Φιλοξενούνται 271 άτομα ενώ η χωρητικότητα είναι για 162 – Στις φυλακές Νικηφόρου Δράμας λειτουργεί μόνο η μία από τις πέντε πτέρυγες
Ο βουλευτής Δράμας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Θεόφιλος Ξανθόπουλος μιλά στο «Ε», με αφορμή την ανάδειξη του θέματος στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Σωφρονιστικού Συστήματος και λοιπών δομών εγκλεισμού κρατουμένων
Τι κοινό έχουν οι φυλακές Κομοτηνής και Νικηφόρου Δράμας με τον Κάφκα; Η απάντηση βρίσκεται στην εφιαλτική πραγματικότητα της συστηματικής αμέλειας των φυλακών και του εξανδραποδισμού των κρατουμένων, καθώς οι συνθήκες κράτησης αποτελούν αντικείμενο παραβίασης ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Όπως οι χαρακτήρες στα έργα του Κάφκα, έτσι και οι κρατούμενοι βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα σύστημα που αψηφά τη λογική. Στην Κομοτηνή, ο υπερπληθυσμός αποτελεί μόνιμο πρόβλημα, με την εγκατάσταση να φιλοξενεί 271 κρατούμενους – πολύ περισσότερο από την προβλεπόμενη χωρητικότητα των 162. Εν τω μεταξύ, στο Νικηφόρο Δράμας, ένα καινούργιο σωφρονιστικό κατάστημα παραμένει μόνο εν μέρει λειτουργικό, με μόλις μία από τις πέντε πτέρυγες του να είναι ικανή να δεχθεί κρατούμενους, αναδεικνύοντας το ζήτημα της κατασπατάλησης δημόσιων πόρων. Και οι δύο φυλακές συμβολίζουν την αποσύνδεση μεταξύ του κυβερνητικού σχεδιασμού και της εκτέλεσης αυτού.
Ο βουλευτής Δράμας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και νομικός, Θεόφιλος Ξανθόπουλος περιγράφει στο «Ε» τις επικρατούσες συνθήκες και στα δύο σωφρονιστικά καταστήματα Κομοτηνής και Δράμας, καθώς με πρόσφατή του τοποθέτηση στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Σωφρονιστικού Συστήματος και λοιπών δομών εγκλεισμού κρατουμένων επανάφερε το συγκεκριμένο ζήτημα.
«Η κατάσταση στη φυλακή της Κομοτηνής δεν είναι συγκυριακή, αλλά μόνιμη»
Όπως επισημαίνει ο κ. Ξανθόπουλος, η πληρότητα των φυλακών Κομοτηνής ξεπερνά το 160%, γεγονός το οποίο δεν είναι συγκυριακό, αλλά μόνιμο, όπως είχαν υποδείξει εκπρόσωποι των σωφρονιστικών υπαλλήλων πριν μερικούς μήνες.
«Το κατάστημα της Κομοτηνής είναι επιφορτισμένο επιπλέον με την κράτηση των ατόμων που προφυλακίζονται για το αδίκημα της διακίνησης παράτυπων μεταναστών, λόγω της εγγύτητας με τα σύνορα Τουρκίας και Βουλγαρίας, αλλά αυτό δεν σημαίνει επ’ ουδενί ότι πρέπει να αφήνεται η φυλακή στην τύχη της», τονίζει.
Η απτή συνέπεια της κατάστασης αυτής είναι η καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Πριν δυο χρόνια εκκρεμούσαν 2.214 ατομικές προσφυγές κατά τις Ελλάδας, οι οποίες αντιστοιχούσαν στο 3% του συνόλου των 47 κρατών. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι 1782 είχαν να κάνουν με τις συνθήκες κράτησης στα σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας.
Ο κ. Ξανθόπουλος υπογραμμίζει ότι «υπάρχουν διεθνείς συμβάσεις της χώρας μας που μας δεσμεύουν. Για παράδειγμα, στον κάθε κρατούμενο αναλογούν συγκεκριμένα τετραγωνικά μέτρα. Σκεφτείτε ότι στην Κομοτηνή όμως ότι αναλογεί μία τουαλέτα για 40 με 50 άτομα», και προσθέτει ότι «δεν είναι μόνο η εξασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσης των κρατουμένων, αλλά και της ίδιας της ασφάλειας της φυλακής, καθώς το λιγοστό προσωπικό δεν μπορεί να διεξάγει ελέγχους».
Φυλακές Νικηφόρου Δράμας: Υπάρχουν πέντε πτέρυγες, λειτουργεί μόνο μία
«Γεφύρι της Άρτας» χαρακτηρίζει τις φυλακές Νικηφόρου Δράμας ο κ. Ξανθόπουλος καθώς είναι ένα σωφρονιστικό κατάστημα όπου η κατασκευή του διήρκησε 20 χρόνια και μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο δόθηκε σε λειτουργία.
«Η κυβέρνηση έκανε εγκαίνια, έκοψε κορδέλα, στελέχη της έκαναν δηλώσεις στα Μέσα, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι μόνο η μία πτέρυγα λειτουργεί με 111 κρατούμενους, ενώ οι άλλες τέσσερις μένουν ανενεργές εδώ και δέκα μήνες», τονίζει.
Ο βουλευτής Δράμας εξηγεί ότι λόγω της πολυετούς καθυστέρησης και αναμονής επί σειρά ετών, τα υδραυλικά χρειάζονται αντικατάσταση, οι ηλεκτρονικές κλειδαριές από την αχρησία και την έλλειψη συντήρησης πρέπει να αντικατασταθούν. Ταυτόχρονα, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη «δεν έχει φροντίσει για την προμήθεια ξενοδοχειακού εξοπλισμού, όπως κλινοσκεπάσματα και επίσης δεν υπάρχει σύμβαση για την προμήθεια πρώτων υλών για τη σίτιση των κρατουμένων», ενώ ο ίδιος καταλήγει ότι παρά την όλη πίεση που δέχεται το σωφρονιστικό σύστημα, η κυβέρνηση λειτουργεί με τους συνήθεις ρυθμούς γραφειοκρατίας.
Ο νέος Ποινικός Κώδικας θα επιβαρύνει περαιτέρω τις φυλακές
Οι διατάξεις του νέου Ποινικού Κώδικα που ψηφίστηκαν από την κυβέρνηση αποδοκιμάστηκαν από την μεγάλη πλειοψηφία του νομικού κόσμου, από τους δικηγορικούς συλλόγους, από εκπροσώπους δικαστικών ενώσεων, από την Νομική Σχολή της Αθήνας όπως επίσης από πάρα πολλούς καθηγητές που αρθρογράφησαν σε επιστημονικά περιοδικά.
Όπως σημειώνει ο κ. Ξανθόπουλος, είναι μία ποινική μεταρρύθμιση, η οποία σκοπεύει σε περισσότερη φυλακή σε αντίθεση με όλα τα πορίσματα και τις μελέτες που καταδεικνύουν ότι η αυστηροποίηση των ποινών από μόνη της δεν αρκεί για την μείωση των εγκληματικών φαινομένων. «Όλες οι διατάξεις, ιδιαίτερα αυτές που συζητήθηκαν στον δημόσιο λόγο, είναι διατάξεις που θα σημαίνουν φυλακή ακόμα και για πλημμελήματα, τα οποία έχουν χαμηλές ποινές. Το γεγονός αυτό θα σημάνει έκρηξη του πληθυσμού των φυλακών», σημειώνει.
«Με την αυστηροποίηση των ποινών και με το να καθιστά υποχρεωτική την έκτιση ενός τμήματος της ποινής, η κυβέρνηση, “χαϊδεύοντας” τα συντηρητικά κοινωνικά αντανακλαστικά, πιστεύει ότι με την εξοντωτική τιμωρία θα περιστείλει το έγκλημα, κάτι που δεν αποδεικνύεται από την επιστήμη της εγκληματολογίας», υπογραμμίζει καταλήγοντας.
Να υπενθυμίσουμε ότι ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης σε ραδιοφωνική συνέντευξή του στο ΣΚΑΪ στις 20 Σεπτεμβρίου προανήγγειλε την τροποποίηση σχετικής διάταξης για την αντικατάσταση των περιοριστικών όρων με προσωρινή κράτηση. Μέχρι σήμερα, ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας προβλέπει πως οι περιοριστικοί όροι που έχουν επιβληθεί σε έναν κατηγορούμενο μπορεί να αντικατασταθούν με προσωρινή κράτηση σε περίπτωση που εκείνος τους παραβιάσει. Για παράδειγμα, αν ένας υπόδικος δεν εμφανιστεί στις αρμόδιες αρχές, όπως του είχε επιβληθεί, μπορεί να κριθεί προφυλακιστέος και να οδηγηθεί στη φυλακή. Πλέον σε περιπτώσεις νέας διάπραξης εγκλημάτων ο κατηγορούμενος θα προφυλακίζεται υποχρεωτικά.
