Η αμφισβήτηση των θεσμών της φιλελεύθερης δημοκρατίας στην Ελλάδα φτάνει σε κρίσιμο σημείο, με τις ανησυχίες για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης και τις πολιτικές επιπτώσεις της κρίσης εμπιστοσύνης να εντείνονται
Η κρίση εμπιστοσύνης στους θεσμούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας έχει γίνει ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα στην ελληνική κοινωνία, η οποία ταλανίζεται από χαμηλά επίπεδα κοινωνικής και πολιτικής εμπιστοσύνης. Η πολιτική και κοινωνική κατάσταση στη χώρα φαίνεται να εισέρχεται σε μια νέα φάση αβεβαιότητας και δυσπιστίας, με την επιρροή των επάλληλων κρίσεων και σημαντικών πολιτικών γεγονότων, όπως η επάνοδος του Ντόναλντ Τραμπ στην αμερικανική πολιτική σκηνή, να διαμορφώνουν το κλίμα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας έρευνας που παρουσιάστηκε στην ημερίδα «Κράτος Δικαίου, Δημοκρατία και Δικαιοσύνη» (Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα, 6 Φεβρουαρίου), η εικόνα της εμπιστοσύνης των Ελλήνων πολιτών απέναντι στους θεσμούς παραμένει αρνητική. Στη συγκεκριμένη έρευνα, η εμπιστοσύνη προς σημαντικούς θεσμούς της πολιτείας, όπως η κυβέρνηση, τα κόμματα και τα ΜΜΕ, καταγράφεται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, με τις αξιώσεις για το Κοινοβούλιο να είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές (-52 μονάδες).
Η Δικαιοσύνη, η οποία αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις πυλώνες της φιλελεύθερης δημοκρατίας, αντιμετωπίζει επίσης σοβαρές αμφισβητήσεις. Η αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης αποτιμάται αρνητικά από την πλειονότητα των πολιτών, με το 91% να συμφωνεί ότι είναι «αργή». Ωστόσο, οι μεγαλύτερες διαφορές εντοπίζονται στις αξιολογήσεις της ανεξαρτησίας της, με όσους έχουν χαμηλότερη πολιτική εμπιστοσύνη να εκτιμούν σε ποσοστό 87% ότι η Δικαιοσύνη είναι «πολιτικά ελεγχόμενη», ενώ εκείνοι που εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα είναι πολύ λιγότερο επιφυλακτικοί, με ποσοστό μόλις 57%.
Η έρευνα δείχνει ότι η πολιτική εμπιστοσύνη επηρεάζει άμεσα την αξιολόγηση των θεσμών και της Δικαιοσύνης, προκαλώντας μία «αυτοεκπληρούμενη προφητεία». Οι πολίτες που αμφισβητούν το πολιτικό σύστημα είναι πιο πιθανό να κρίνουν την Δικαιοσύνη ως αναποτελεσματική και πολιτικά ελεγχόμενη.
Οι υποθέσεις που έχουν προκαλέσει έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις, όπως τα Τέμπη και οι υποκλοπές, φαίνεται να επιδεινώνουν αυτήν την αίσθηση. Το 73% των πολιτών εκφράζει την πεποίθηση ότι η Δικαιοσύνη δεν χειρίζεται επαρκώς τέτοιες υποθέσεις, ενώ σημαντικά ποσοστά πιστεύουν ότι υπάρχει απόπειρα συγκάλυψης των γεγονότων.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι ενδείξεις ότι το αυταρχικό πολιτικό ρεύμα που αναπτύσσεται σε παγκόσμιο επίπεδο φτάνει και στις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες είναι ανησυχητικές. Η δημοσκόπηση για την αντίδραση των πολιτών στις πρώτες κινήσεις του νέου Αμερικανού προέδρου σχετικά με το κράτος δικαίου και τα δικαιώματα, αναδεικνύει σαφή πολιτική πόλωση και μια προδιάθεση αυταρχικών τάσεων, ιδίως από τη δεξιά πλευρά του πολιτικού φάσματος.
Όπως σημειώνεται, το κεντρικό ερώτημα παραμένει: η Ελλάδα και οι δυτικές δημοκρατίες γενικότερα, βρίσκονται μπροστά σε έναν νέο κύκλο αυταρχικών πολιτικών; Η απάντηση, ενδέχεται να κρύβεται στην επιμονή στην υπεράσπιση των θεμελιωδών αξιών της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου – μια μάχη που απαιτεί διαρκή εγρήγορση και συλλογική προσπάθεια.
Πηγή: Vima.gr
