Μία από τις επιχειρούμενες αλλαγές του Αστικού Κώδικα που βρίσκεται σε προπαρασκευαστικό στάδιο
Καταργούνται οι ιδιόχειρες διαθήκες –Θεσπίζονται οι κληρονομικές συμβάσεις
Πρόεδρος Συμβολαιογράφων Θράκης, Χ,. Τερζίδης: «Οι όποιες τροποποιήσεις πρέπει να γίνουν με μεγάλη προσοχή και φειδώ»
Μαριάννα Ξανθοπούλου
mxanthopoulou@empros.gr
Τις προθέσεις του για εκτεταμένες τροποποιήσεις στον Αστικό Κώδικα που συμπλήρωσε τα 80 χρόνια εφαρμογής του με στόχο τον εκσυγχρονισμό του και την προσαρμογή του στις νέες συνθήκες ζωής, γνωστοποίησε το υπουργείο Δικαιοσύνης αναθέτοντας σε ειδική νομοπαρασκευαστική ομάδα υπο τον καθηγητή Απόστολο Γεωργιάδη να συντάξει σχέδιο νόμου με τροποποιήσεις στις ισχύουσες ρυθμίσεις για τις διαθήκες και τα δικαιώματα κληρονομιάς.
Πρόεδρος Συμβολαιογράφων Θράκης, Χ,. Τερζίδης: «Οι όποιες τροποποιήσεις πρέπει να γίνουν με μεγάλη προσοχή και φειδώ»
Επιχειρήσαμε να προσεγγίσουμε το θέμα με τις επιχειρούμενες αλλαγές στον Αστικό Κώδικα ζητώντας την άποψη του προέδρου της Ένωσης Συμβολαιογράφων Θράκης Χρήστου Τερζίδη. Αρχικά μας ανέφερε ότι η διαδικασία είναι σε πρώιμο στάδιο ωστόσο υπάρχει πρόθεση για εκτεταμένες αλλαγές και έχουν δοθεί κατευθύνσεις.: «Ο Αστικός κώδικας είναι ένα άρτιο νομοθέτημα που επί 80 χρόνια λειτούργησε άψογα και συνέβαλλε στην κοινωνική ειρήνη. Κατά συνέπεια θεωρούμε ότι οι όποιες τροποποιήσεις πρέπει να γίνουν με μεγάλη προσοχή και φειδώ. Ο αντίλογος βέβαια είναι ότι ισχύει 80 χρόνια και χρειάζεται εκσυγχρονισμός ώστε να αντιμετωπίζει τις νέες κοινωνικές αλλαγές».
Επιφυλάξεις για την κατάργηση της ιδιόχειρης διαθήκης
Πιο συγκεκριμένα αυτό που συζητείται είναι η αλλαγή του πλαισίου για τις διαθήκες με την κατάργηση της ιδιόχειρης διαθήκης. Επ΄αυτού ο κ. Τερζίδης εκφράζει τις επιφυλάξεις του: «Οι ιδιόχειρες διαθήκες προφανώς και καλύπτουν κάποιες ανάγκες. Ο διαθέτης που θέλει να κάνει διαθήκη κάποια στιγμή της ζωής του μπορεί να μη βρίσκει συμβολαιογράφο ή να μην είναι σε κατάσταση για διαθήκη. Είναι κοινό μυστικό ότι τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα έχει γίνει μια εκμετάλλευση αυτής της δυνατότητας και υπάρχουν βάσιμες υπόνοιες για μη γνησιότητα των διαθηκών. Από την στιγμή που αρκεί μόνο η δημοσίευσή της διαθήκης στο δικαστήριο και δεν απαιτείται γραφολογική εξέταση. Η κατάργηση τελείως της ιδιόχειρης διαθήκης δεν ξέρουμε πως θα λειτουργήσει. Ίσως θα ήταν πιο σωστό να βρουν μια χρυσή τομή. Να χρειάζεται και γραφολογική εξέταση σε κάποιες περιπτώσεις. Ίσως έτσι περιοριζόταν η μη
γνησιότητα». Επίσης ο κ. Τερζίδης εξέφρασε την αντίθεσή του ως προς το να είναι οι διαθήκες μόνο ψηφιακές επισημαίνοντας την επισφάλεια που δημιουργείται από το να κατέχουν τους κωδικούς ΤΑΧΙS οι αντιπρόσωποι του διαθέτη.
Κληρονομικό δικαίωμα και στους συντρόφους ζωής
Αναφορικά με τις νέες ρυθμίσεις για τα δικαιώματα κληρονομιάς και συγκεκριμένα το να αποκτούν δικαίωμα οι σύντροφοι ζωής. Ειδικότερα αναγνωρίζεται για πρώτη φορά δικαίωμα κληρονομιάς σε άτομα που δεν έχουν συζυγική σχέση με τον/τη νεκρό/ή, αλλά είναι σύντροφοι ζωής, έχουν δηλαδή ζήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα μαζί ή στην περίπτωση που δεν τους έχει μεταβιβαστεί κάποιο περιουσιακό στοιχείο με διαθήκη. «Είναι μια κοινωνική ανάγκη η αναγνώριση του δικαιώματος σε συντρόφους ζωής αλλά και πάλι θα διασφαλιστεί ότι ήταν όντως σύντροφος ζωής και δεν θα καταθέσουν ψευδώς κάποιοι μάρτυρες;»., σημειώνει ο κ. Τερζίδης.
Καταργείται κληρονομικό δικαίωμα στους 80+
Τις επιφυλάξεις του εξέφρασε και για την κατάργηση του δικαιώματος της νόμιμης μοίρας σε ζευγάρι που είναι χρόνια σε διάσταση υπό τον κίνδυνο να δημιουργηθούν άλλα προβλήματα και παράλληλα την αντίθεσή του στην κατάργηση του δικαιώματος οι γονείς άνω των 80 να κληρονομούν τα παιδιά τους, εξηγώντας: «Ένας γονέας κάνει γονική παροχή δίνοντας στο παιδί του ένα σπίτι. Αν το παιδί πεθάνει νωρίτερα ο πατέρας χάνει το δικαίωμα να επανέλθει στο σπίτι εκείνο και μπορεί να παρέμβουν άλλοι κληρονόμοι και να τον εκδιώξουν από το σπίτι που δώρισε στο παιδί του. Δεν είναι δίκιο αυτό. Γι’ αυτό εμείς λέμε ότι πρέπει να εξεταστούν όλοι οι παράμετροι και να παραμείνει πολύ καιρό σε διαβούλευση. Να γίνει διάλογος με τους συμβολαιογράφους και τους δικηγόρους και να καταρτιστεί ένα άρτιο νομοθέτημα που δεν θα δημιουργεί προβλήματα».
Άλλες σημαντικές ρυθμίσεις
Επιτρέπεται με τις νέες ρυθμίσεις για πρώτη φορά στα ελληνικά δεδομένα η σύναψη κληρονομικών συμβάσεων, κάτι που τώρα απαγορεύεται ρητά, και ακόμη κι αν γίνει, δεν έχει καμιά νομική ισχύ. Οι κληρονομικές συμβάσεις, που ισχύουν σε πολλές χώρες του κόσμου (συμπεριλαμβανομένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης), δίνουν δυνατότητες ελεύθερης διάθεσης της περιουσίας, καθώς μπορεί για παράδειγμα ένας γονιός εν ζωή να καλεί τα παιδιά του και να συμφωνεί μαζί τους με κληρονομική σύμβαση τι θα πάρει το καθένα από την περιουσία του και να μη γίνεται η κληρονομική διαδοχή με βάση τα ποσοστά της νόμιμης μοίρας (που ορίζει τι κληρονομεί ο καθένας χωρίς κάποια ουσιαστική βούληση εκείνου του οποίου η περιουσία κληρονομείται).
Επίσης σημαντικές είναι και οι ρυθμίσεις, τις οποίες χρόνια ζητούν επιμελητήρια, επιχειρηματικές ενώσεις και εμπορικοί σύλλογοι, για ελευθερία στη διάθεση περιουσιακών στοιχείων που είναι άυλα, όπως για παράδειγμα το σήμα μιας επιχείρησης, η επωνυμία της, δικαιώματα ειδικής φύσεως όπως τα πνευματικά και άλλα.
Μείζονος σημασίας είναι και οι ρυθμίσεις για χρονικούς περιορισμούς του κληρονομικού δικαιώματος για όσους δεν ενδιαφέρονται επί μακρόν για μια περιουσία, χωρίς ωστόσο να χάνουν το δικαίωμά τους ως κληρονόμοι, οδηγώντας περιουσίες σε κατάρρευση, απαξίωση και αφανισμό, καθώς μπλοκάρουν κάθε αξιοποίησή τους από τους λοιπούς κληρονόμους.
Το όριο παραγραφής του κληρονομικού δικαιώματος για εκείνους που δεν ενδιαφέρονται για χρόνια αφορά κυρίως ομογενείς και τα παιδιά τους, κάτι που είναι τόσο συνηθισμένο στη χώρα μας, όπου η εγκατάλειψη περιουσιών, γιατί π.χ. κάποιοι συγγενείς είναι στην Αμερική ή στην Αυστραλία και δεν συναινούν ή δεν νοιάζονται, οδηγεί σε πλήρη απαξίωση.
