Γράφει ο Απόστολος Δομτζίδης
Καραγκιοζοπαίχτης – εκπαιδευτικός
apdomtz@gmail.com
Έναν χειμώνα περιμένουμε το καλοκαίρι. Να φτιάξει ο καιρός, να κάνουμε διακοπές, κι εμείς, οι καραγκιοζοπαίχτες, να παίξουμε κάτω απ’ τον έναστρο ουρανό! Ωραίες οι χειμερινές παραστάσεις στους κλειστούς χώρους αλλά αυτές οι καλοκαιρινές, πώς να το κάνουμε, έχουν άλλη χάρη.
Το καλοκαίρι όμως υπάρχουν κάποιες δυσκολίες σε σχέση με τον χειμώνα. Μία από αυτές είναι τα έντομα! Τα κουνούπια και όλα τα βραδινά πετούμενα αποτελούν έναν εχθρό του καραγκιοζοπαίχτη! Κάνουν πραγματικά δύσκολη τη δουλειά μας. Όσο και να «πασαλείβεται» κάποιος με αντικουνουπικό, τα κουνούπια επιμένουν να τσιμπάνε. Άσε που γεμίζουν το πανί! Τα τραβάνε – βλέπεις – τα φώτα. Το χέρι του Καραγκιόζη, τα καλοκαίρια, αντί να ρίχνει καρπαζιές στον Χατζατζάρη λειτουργεί σαν «εντομοσκοτώστρα», σφαλιαρίζοντας τα νυχτερινά πετούμενα. Κι όσο τα σκοτώνεις τόσο σου λερώνουν το πανί. Δυο φορές θυμάμαι, την ώρα που «μιλούσα» μια φιγούρα, τα κουνούπια μπήκαν μες στο ανοιχτό μου στόμα καταλήγοντας στο στομάχι μου σαν «μεζεδάκι»! Κι ο κόσμος να το καταλαβαίνει. «Τι συνέβη και ξαφνικά μπούκωσε ο καραγκιοζοπαίχτης;»
Η άλλη μεγάλη δυσκολία των θερινών παραστάσεων είναι ο καιρός. Μπορεί η εποχή να λέγεται καλοκαίρι, αυτό όμως δε σημαίνει πως έχει πάντα καλό καιρό. Το βραδινό αεράκι μπορεί να γίνει άνεμος δυνατός κι αν δεν έχεις στερεώσει καλά τον μπερντέ, μπορεί να σου «φουσκώσει το πανί» και να το πάει βόλτα! Το χειρότερο όμως είναι οι καλοκαιρινές μπόρες. Όλοι τη θέλουμε τη βροχούλα, ειδικά από ’δώ και πέρα γιατί καταπώς φαίνεται θα πούμε το νερό νεράκι. Ας βρέχει όμως αργά το βράδυ ή νωρίς το πρωί. Να μπορεί ο κόσμος να κάνει τα μπάνια του κι εμείς, οι καραγκιοζοπαίχτες, τις παραστάσεις μας. Κι αν βρέξει προτού να στήσεις ή έστω πριν να παίξεις, είσαι τυχερός. Αλλά αν σε πιάσει η βροχή κατά τη διάρκεια της παράστασης; Τρεχάτε, ποδαράκια μου! Κι άντε να μαζέψεις όλη αυτήν την πραμάτεια που κουβαλάει ο καμπούρης μαζί του.
Πώς γίνεται όμως, με έναν μαγικό τρόπο, αυτές οι δυσκολίες, αν μπορέσεις και τις ξεπεράσεις, να σε αποζημιώσουν με τον καλύτερο τρόπο; Να κάνουν μια παράσταση πραγματικά μοναδική;
Μια τέτοια παράσταση του φετινού καλοκαιριού μου έρχεται στον νου. Είχαμε επισκεφτεί την κατασκήνωση ΑΜΕΑ στη Νέα Πέραμο Καβάλας. Ήταν η δεύτερη φορά που θα παίζαμε εκεί. Ξέραμε τον χώρο και ξεκινήσαμε να στήνουμε. Όσο ετοιμάζαμε τα συμπράγκαλά μας βλέπαμε τους κατασκηνωτές να παίζουν. Τρέχανε κάνοντας αγώνες, χορεύανε ακούγοντας μουσική, όλοι μαζί κρατούσαν ένα μεγάλο πανί και τίναζαν προς τα πάνω μπάλες. Ήταν τόσο χαρούμενοι! Κοιτούσαμε τα παιδιά με τη Νατάσα και τις κόρες μας, που είναι πάντα βοηθοί στις παραστάσεις μας, και μας έφτιαξαν τη διάθεση να τα βλέπουμε να παίζουνε, να τραγουδάνε, να γελάνε με την καρδιά τους! Η χαρά μου μεγάλωσε σαν είδα ανάμεσά τους ένα παλικάρι, τον Στράτο, που τον ήξερα από τις παραστάσεις μας στην Καβάλα. Κι ενώ ήταν όλα τόσο όμορφα, άρχισε να ψιχαλίζει…
Τρέχοντας σαν τον Καραγκιόζη, μαζέψαμε όλη τα σύνεργα της τέχνης και τα βάλαμε κάτω απ’ το στέγαστρο του εστιατορίου. Εκείνη την ώρα τα παιδιά έτρωγαν. Συμφωνήσαμε να δοθεί η παράσταση εκεί. Ήταν στριμωγμένα και είχε κολώνες που εμπόδιζαν τη θέαση. Τουλάχιστον θα ήμασταν προστατευμένοι από τις καιρικές συνθήκες. Όταν τα παιδιά τελείωσαν το φαγητό, ήμασταν έτοιμοι. Και η παράσταση ξεκίνησε…
Τέτοιο ζωντανό κοινό δεν έχω ξαναδεί! Γέλια, φωνές, τραγούδια, χειροκροτήματα! Παίζαμε το «Μαγεμένο Δέντρο» κι όσο οι θεατές βλέπανε τους ήρωες να μεταμορφώνονται τόσο περισσότερο γελούσαν κι όσο περισσότερο γελούσαν τόσο μου έφτιαχναν το κέφι, για να μπορέσω κι εγώ να τους προσφέρω τον καλύτερό μου εαυτό. Μα οι δυσκολίες συνεχίστηκαν. Σηκώθηκε αέρας και άρχισε να κουνά τον μπερντέ! Η Νατάσα απ’ τη μια μεριά να κρατά με το ένα της χέρι τον μπερντέ και με το άλλο να μου δίνει φιγούρες. Κι εγώ να λέω το ξόρκι, όχι μόνο για να επανέλθουν οι ήρωες στην αρχική τους μορφή αλλά και για να κοπάσει ο αέρας. Και το κοινό από έξω να φωνάζει μαζί μ΄ εμένα τα μαγικά λόγια: «Χαραμέρι τζετζερέμ»!
Σαν τελείωσε η παράσταση σταμάτησε και ο αέρας. Ο δαίμονας είχε νικηθεί και μαζί του και η κακοκαιρία. Τι χειροκρότημα ήταν αυτό! Τι αγάπη στα μάτια των παιδιών για τον Καραγκιόζη που τους διασκέδασε αυτήν τη βραδιά, την τελευταία τους στην κατασκήνωση.
Ένα επιπλέον «δώρο» από το θίασό μας, «Τα παραμύθια του Καραγκιόζη», ήταν επιβεβλημένο. Μπροστά απ’ τον μπερντέ βγήκε πρώτα η Νατάσα για να αφηγηθεί το παραμύθι, «το κουδουνάκι». Κι όσο αφηγούνταν εγώ μάζευα πίσω απ’ τον μπερντέ. Την ώρα που τελείωνε, ξεκίνησα να βγάζω το πανί και πρόβαλλε το κεφάλι του «Καραγκιόζη» στη γωνία. Τι γέλια έκαναν τα παιδιά! Ήρθε μετά και η δική μου ώρα να αφηγηθώ ένα από τα αγαπημένα μου παραμύθια, «Τον γέρο και τα παιδιά του». Πόσο χάρηκαν τα παιδιά όχι μόνο για το παραμύθι μα και για τη δική τους συμμετοχή, μιας και κατά τη διάρκεια της αφήγησης τα σηκώνουμε, για να μας βοηθήσουν στο παραμύθι.
Είναι κάποιες παραστάσεις που τις κρατάς «φυλαχτό». Τις θυμάσαι και στις «δύσκολες» στιγμές τις ανακαλείς, για να σε βοηθήσουν να ξεχάσεις, να ξεπεράσεις ό,τι σε βασανίζει. Κι αυτές οι παραστάσεις συνήθως ξεκινάνε με πολλά εμπόδια. Πώς γίνεται όμως, σχεδόν πάντα, αν καταφέρεις και τα ξεπεράσεις να σου χαρίσουν κάτι μοναδικό, ένα δώρο; Και σου θυμίζουν πάντα αυτό που λέει ο θυμόσοφος λαός: «Κάθε εμπόδιο σε καλό».
Καλό χειμώνα!
