Αναλυτικά το πρόγραμμα των εκδηλώσεων
Η 4η Οκτωβρίου αποτελεί μια πολύτιμη παρακαταθήκη για την τοπική ιστορική μνήμη τόσο για την περιοχή της Ξάνθης, όσο και της Θράκης ολόκληρης, καθώς είναι η αφετηρία της απελευθέρωσής τους μετά από πεντέμισι αιώνες Οθωμανικής σκλαβιάς και οκτώ περίπου χρόνους βάναυσης Βουλγαρικής κατοχής. Παράλληλα όμως αποτελεί και μια ημερομηνία δικαίωσης για τους υπόδουλους Έλληνες της Θράκης, καθώς τότε είδαν για πρώτη φορά να ανατέλλει το ανέσπερο φως της ελευθερίας και να λαμβάνουν τέλος οι μακροχρόνιες προσπάθειες αλλοιώσεως των πατροπαράδοτων ηθών, εθίμων αλλά και της θρησκευτικής τους υπόστασης από τον αναδυόμενο Βουλγαρικό Εθνοφυλετισμό.
Η 4η Οκτωβρίου ως ημέρα λύτρωσης των υπόδουλων Ξανθιωτών υπήρξε αποτέλεσμα μια σειράς από επιτυχείς διπλωματικούς αγώνες και αφανείς διεργασίες που άρχισαν με τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο το 1912. Από το 1912 ως και την απελευθέρωση της Ξάνθης το 1919 μεσολάβησαν πολλά γεγονότα. Το πρώτο από αυτά ήταν η κατάληψη της περιοχής από τα Βουλγαρικά στρατεύματα για οκτώ μήνες από τις 8 Νοεμβρίου 1912 ως τις 12 Ιουλίου 1913 οπότε και οι Βούλγαροι εγκαινίασαν μια σειρά μέτρων αφελληνισμού, διώξεων και βιαίων εκτοπισμών των Ελληνικών οικογενειών. Ακολούθησε η βραχύβια απελευθέρωση της Ξάνθης μετά τα Ελληνικά στρατεύματα στις 13-14 Ιουλίου 1913 και αργότερα η εκ νέου παραχώρηση της Δυτικής Θράκης στην ηττημένη Βουλγαρία με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου 1913.
Η εκ νέου παραχώρηση της ιερής γης της Θράκης σε έναν από τους προαιώνιους εχθρούς του Ελληνισμού είχε ως αποτέλεσμα την εγκατάλειψή της από το γηγενές Ελληνικό στοιχείο. Η εγκατάλειψη της πατρογονικής γης έφθασε σε τόσο μεγάλο αριθμό, που μόνο στο χρονικό διάστημα από τις 7 μέχρι τις 9 Αυγούστου 1913 25.000 πρόσφυγες από την Ξάνθη και την Κομοτηνή πέρασαν στους Τούζλες. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης Βουλγαρικής κατοχής που επακολούθησε και διήρκεσε από τον Οκτώβριο του 1913 ως και τον Οκτώβριο του 1919, οι εναπομείναντες Έλληνες της Ξάνθης γνώρισαν τη λεηλασία και τη δήωση των περιουσιών τους, τη φτώχεια, την πείνα, την εξολόθρευση, τις δολοφονίες, την εξορία αλλά και την κατάληψη των σχολείων και των εκκλησιών τους.
Στα χρόνια που ακολούθησαν (1914-1918) ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος όπου η Ελλάδα και η Βουλγαρία βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα και καθώς η Βουλγαρία ηττήθηκε μαζί με τις υπόλοιπες Κεντρικές Αυτοκρατορίες, συνθηκολόγησε τον Οκτώβριο του 1918.
Τότε ξεκινά ένας νέος τιτάνιος διπλωματικός αγώνας στο συνέδριο των Παρισίων για την ειρήνη ώστε η Θράκη να ενωθεί με την υπόλοιπη Ελληνική πατρίδα. Παράλληλα όμως αναδύονται και οι προσπάθειες των Βουλγάρων να κρατήσουν την περιοχή καθώς και οι δόλιες συμμαχικές αμφιταλαντεύσεις με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε στη προσωρινή λύση της διασυμμαχικής κατοχής στη Θράκη, όπου εκ μέρους της Ελλάδος συμμετείχε η 9η Μεραρχία υπό τον στρατηγό Γεώργιο Λεοναρδόπουλο.
Την μέρα που σήμερα τιμούμε τα Ελληνικά στρατεύματα εισέρχονται και καταλαμβάνουν το τρίγωνο της Ξάνθης που ταυτίζεται περίπου με το σημερινό νομό Ξάνθης. Με μια πορεία που γίνεται υπό καταρρακτώδη βροχή τα τμήματα του ελληνικού στρατού ξεκινούν από το Παρανεστί και δια μέσου της Σταυρούπολης—Λυκοδρομίου—Μεγάλου Ευμοίρου—Γέρακα και Πιλήματος καταλήγουν στη Ξάνθη. Η κατάληψη της πόλεως στα πλαίσια της διασυμμαχικής κατοχής υπήρξε ο αρραβώνας της με τη μητέρα Ελλάδα, ένας αρραβώνας που οδήγησε αργότερα στην παραχώρηση της φύλαξης και διοίκησης της υπόλοιπης δυτικής Θράκης στις 14 Μαΐου 1920 από ελληνικές πολιτικές και στρατιωτικές αρχές και ολοκληρώθηκε στις 28 Ιουλίου 1920 με την παραχώρηση και ενσωμάτωση της Θράκης στην Ελλάδα με τη συνθήκη των Σεβρών.
Μαζί με τους παλιννοστούντες Ξανθιώτες η γόνιμη γη της Δυτικής Θράκης στο διάβα του χρόνου υποδέχθηκε αδερφικά και τους απορφανισμένους από τη πατρώα γη Μικρασιάτες και τους Πόντιους και τους Ανατολικοθρακιώτες αδελφούς μας μετά τη Μικρασιατική καταστροφή του 1922.
Η 4η Οκτωβρίου αποτέλεσε την αρχή του τέλους μιας μακραίωνης και τυραννικής δουλείας και το ύψιστο αγαθό της ελευθερίας που κατακτήθηκε τότε με θυσίες και αίμα το απολαμβάνουμε σήμερα. Το αγαθό αυτό της ελευθερίας οφείλουμε και εμείς με τη σειρά μας σήμερα με το ίδιο σθένος, την ίδια ζέση και την ίδια αποφασιστικότητα να το περιφρουρήσουμε και να το καταστήσουμε αδιαπραγμάτευτο σε κάθε επίδοξο επιβολέα και τέλος να το παραδώσουμε ακέραιο στις επόμενες γενιές.
Δημήτριος Ν. Κασαπίδης
Αναλυτικά το πρόγραμμα
Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2024
10:00
Ομιλίες για την επέτειο της απελευθέρωσης Σχολεία όλων των βαθμίδων
11:00
Μνημόσυνο / Κατάθεση στεφάνων Ηρώο: Επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο Ξάνθης και κατάθεση στεφάνων από σχολεία, προσκόπους, οδηγούς και αντιπροσωπείες όλων των οργανώσεων, συλλόγων, σωματείων και ιδρυμάτων. Τιμές Θα αποδώσει η φιλαρμονική του Δήμου Ξάνθης.
12:00
«Στα βήματα της Απελευθέρωσης»
Αφετηρία: πλατεία Δικαστηρίων: Σε ανάμνηση της ημέρας απελευθέρωσης πραγματοποιείται συμβολική πορεία πανηγυρικής πομπής, σε τμήμα από το δρομολόγιο του στρατού που απελευθέρωσε την Ξάνθη.
1η στάση / Ι.Ν. της του Θεού Σοφίας: επίδοση 1ης σημαίας απελευθέρωσης στον εκπρόσωπο του Μητροπολίτη
2η στάση / Λέσχη Αξιωματικών: επίδοση 2ης σημαίας απελευθέρωσης στον εκπρόσωπο του Δ” Σ.Σ.
3η στάση/Ρολόι Ξάνθης: επίδοση 3ης σημαίας απελευθέρωσης στον Δήμαρχο και ανύψωση στον ιστό του Ρολογιού Ξάνθης, ως αναπαράσταση του συμβάντος από τον εύζωνα στρατιώτη της 9ης Μεραρχίας την ημέρα της απελευθέρωσης. Τιμές Θα αποδώσει το Τμήμα Απόδοσης Τιμών του Δ” Σ.Σ.
18:30
Υποδοχή Ιεράς Εικόνας Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας Κεντρική Πλατεία: Τιμές θα αποδώσει το τμήμα απόδοσης τιμών του Δ’ Σώματος Στρατού και η φιλαρμονική του Δήμου Ξάνθης.
19:00
Εσπερινός Ι. Ν. της Του Θεού Σοφίας: Πανηγυρικός Εσπερινός στον Ιερό Ναό της Του Θεού Σοφίας, προεξάρχοντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ταλαντίου κ.κ. Επιφανίου, βοηθού Επισκόπου του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών
Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2024
08:00
Έπαρση σημαίας Κεντρική Πλατεία: Έπαρση σημαίας στην Κεντρική Πλατεία από τον Δήμαρχο της πόλης. Τιμές Θα αποδώσει τμήμα Στρατού και η Φιλαρμονική του Δ’ Σ.Σ. Ανάκρουση εμβατηρίων από τη Στρατιωτική Μουσική του Δ’Σ.Σ. (διάρκεια 5′)
9:00-10:00
Η Φιλαρμονική του Δήμου Ξάνθης θα παιανίζει Θούριους και Εμβατήρια : Κεντρικοί οδοί της πόλης
10.15
Άφιξη του εκπροσώπου της Ελληνικής Κυβέρνησης Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Του Τιμίου Προδρόμου Ξάνθης
10:30
Πανηγυρικές Κωδωνοκρουσίες: Ταυτόχρονες κωδωνοκρουσίες από όλους τους Ιερούς Ναούς της Ξάνθης
10:30
Επίσημη δοξολογία στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Του Τιμίου Προδρόμου, προεξάρχοντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ταλαντίου κ.κ. Επιφανίου, βοηθού Επισκόπου του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών
Εκφώνηση πανηγυρικού από τον κ Δημήτριο Ν. Κασαπίδη, Διδάκτορα Ιστορίας (U.J.) και Διδάκτορα Ιστορίας της Τέχνης (Α.Π.Ο.)Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Του Τιμίου Προδρόμου
11:00
Δεξίωση: Κεντρικό Δημαρχείο Ξάνθης
11:45
Μνημόσυνο / Κατάθεση στεφάνων Ηρώο: Επιμνημόσυνη δέηση στο Ηρώο της πόλης προεξάρχοντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Ταλαντίου κ.κ. Επιφανίου, βοηθού Επισκόπου του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών. Κατάθεση Στεφάνων από τον εκπρόσωπο της Κυβέρνησης, τον Δήμαρχο Ξάνθης, τους βουλευτές, τον Περιφερειάρχη ΑΜΟ, τον Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακ-Θράκης, τον Στρατηγό Διοικητή Δ’ΣΣ, τον πρύτανη του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου, την Αντιπεριφερειάρχη ΠΕ Ξάνθης, την επικεφαλής της Υπηρεσίας Πολιτικών Υποθέσεων ΥΠΕΞ, τον Αστυνομικό Δ/ντή, τον διοικητή του Λιμεναρχείου Πόρτο Λόγους, τον Διοικητή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, εκπροσώπους πολιτικών κομμάτων, εκπροσώπους των δημοσίων αρχών, οργανισμών και ιδρυμάτων, τον Περιφερειακό Έφορο Προσκόπων και Οδηγών με στολή, Προέδρους Επιστημονικών Οργανώσεων, την Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών, την Ένωση Αποστράτων Σωμάτων Ασφαλείας, το Σύνδεσμο Εφέδρων Αξιωματικών, το Σύνδεσμο Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου, εκπροσώπους της Εθνικής αντίστασης, εκπροσώπους εφεδροπολεμιστικών οργανώσεων, τον Ε.Ε.Σ. Παράρτημα Ξάνθης, προέδρους άλλων Σωματείων και Συλλόγων, καθώς και από όποιον εκπρόσωπο Νομικού Προσώπου επιθυμεί να τιμήσει την εκδήλωση, ενημερώνοντας έγκαιρα την υπηρεσία μας. Τιμές Θα αποδώσει το τμήμα απόδοσης τιμών Δ” Σώματος Στρατού.
12:15
Στρατιωτική και μαθητική παρέλαση με τη συμμετοχή των πολιτιστικών και εθελοντικών Οργανώσεων και Συλλόγων Παρέλαση Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου, Λαογραφικών Συλλόγων, εθελοντριών Αδελφών Ε.Ε. Σταυρού, μαθητών Πρωτοβάθμιας & Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, προσκόπων, οδηγών, Στρατού, μπροστά από τους επισήμους στην Πλατεία Ελευθερίας. (Υπεύθυνος πολιτικής παρέλασης: Πέτσιος Αθανάσιος, Εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής, Υπεύθυνος στρατιωτικής παρέλασης: εκπρόσωπος Δ’Σ.Σ.)
18:00
Υποστολή σημαίας Υποστολή σημαίας. Τιμές θα αποδώσει στρατιωτικό άγημα και η Φιλαρμονική του Δ’ Σ.Σ.
