Βασιλόπιτα και κάλαντα της περιοχής
Η πιο χαρούμενη ημέρα του έτους είναι η Πρωτοχρονιά στην Θράκη, καθώς μικροί και μεγάλοι ανταλλάσσουν δώρα, φιλιά, ευχές, τραγουδούν, οργανώνουν φαγοπότι, περνούν ευχάριστες στιγμές με τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Αναμφισβήτητα ασύγκριτη είναι η χαρά που απολαμβάνουν οι μικροί μας φίλοι, τα παιδιά. Από τη μία οι γονείς στρέφουν την προσοχή τους προς αυτά, τα φροντίζουν κι από την άλλη οι ανάδοχοι-οι νονοί φροντίζουν να δώσουν τα δώρα τους, αφού τα «βαφτιστικά» είναι ίσα με τα δικά τους παιδιά, τα θεωρούν σαν δικά τους, δεν τα ξεχωρίζουν.
Άλλωστε, υπάρχει η συνήθεια να ετοιμάσουν οι γονείς Πρωτοχρονιάτικη πίτα, την οποία τα παιδιά θα μεταφέρουν με χαρά και πομπή στο σπίτι του νονού ως πρωτοχρονιάτικο δώρο. Φτάνοντας, λοιπόν προσφέρουν την πίτα που μπορεί να είναι και μπακλαβάς και με μια σβούρα, που κρατούν στο χέρι -ένα κλαδί από βάγια- σουρβίζουν τους νονούς απαγγέλλοντας ρυθμικά: «Σούρβα, σούρβα γερό κορμί/ γερό σταυρί και του χρόνου γούλ’ γέροι και καλόκαρδοι». Αλλού το συμπληρώνουν καλύτερα: «Σούρβα, σούρβα γερό κορμί/ γερό κορμί, γερό σταυρί/ σαν ασήμι σαν κρανιά/ και του χρόν’ γούλ’ γεροί, και καλόκαρδοι».
Επίσης, στο άνοιγμα της πόρτας ψάλλουν τον Άγιο Βασίλη: «Άγιος Βασίλης έρχεται Γεννάρης ξημερώνει/ -Άγιο Βασίλη, πόρκεσαι και πούθε να πηγαίνης;/-Απ’ τη μάννα μ’ έρχομαι και στο σκολειό πηγαίνω».
Οι νονοί, αφού φιλοδωρήσουν τους βαπτιστικούς τους, τους φορτώνουν με πολλούς ξηρούς καρπούς. Αυτή είναι η πρώτη επίσκεψη που γίνεται μετά την εκκλησία, είναι σαν μια ιεροτελεστία με απαράβατο τυπικό.
Η βασιλόπιτα στη Θράκη
Η βασιλόπιτα στη Θράκη δεν ήταν το συνηθισμένο τσουρέκι των σημερινών χρόνων, όπως βγαίνει βιομηχανοποιημένο και βάζουν εκ των υστέρων το νόμισμα. Η παρασκευή της ήταν αληθινή μυσταγωγία και το στόλισμα της ολάκερη τέχνη, ανάλογα με τη δεξιοτεχνία της κάθε νοικοκυράς. Στα χωριά προπάντων έφτιαχναν του κόσμου τα «γράμματα» με τις σκελίδες του καρυδιού. Σ’ ένα γεωργικό σπίτι η βασιλόπιτα παρίστανε ολάκερο μαντρί, με τα πρόβατα, το σκύλο, την καλύβα, τον τσομπάνο κ.λπ.. Μάλιστα δεν έλειπε ο σταυρός από όλες τις πίτες των σπιτιών, ενώ πρόσθεταν και άλλα στολίδια ή άνθη με το πιρούνι ή με το τσιμπιστό, σαν όργανο της τέχνης. Η μητέρα έλεγε πως τα πλουμίδια τους ήταν γνώρισμα της καλής νοικοκυράς. Αργότερα, έγινε γνωστό πως η χρήση του πιρουνιού ή του τσιμπιστού στο χάραγμα των στολιδιών, ήταν ένας μαγικός τρόπος «για να μην μένουν πάνω στο σπίτι τα μάτια των εχθρών και να το γλωσσοτρώνε».
