Ημερίδα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο εορτασμού της Εβδομάδας Δημόσιας Υγείας & Κοινωνικής Μέριμνας ΠΕ Ξάνθης στο Νοσοκομείο στις 12 Νοεμβρίου στη διάρκεια της οποίας αναλύθηκαν θέματα δημόσιας υγείας και κοινωνικής μέριμνας
«Τα θύματα νομίζουν ότι αξίζουν την κακοποίηση κι όχι την αγάπη και τον σεβασμό, κάτι που οφείλεται στην χρόνια απαξίωσή τους. Νιώθουν ενοχή, ντροπή, αδυναμία για ό,τι τους συμβαίνει», τονίζει στο «Ε» η Μ. Τσοχατζή
Στο πλαίσιο του εορτασμού της Εβδομάδας Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Περιφερειακής Ενότητας Ξάνθης, καταρτισμένοι εισηγητές παρουσίασαν διεξοδικά θέματα δημόσιας υγείας και κοινωνικής μέριμνας κατά τη διάρκεια ημερίδας που πραγματοποιήθηκε στο Γενικό Νοσοκομείο Ξάνθης, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου.
Η εκδήλωση οργανώθηκε με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, μέσω των Διευθύνσεων Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας των Περιφερειακών Ενοτήτων Ξάνθης και Ροδόπης, έπειτα από σχετική πρόσκληση που είχε αποσταλεί σε ενδιαφερόμενους φορείς και το κοινό.
Μ. Τσοχατζή: «Ποτέ δεν θα βρούμε ένα περιστατικό ατόμου που να υποφέρει μόνο από ένα είδος βίας, τα είδη αυτά συνυπάρχουν αναπόφευκτα κατά κάποιον τρόπο»
Η MSc Κλινική και Κοινωνική Ψυχολόγος, Μάλαμα Τσοχατζή, από το Ψυχιατρικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Ξάνθης, μίλησε στο «Ε» για την ενδοοικογενειακή βία, αναπτύσσοντας το θέμα: «Οι ψυχολογικές διαστάσεις της ενδοοικογενειακής βίας: Μύθοι και Πραγματικότητα – Επιπτώσεις».
Στην παρουσίασή της, ανέλυσε τις μορφές βίας που συνήθως εμφανίζονται στις σχέσεις μεταξύ συντρόφων, όπως σωματική, ψυχολογική, σεξουαλική και οικονομική βία.
Όπως εξήγησε, η βία σπάνια περιορίζεται σε μία μόνο μορφή:
«Ποτέ δεν θα βρούμε ένα περιστατικό ατόμου που να υποφέρει μόνο από ένα είδος βίας. Συνήθως, υπάρχουν τουλάχιστον δύο. Για παράδειγμα, δεν είναι δυνατό κάποιος να χτυπάει τη σύντροφό του και να μην τη βρίσει ταυτόχρονα ή να ασκείται σεξουαλική βία χωρίς να συνυπάρχει ψυχολογική. Τα είδη αυτά συνυπάρχουν αναπόφευκτα κατά κάποιον τρόπο».
Η κ. Τσοχατζή υπογράμμισε τη σημασία της κατανόησης των συνυφασμένων διαστάσεων της βίας για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της και την υποστήριξη των θυμάτων.
Στερεοτυπικές αντιλήψεις που ισχύουν μέχρι και σήμερα
Έπειτα, η κ. Τσοχατζή αναφέρθηκε σε μύθους και στερεότυπα που σχετίζονται με την ενδοοικογενειακή βία, επισημαίνοντας ότι, παρόλο που ορισμένες αντιλήψεις έχουν αλλάξει με την πάροδο του χρόνου, κάποιες εξακολουθούν να παραμένουν ενεργές, ακόμα κι αν φαίνονται ξεπερασμένες.
«Υπάρχουν στερεότυπα όσον αφορά το προφίλ της κακοποιημένης γυναίκας», σημείωσε η κ. Τσοχατζή, επισημαίνοντας ότι «σύμφωνα με έναν μύθο, η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα φαινόμενο που συνήθως ‘’χτυπά’’ τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, κάτι φυσικά που είναι πλήρως αναληθές. Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι μία τέτοια σχέση μπορεί να δουλευτεί και να κατευθυνθεί προς το καλύτερο. Κάποιοι μάλιστα θεωρούν ότι οι άντρες που ασκούν βία είναι βίαιοι σε όλες τις σχέσεις τους, αλλά ούτε αυτό ισχύει. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι οι άντρες δεν αγαπούν τις γυναίκες τους, κάτι που επίσης δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα».
Η κατανόηση αυτών των μύθων είναι απαραίτητη για την αποδόμηση των στερεοτύπων και την αποτελεσματική στήριξη των θυμάτων.
Ενδοοικογενειακή βία: Ένα διαταξικό και διαγενεαλογικό φαινόμενο
Η κ. Τσοχατζή στη συνέχεια επισήμανε ότι «η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα διαταξικό και διαγενεαλογικό φαινόμενο», υπογραμμίζοντας πως «αφορά όλες τις κοινωνικές τάξεις και “ακουμπά” όλες τις γενιές μέσα σε ένα σπίτι. Είναι σαφές ότι οι επιπτώσεις της βίας δεν περιορίζονται μόνο στα θύματα αλλά επεκτείνονται και στα παιδιά, είτε αυτά κακοποιούνται άμεσα είτε όχι. Ακόμη και ως παρατηρητές, μάρτυρες ή έμμεσοι αποδέκτες των συνεπειών, τα παιδιά επηρεάζονται βαθιά».
Πιο ευάλωτα τα άτομα με αναπηρία
Η κ. Τσοχατζή πρόσθεσε ότι «η βία συνήθως ασκείται επειδή ο δράστης θέλει να έχει τον έλεγχο. Δεν είναι ο θυμός που κρύβεται πίσω από αυτές τις πράξεις, αλλά η βαθύτερη τάση να ελέγχει κάποιον άλλον». Επεσήμανε, επίσης, ότι «τα άτομα με αναπηρία έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν ενδοοικογενειακή βία, καθώς συχνά βρίσκονται σε πιο ευάλωτη θέση απέναντι σε τέτοιες καταστάσεις».
Το προφίλ του δράστη: Χειριστικό άτομο με χαμηλή αυτοεκτίμηση
Εξήγησε ότι το προφίλ του δράστη ενδοοικογενειακής βίας συνήθως περιλαμβάνει άτομα με χειριστική συμπεριφορά και χαμηλή αυτοεκτίμηση. Αυτά τα άτομα συχνά δυσκολεύονται να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους και μπορεί να υποφέρουν από παθολογική ζήλεια ή ανασφάλεια. Συνήθως, επιδεικνύουν ελεγκτική και κτητική συμπεριφορά στη σχέση με τη σύντροφό τους. Τόνισε μάλιστα ότι σε πολλές περιπτώσεις, οι δράστες δεν μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη για τις πράξεις τους και, σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν κατανοούν πλήρως τις συνέπειες αυτών των πράξεων.
Μ. Τσοχατζή: «Το 90 % των περιστατικών έχουν δράστη τον σύζυγο»
Η κ. Τσοχατζή αναφέρει ότι η βία είναι ενδημική σε όλες τις κοινωνίες και στην κοινωνία μας, με την οικονομική κρίση να φαίνεται ότι έχει αυξήσει τον αριθμό των περιστατικών. Στην Ελλάδα, το 90% των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας έχουν ως δράστη τον σύζυγο. Επιπλέον, επισημαίνει ότι τα άτομα που βιώνουν χρόνια βία στο σπίτι τους έχουν σημαντικά αυξημένες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως 80% περισσότερες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο και 70% μεγαλύτερες πιθανότητες να υποστούν καρδιοαναπνευστικές παθήσεις, μεταβολικό σύνδρομο ή άσθμα.
Επισημαίνει ότι οι επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας στην ψυχική υγεία είναι σοβαρές και συχνά οδηγούν τα θύματα σε αγχώδεις διαταραχές, κατάθλιψη, διαταραχή μετατραυματικού στρες, κατάχρηση ουσιών και τάσεις αυτοκτονίας. Οι συνέπειες αυτές ενδέχεται να επηρεάσουν σε βάθος χρόνου την ευημερία και την ποιότητα ζωής των ατόμων που πλήττονται από τη βία.
«Τα θύματα νομίζουν ότι αξίζουν την κακοποίηση κι όχι την αγάπη και τον σεβασμό, κάτι που οφείλεται στην χρόνια απαξίωσή τους. Νιώθουν ενοχή, ντροπή, αδυναμία για ό,τι τους συμβαίνει, αν και έχουν συνείδηση, αλλά δεν μπορούν να το σταματήσουν», όπως συμπληρώνει.
«Ανήλικοι: Το 90% των περιπτώσεων βρίσκονται στο ίδιο ή στο διπλανό δωμάτιο όπου εκδηλώνεται η κακοποιητική συμπεριφορά»
«Οι ανήλικοι αντιμετωπίζονται νομικά ως θύματα ενδοοικογενειακής βίας, είτε είναι άμεσα θύματα είτε είναι μάρτυρες της κακοποίησης. Στο 90% των περιπτώσεων, τα παιδιά βρίσκονται στο ίδιο ή διπλανό δωμάτιο όταν εκδηλώνεται η κακοποιητική συμπεριφορά. Συχνά, τα παιδιά τραυματίζονται στην προσπάθειά τους να σταματήσουν την κακοποίηση, συνήθως της μητέρας τους. Οι επιπτώσεις στα παιδιά ποικίλουν και μπορεί να περιλαμβάνουν σωματικά τραύματα, ψυχικά προβλήματα, άγχος, κατάθλιψη, ακόμα και παραβατική συμπεριφορά, με τις συνέπειες να διαφοροποιούνται ανάλογα με το αναπτυξιακό στάδιο του κάθε παιδιού», όπως δηλώνει.
Η πιο επικίνδυνη φάση σύμφωνα με την κ. Τσοχατζή είναι όταν το θύμα υποχωρεί, μιας και εκεί γίνονται τα περισσότερα εγκλήματα.
«Στηρίζουμε τα θύματα με δράσεις πληροφόρησης, ενημέρωσης, με την προστασία και ασφάλεια μέσω των καταφυγίων που προσφέρουν ειδικοί φορείς, όπως επίσης και δια της συμβουλευτικής, ψυχοθεραπείας, της δυνατότητας εργασιακής και κοινωνικής αποκατάστασης, νομικής συμβουλευτικής και συνεχούς παρακολούθηση της οικογένειας», όπως λέει καταληκτικά.
