Ο Σλάντεκ, είναι ένας νεαρός με βαθύ συλλογισμό και δισταγμούς, καλόκαρδος, το απότοκο της μικροαστικής τάξης που εκστασιάζεται σε πατριωτικές οργανώσεις
Το «Ε» προτείνει το βιβλίο του Ödön von Horváth με τίτλο «Σλάντεκ» από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν και σε μετάφραση του Γιώργου – Κωνσταντίνου Μιχαηλίδη.
Το έργο «Σλάντεκ» εξετάζει με δραματική ένταση τις συνέπειες των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών του μεσοπολέμου και της Μεγάλης Ύφεσης στη Γερμανία. Σε μια εποχή που η ανεργία, η φτώχεια, ο πληθωρισμός και η πείνα ταλαιπωρούν τον γερμανικό λαό, οι άνθρωποι, απογοητευμένοι και εξαθλιωμένοι, καταφεύγουν σε ακραίες λύσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, το Ναζιστικό Κόμμα καταφέρνει να κερδίσει τις καρδιές των ηττημένων και φτωχών, προάγοντας μια ιδεολογία βασισμένη στο μίσος και την εκδίκηση.
Ο χαρακτήρας του Σλάντεκ και οι γύρω του εκπροσωπούν «τους μικρούς ανθρώπους» που, οδηγούμενοι από την απελπισία, καταφεύγουν σε πράξεις βίας και αυτοκαταστροφής. Μέσα από το έργο, καταδεικνύεται πώς οι δυσμενείς κοινωνικές συνθήκες μπορούν να οδηγήσουν σε ένα κύκλο βίας και απολυταρχίας, επιτρέποντας την άνοδο δικτατόρων και φασιστικών καθεστώτων που καταπιέζουν και εξοντώνουν όποιον θεωρούν αντίπαλο – γυναίκες, Εβραίους, ομοφυλόφιλους, κομμουνιστές, δημοκράτες.
Το έργο, παρά την τοποθέτησή του σε μια παρελθοντική ιστορική στιγμή, αποτυπώνει τρομακτικά επίκαιρους προβληματισμούς. Σήμερα, η ρητορική μίσους, η ξενοφοβία, η ομοφοβία και η ραγδαία εξάπλωση του λαϊκισμού μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αναβιώνουν φόβους και αντιφάσεις του παρελθόντος, διαμορφώνοντας έναν «Αιώνιο Φασισμό». Όπως υπογραμμίζει ο Ουμπέρτο Έκο, η ανάγκη για ήρωες και η αίσθηση της ταπείνωσης μπορεί να οδηγήσουν σε αποδοχή της βίας και, τελικά, του θανάτου. Ο «ήρωας του Αιώνιου Φασισμού» δεν διστάζει να στείλει άλλους στον θάνατο, αντανακλώντας την παγκόσμια επικινδυνότητα του μίσους και της κοινωνικής απελπισίας.
Το «Σλάντεκ» λοιπόν, πέρα από την ιστορική του αξία, λειτουργεί ως προειδοποίηση για τη σημερινή κοινωνία: η απομάκρυνση από τις ανθρωπιστικές αξίες και η απροθυμία να αντιμετωπίσουμε τις ρίζες του μίσους μπορεί να οδηγήσουν σε παρόμοιες τραγωδίες.
