηνής, με το λαγούτο του να γίνεται προέκταση της ψυχής του και η φωνή του να αντηχεί το βάθος της μουσικής του παράδοσης. Γεννημένος και μεγαλωμένος μέσα σε ένα πλούσιο μουσικό περιβάλλον, ο Ξυλούρης βαδίζει στο μονοπάτι που του χάραξε η ίδια η βιωματική εμπειρία, συνδυάζοντας την ουσία της λαϊκής κρητικής μουσικής με νέα στοιχεία και επιρροές που αναδύονται από την ανάγκη για ανεξάρτητη καλλιτεχνική έκφραση. Η προσέγγισή του παραμένει αυθεντική, καθώς κατασταλάζει σε μια βαθιά προσωπική μουσική γλώσσα, στην οποία το παλιό και το νέο συνομιλούν οργανικά.
Σήμερα, Σάββατο 29 Μαρτίου, ο Ψαρογιώργης θα παρουσιάσει στο Nostos το σόλο έργο του «Χώμα», ένα μουσικό ταξίδι που αποτυπώνει τη φιλοσοφία του μέσα από ήχους που γεννιούνται, ζυμώνονται και επιστρέφουν στην πιο καθαρή και αληθινή τους μορφή. Σε αυτήν την ιδιαίτερη μουσική εμπειρία, τον συνοδεύει ο Μάρκος Πινακουλάκης, ο οποίος αναλαμβάνει τον ήχο και τις ηχητικές παρεμβάσεις, συμβάλλοντας στη δημιουργία μιας ατμόσφαιρας που διαρκώς μεταβάλλεται και εξελίσσεται.
«Η μουσική λειτουργεί ως γέφυρα, με οδηγεί σε έναν δρόμο όχι εγκεφαλικό, αλλά πιο βαθύ και αυθόρμητο, που ακολουθεί την αίσθηση της στιγμής που συμβαίνει», σημειώνει ο ίδιος μιλώντας στο «Ε», αποτυπώνοντας έτσι την εσωτερική του προσέγγιση προς τη δημιουργία.
Περιοδεύετε σε πόλεις της Ελλάδας και παρουσιάζετε παρέα με τον Μάρκο Πινακουλάκη στον ήχο και τις ηχητικές παρεμβάσεις, το σόλο «Χώμα». Μιλήστε μας για αυτή τη συνεργασία.
Μέσα στη φαντασία μου, το «Χώμα» δεν είναι απλώς ένας τίτλος, αλλά μια έννοια βαθιά ριζωμένη στη φύση της μουσικής μου. Είναι το υλικό από το οποίο όλα γεννιούνται, ζυμώνονται και επιστρέφουν στην πιο αυθεντική τους μορφή. Όπως το ίδιο το χώμα αποτελεί τη βάση για τη ζωή, έτσι και στη μουσική μου λειτουργεί ως σύμβολο μιας αέναης δημιουργικής διαδικασίας, όπου ο ήχος και η ουσία του καθορίζονται από τη φυσική τους προέλευση και εξέλιξη.
Η συνεργασία μου με τον Μάρκο Πινακουλάκη έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, χτισμένη πάνω στην κοινή μας αντίληψη για τον ήχο και την ελευθερία της μουσικής έκφρασης. Η ιδέα για το σόλο «Χώμα» προέκυψε αυθόρμητα, σχεδόν αβίαστα, μέσα στις στιγμές των sound checks. Εκεί, ανάμεσα στις δοκιμές και τις ακροάσεις, γεννήθηκε μια αίσθηση, μια ανάγκη να αφήσω τον ήχο να εξελιχθεί οργανικά, χωρίς προκαθορισμένα όρια.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο ήχος δεν είναι απλώς ένα τεχνικό στοιχείο ή ένα εργαλείο υποστήριξης. Είναι ένα ζωντανό, δυναμικό στοιχείο που αναπνέει μαζί με τη μουσική, ένα οργανικό μέρος αυτού που συμβαίνει τη δεδομένη στιγμή. Είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον παλμό της στιγμής και στην αίσθηση που γεννιέται τόσο στον μουσικό όσο και στον ακροατή.
Πότε ξεκινά η πρώτη επαφή σας με τη μουσική; Τι σημαίνει να ανήκεις στην καταξιωμένη οικογένεια μουσικών Ξυλούρη;
Από πολύ μικρός βρέθηκα μέσα στη μουσική, όχι ως κάτι που έπρεπε να μάθω, αλλά ως μια φυσική συνέχεια της καθημερινότητάς μου. Μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον όπου ο ήχος, οι μελωδίες και οι ρυθμοί ήταν ζωντανά στοιχεία της ζωής μας, όχι απλώς ως ακροάματα, αλλά ως τρόπος ύπαρξης. Ο πατέρας μου και οι θείοι μου υπήρξαν σημαντικές παρουσίες σε αυτό το μουσικό ταξίδι, όχι όμως με την έννοια της επιρροής που καθορίζει, αλλά ως μια αστείρευτη πηγή έμπνευσης. Μέσα από αυτούς έμαθα να βλέπω τη μουσική όχι ως κάτι δεδομένο, αλλά ως μια διαρκή αναζήτηση, έναν ζωντανό οργανισμό που εξελίσσεται και παίρνει νέα μορφή μέσα από τον χρόνο και την προσωπική εμπειρία.
Η μουσική κληρονομιά που κουβαλάω δεν λειτούργησε ποτέ σαν βάρος ή σαν υποχρέωση που πρέπει να συνεχιστεί. Αντίθετα, τη βλέπω ως ένα σταθερό υπόβαθρο, ένα σημείο αναφοράς από το οποίο ξεκινώ, αλλά όχι στο οποίο περιορίζομαι. Είναι η γέφυρα που με συνδέει με το κοντινό παρελθόν μου, δίνοντάς μου την ελευθερία να ανακαλύπτω και να εξελίσσω τον ήχο μου με τον δικό μου αυθεντικό τρόπο.
Ξεκινώντας με μαντολίνο και συνεχίζοντας με τη λύρα, όπως φαίνεται σας κέρδισε τελικά το λαγούτο, που έγινε και το κυρίως όργανο έκφρασής σας. Πείτε μας δύο λόγια για την σχέση σας με αυτό.
Ξεκίνησα με το μαντολίνο και έπαιξα αρκετά χρόνια μέχρι τα δεκαπέντε μου. Έπαιζα σε παρέες καντάδες στο χωριό, με τους μερακλήδες του χωριού τότε. Ωστόσο, το λαγούτο είναι το όργανο που λάτρεψα για τον ήχο και για το χώρο που μου δίνει να νιώθω πιο ελεύθερος. Στο σόλο τώρα παίζω κυρίως λαγούτο.
Επίσης, με το λαγούτο συνόδευα τον πατέρα μου από παιδί και με έφερε κοντά με τον θείο μου, τον Ψαρογιάννη. Το λαγούτο είναι το εργαλείο που μου έδωσε την δυνατότητα να αλληλεπιδράσω μαζί τους.
Η μουσική κληρονομιά που κουβαλάω δεν λειτούργησε ποτέ σαν βάρος ή σαν υποχρέωση που πρέπει να συνεχιστεί. Αντίθετα, τη βλέπω ως ένα σταθερό υπόβαθρο, ένα σημείο αναφοράς από το οποίο ξεκινώ, αλλά όχι στο οποίο περιορίζομαι
Τι σημαίνει για εσάς το κρητικό τραγούδι; Στις μέρες μας παράγονται παραδοσιακά ακούσματα;
Για μένα, το κρητικό τραγούδι δεν είναι κάτι στατικό ή παγιωμένο· βρίσκεται σε μια διαρκή διαδικασία εξέλιξης, αρκεί να διατηρεί την αλήθεια και την ουσία του τόπου που εκφράζει. Δεν αρκεί να χρησιμοποιεί κανείς τα παραδοσιακά όργανα ή να αναπαράγει γνώριμες μελωδίες – η παράδοση δεν είναι απλή αναπαραγωγή, αλλά μια ζωντανή δύναμη που ανανεώνεται και μετασχηματίζεται μέσα στον χρόνο, χωρίς να χάνει την ταυτότητά της.
Στις μέρες μας, παράγονται πολλά ακούσματα που δανείζονται στοιχεία από την κρητική μουσική, αλλά το τι ακριβώς ορίζουμε ως «παραδοσιακό» είναι μια συζήτηση που δεν μπορεί να γίνει επιπόλαια. Προσωπικά, δεν θα χαρακτήριζα ως παραδοσιακά αρκετά από τα σύγχρονα ακούσματα που κυκλοφορούν. Πολλά από αυτά κινούνται περισσότερο προς μια ποπ αισθητική, ενώ αρκετές σύγχρονες μουσικές τάσεις—όπως τα τσιφτετέλια με έντονη χρήση πνευστών—παραπέμπουν περισσότερο σε βαλκανικά μουσικά ιδιώματα παρά σε κάτι που πηγάζει από την κρητική μουσική παράδοση.
Η ουσία της εξέλιξης μιας παραδοσιακής μουσικής δεν έγκειται απλώς στη χρήση είτε παλιών είτε σύγχρονων μουσικών μέσων. Αυτό που έχει σημασία είναι ο τρόπος με τον οποίο αυτά τα μέσα συνδέονται με την ψυχή, με το τοπίο, με τους ανθρώπους και με τον τρόπο που ζουν και νιώθουν τη μουσική. Η παράδοση δεν είναι τα στερεότυπα που τη συνοδεύουν, αλλά η αλήθεια που μεταφέρει μέσα στον χρόνο.
Έχετε δηλώσει πως όταν χάνετε ένα μέρος του εαυτού σας, παίζετε για να αναγεννηθεί ο κόσμος. Πώς αντιλαμβάνεστε τον όρο «αναγέννηση»; Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στην κατεύθυνση αυτή;
Η μουσική λειτουργεί ως γέφυρα, με οδηγεί σε έναν δρόμο όχι εγκεφαλικό, αλλά πιο βαθύ και αυθόρμητο, που ακολουθεί την αίσθηση της στιγμής που συμβαίνει.
Όταν χάνομαι εκεί, πραγματικά ανακαλύπτω κάτι καινούργιο, κάτι που ίσως δεν ήξερα ότι ήταν μέσα μου, αλλά το αναγνωρίζω.
Όταν χάνεσαι, ξεχνάς τον εαυτό σου, και τότε ακριβώς τον βρίσκεις. Η μουσική, είναι η γλώσσα που μας συνδέει ξανά με το πιο αυθεντικό κομμάτι του εαυτού μας και, τελικά, με τον κόσμο γύρω μας. Όταν συμβαίνει αυτό ανακτώ μια νέα σύνδεση με την ζωή, και αυτό είναι η αναγέννηση.
Και έτσι, δεν είναι απλώς ήχος που δημιουργείται, είναι μια δύναμη που μπορεί να επαναφέρει την μνήμη και να γεφυρώσει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Παίζοντας θα ήθελα να δημιουργώ χώρο για να αναγεννηθεί κάτι που μπορεί να δώσει νέα πνοή, τόσο σε εμένα, όσο και σε όσους το ακούν.
