Δύο λόγια για τον μεγάλο διανοούμενο από το «Ε» με αφορμή τον πρόσφατο χαμό του
Με αφορμή τον πρόσφατο χαμό του Fredric Jameson το «Ε» προτείνει το βιβλίο του με τίτλο «Μια μοναδική νεωτερικότητα» από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια.
Τι γράφει ο ίδιος για το βιβλίο του
Είναι ώρα να αναλογιστούμε το ενδεχόμενο μιας οριστικής επιστροφής ή επανεφεύρεσης του παρωχημένου μέσα στους κόλπους της πλήρους μετανεωτερικότητας· μιας επανόδου που είναι αναμφίβολα η πιο παράδοξη απ’ όλες, αφού, όπως αποδεικνύεται, πρόκειται για την επάνοδο της ίδιας της έννοιας της νεωτερικότητας, που όλοι είχαμε αφελώς υποθέσει προ πολλού ότι είχε ξεπεραστεί, αλλά στην πραγματικότητα έχει αναβιώσει ανά τον κόσμο και είναι πρακτικά αδύνατο να την αποφεύγει κανείς στις πολιτικές συζητήσεις από τη Λατινική Αμερική ώς την Κίνα, για να μη μιλήσουμε για τον ίδιο το πρώην Δεύτερο Κόσμο. Ωστόσο, ο υποτιθέμενος θρίαμβος της Δύσης πανηγυρίζεται επίμονα με όρους κατηγορηματικά μεταμοντέρνους, σαν να ήταν καμιά υπέρβαση των παλιών ουτοπικών και παραγωγιστικοίν αξιών τον μοντερνισμού, το “τέλος” της ιδεολογίας και μαζί της ιστορίας, η ονοματοκρατική δόξα του ιδιαίτερου και της Διαφοράς – είτε όλα αυτά αρθρώνονται σε αριστερή είτε σε δεξιά φρασεολογία (πράγματι, η καταγγελία κάθε διάκρισης μεταξύ δεξιάς και αριστεράς είναι συχνά το κεντρικό μοτίβο κάθε τέτοιας “μεταμοντέρνας” ρητορικής) . . . Πρέπει κατά κάποιον τρόπο να είναι κάτι το μεταμοντέρνο, αρχίζει κανείς να υποπτεύεται, τούτη η αναλαμπή της γλώσσας μιας παλιότερης νεωτερικότητας.[…]
Δυο λόγια από τον συντάκτη [Αποχαιρετισμός]
Ο θάνατος του Fredric Jameson αποτελεί μεγάλη απώλεια για τον κόσμο της φιλοσοφίας, της πολιτισμικής κριτικής και της μαρξιστικής σκέψης. Ως ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές του 20ού και 21ου αιώνα, το έργο του Jameson όχι μόνο αναδιαμόρφωσε την κατανόηση της κουλτούρας και της αισθητικής, αλλά προσέφερε επίσης ένα ισχυρό πλαίσιο για την κατανόηση του καπιταλισμού, της ιδεολογίας και της ιστορίας.
Η φιλοσοφία του Jameson στηρίχθηκε σε μια βαθιά μαρξιστική προσέγγιση, όπου η ανάλυση της πολιτισμικής παραγωγής συνδέεται άμεσα με τις οικονομικές και κοινωνικές δομές. Η γνωστή του ρήση «πάντα ιστορικοποιούμε!» υπογραμμίζει τη σημασία της κατανόησης των πολιτιστικών κειμένων μέσα από το ιστορικό και κοινωνικό τους πλαίσιο. Με το εμβληματικό του βιβλίο Μεταμοντερνισμός ή η πολιτισμική λογική του ύστερου καπιταλισμού (1991), έθεσε τις βάσεις για τη μαρξιστική ανάλυση του μεταμοντερνισμού, αναδεικνύοντας τη σχέση του με τον ύστερο καπιταλισμό.
Η σκέψη του, η οποία επηρεάστηκε από στοχαστές όπως ο Sartre, ο Hegel, ο Marx και ο Adorno, επεκτάθηκε σε ένα τεράστιο εύρος θεμάτων, από τη λογοτεχνία και την τέχνη έως την αρχιτεκτονική και τον κινηματογράφο. Το έργο του παραμένει μια διαχρονική πηγή έμπνευσης για ερευνητές και ακτιβιστές, ενσαρκώνοντας την προσπάθειά του για μια υλιστική και διαλεκτική κατανόηση του κόσμου.
Ο Fredric Jameson θα μείνει στην ιστορία ως μια από τις πιο σημαντικές μορφές της κριτικής θεωρίας, αφήνοντας πίσω του μια πλούσια κληρονομιά που θα συνεχίσει να διαμορφώνει τον τρόπο που σκεφτόμαστε για την πολιτική, την κουλτούρα και την ιστορία.
