Παρουσίαση του βιβλίου της Λιθαρένιας Δημητρίου – Κίσσα στο χώρο του Αρχοντικού της οικογένειας Παμουκτσόγλου που αναφέρεται το μυθιστόρημα
Την ανάγκη εκμάθησης της τοπικής ιστορίας τόνισε ο φιλόλογος συγγραφέας Θανάσης Μουσόπουλος
Ένα ταξίδι στο χρόνο και σε μια ιστορική περίοδο του οικισμού των Αβδήρων ελάχιστα γνωστή ακόμη και στους ντόπιους, είχαν την ευκαιρία να βιώσουν όσοι παραβρέθηκαν στην παρουσίαση του βιβλίου της Λιθαρένιας Δημητρίου – Κίσσα «Χαράμι».
«Χαράμι», ή κάθαρση απέναντι στην «ύβρι»
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που ξετυλίγεται πάνω στον ιστορικό καμβά της καθημερινότητας μιας οικογένειας που με τον βίο και την πολιτεία της σημάδευσε τη ζωή των κατοίκων του οικισμού, διαπράττοντας «ύβριν» κατά την αρχαία έννοια και αδικία Η κάθαρση όπως πάντοτε έρχεται και σ’ αυτή την περίπτωση είναι το …χαράμι!
Η λέξη χαράμι είναι οθωμανική τουρκική και σημαίνει το απαγορευμένο από τη θρησκεία, αθέμιτο, που δεν έχει τελικά όφελος ή αποτέλεσμα, που γίνεται ανώφελα. Αντίθετος όρος είναι το χαλάλι για κάτι που το χαρίζω, τα θυσιάζω.
«Χαράμι» ο τίτλος και του μυθιστορήματος που υποδηλώνει και την ματαιότητα κάποιων ανθρώπινων πράξεων που τελικά προδιαγράφουν την καταστροφή τους.
«Στόχος μου ήταν μέσα από αυτό το βιβλίο να σωθεί από την λησμονιά η ιστορία της οικογένειας Παμουκτσόγλου , να μην χαθούν οι αναμνήσεις και οι μαρτυρίες και κυρίως να αναδειχθεί ένα κομμάτι της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.
Πιστεύω ότι είναι ανάγκη επιτακτική και υποχρέωση να μεταβιβάζουμε την ιστορία των προγόνων μας στις επόμενες γενιές», είπε η συγγραφέας κατά την παρουσίαση του βιβλίου της που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα του Σαββάτου 31 Αυγούστου στον αύλειο χώρο του εμβληματικού αρχοντικού της οικογένειας Παμουκτσόγλου το οποίο η τελευταία κληρονόμος δώρισε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία Ξάνθης, η οποία και το αναστήλωσε.
Παρουσίαση του βιβλίου «Χαράμι» στο χώρο του Αρχοντικού της οικογένειας που βασίζεται το μυθιστόρημα
Τον συντονισμό της παρουσίασης είχε η κα Θεοπούλα Τσομπάνογλου ενώ αποσπάσματα από το βιβλίο διάβασε η κα Κική Δημάκη. Η φιλόλογος Χρύσα Ραξιώνη αναφέρθηκε στα δομικά χαρακτηριστικά της συγγραφής και στο περιεχόμενο, αναδεικνύοντας τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποίησε η συγγραφέας στις περιγραφές της και πως αυτά φωτίζουν και περιγράφουν μια εποχή. Στη συγγραφική δομή και πλοκή και στο ιστορικό backround της εποχής που διαδραματίζεται αναφέρθηκε ο φιλόλογος συγγραφέας Θανάσης Μουσόπουλος. Είναι γνωστό ότι ο κ. Μουσόπουλος έχει γράψει βιβλίο με τίτλο «Άβδηρα – Γη του κάλλους και του στοχασμού». Περιγράφοντας την ιστορική πραγματικότητα που τροφοδότησε το μυθιστόρημα χρησιμοποίησε πολλές πηγές όπως τις αναφορές στο αρχοντικό Παμουκτσόγλου, της αρχαιολόγου Έφη Σκαρλατίδου και του αρχιτέκτονα Μανόλη Αναγνωστίδη στα Θρακικά Χρονικά,( τ. 38/1983) και σε μεταγενέστερο άρθρο του στο περιοδικό Φοροτεχνική και Θρακική Προσέγγιση, Νοέμβριος 2010. Επίσης στο βιβλίο του για τα Άβδηρα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας για την κατάσταση στα Άβδηρα το 1886 (Άβδηρα – γη του κάλλους και του στοχασμού, σελ. 37), ο κ. Μουσόπουλος παρουσιάζει ένα άρθρο του περιοδικού Ανατολικός Αστήρ που εκδίδονταν το 1886 στην Κωνσταντινούπολη και αναφέρονταν στα Άβδηρα παρουσιάζοντάς το ένα χωριό καθαρά ελληνικό και αμιγές με 910 κατοίκους το οποίο είχε ένα διθέσιο σχολείο με 60 μαθητές και νηπιαγωγείο με 60 νήπια.
Την ανάγκη εκμάθησης της τοπικής ιστορίας τόνισε ο φιλόλογος συγγραφέας Θανάσης Μουσόπουλος
Συνεχίζοντας ο κ. Μουσόπουλος τόνισε την ανάγκη της εκμάθησης της τοπικής ιστορίας: «Στο σχολείο πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης η Λογοτεχνία ως τέχνη του λόγου συχνά υποβαθμίζεται. Φαντάζομαι σε μια σωστή εκπαίδευση (γιατί είμαι και δάσκαλος που πιστεύω πολύ στο ζεστό δασκαλίκι), φαντάζομαι τα παιδιά μας στην Ιστορία και στη Λογοτεχνία και στην Τέχνη να απλώνουν τα μάτια τους σε τρία επίπεδα: στο παγκόσμιο, στο ελληνικό και στο ντόπιο. Όταν το κάνουν αυτό, η αρχή της συμπληρωματικότητας θα τους δίνει το μέτρο στη ζωή και στη σκέψη. Δεν πρέπει να μαθαίνουμε μόνο ό,τι θα γράψει η Ιστορία. Χρειάζεται να κάνουμε ανθρώπους ικανούς να ζουν. Η ποίηση τι άλλο θέλει, αν δημιουργήσει μιαν ατμόσφαιρα; Μιαν ατμόσφαιρα δημιουργική και αναδημιουργική. Η άποψή μου, μετά από τη μακρόχρονη ενασχόλησή μου με το θέμα, είναι ότι η χρησιμοποίηση των λογοτεχνικών κειμένων τοπικής λογοτεχνίας ως παράλληλων κειμένων στο μάθημα της λογοτεχνίας και (ανάλογα με το κείμενο) ως πηγών στο μάθημα της ιστορίας είναι μια νέα δημιουργική προσέγγιση της τοπικής ιστορίας στο σχολείο μας. Το βιβλίο το οποίο παρουσιάζουμε προσφέρεται για την τοπική ιστορία και λογοτεχνία. Πολλά τμήματα από το μυθιστόρημα «Χαράμι» είναι κατάλληλο βοήθημα στα παιδιά των Αβδήρων και της Ξάνθης βέβαια. Η Ρένα περιγράφει με καθαρότητα και αμεσότητα την καθημερινή ζωή, ήθη και έθιμα, τις αγροτικές ασχολίες, τη γλώσσα, τις χαρές και τους πόνους ανδρών και γυναικών. Κάποια σημεία είναι – θα έλεγα – ιστορικά ντοκουμέντα. Ταξίδια στον τόπο και στο χρόνο τα γραπτά της Λιθαρένιας Δημητρίου Κίσσα, και το πρώτο της μυθιστόρημα «Όνειρο δραπέτης» που μας ταξιδεύει στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, και το δεύτερο «Χαράμι» που εντοπίζεται στα Άβδηρα των τελευταίων εκατόν πενήντα χρόνων. Ταξίδια είναι στον τόπο και στον χώρο. Στο κέντρο πάντοτε είναι ο άνθρωπος, ο ατομικός και ο κοινωνικός – στον τρίπτυχο Ελπίδα, Πίστη, Αγάπη. Η Ρένα με τα γραπτά της παλεύει για ένα καλύτερο κόσμο».
