Αφορμή του παρόντος άρθρου είναι τα πρόσφατα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα στην Ξάνθη, που είναι επίσης και ένα από τα κύρια αίτια θανάτου και τραυματισμών σε όλη την Ελλάδα. Κάθε χρόνο καταγράφονται χιλιάδες τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα, με σημαντικό αριθμό νεκρών και τραυματιών. Το θλιβερό, όμως, συμπέρασμα που προκύπτει και από τα πρόσφατα τροχαία στην Ξάνθη είναι ότι νέοι άνθρωποι είναι οι συχνότερα εμπλεκόμενοι στα τροχαία ατυχήματα.
Ως αιτία αυτών είναι η υπερβολική ταχύτητα, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών, η απροσεξία κατά την οδήγηση (χρήση κινητού τηλεφώνου, κόπωση, υπνηλία κλπ.), η μη τήρηση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας (παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, στοπ κλπ.) και οι άσχημες καιρικές συνθήκες σε συνδυασμό με την κακή κατάσταση του οδικού δικτύου.
Η πολιτεία τα τελευταία χρόνια έχει επιβάλει μία δρακόντεια νομοθεσία με πάρα πολύ αυστηρούς νόμους και κανόνες, που μπορεί να οδηγήσουν στη φυλακή και σε υψηλότατα πρόστιμα, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Με την κατάρτιση του Ποινικού Κώδικα του 2019, θεσπίσθηκε, πλέον, η διάταξη του άρθρου 290 Α με τον τίτλο «Επικίνδυνη οδήγηση», που εντάχθηκε στο δέκατο τέταρτο κεφάλαιο αυτού που περιλαμβάνει τα εγκλήματα κατά συγκοινωνιών. Η διάταξη του άρθρου 290Α ΠΚ αναφέρει τα εξής:
«1. Όποιος κατά τη συγκοινωνία στους δρόμους ή στις πλατείες: α) οδηγεί όχημα, μολονότι δεν είναι σε θέση να το πράξει με ασφάλεια εξαιτίας της κατανάλωσης οινοπνεύματος ή χρήσης ναρκωτικών ουσιών ή λόγω σωματικής ή πνευματικής εξάντλησης ή β) οδηγεί όχημα σε εθνικές ή περιφερειακές οδούς αντίστροφα στο ρεύμα της εκάστοτε κατεύθυνσης ή σε πεζοδρόμους, πεζοδρόμια ή πλατείες, ή οδηγεί όχημα που είναι τεχνικά ανασφαλές ή με ανασφαλή τρόπο φορτωμένο ή προβαίνει κατά την οδήγηση σε επικίνδυνους ελιγμούς ή μετέχει σε αυτοσχέδιους αγώνες, ή γ) οδηγεί όχημα (με υψηλότερες συγκεκριμένες ταχύτητες από αυτές που προβλέπονται) τιμωρείται, αν δεν προβλέπονται βαρύτερες κυρώσεις σε άλλες διατάξεις: αα) με φυλάκιση έως τρία (3) έτη, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος σε ξένα πράγματα, ββ) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, αν από την πράξη μπορεί να προκύψει κίνδυνος για άνθρωπο, γγ) με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη, αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη ή προκάλεσε σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις, δδ) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών, αν η πράξη είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο άλλου. Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.
- Όποιος στις περιπτώσεις της προηγούμενης παραγράφου οδηγεί επικίνδυνα από αμέλεια και από την πράξη του αυτή μπορεί να προκύψει κοινός κίνδυνος για ξένα πράγματα ή κίνδυνος για άνθρωπο, τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή.»
Και ενώ έπρεπε τα θανατηφόρα τροχαία να είναι λιγότερα με τη δημιουργία της ΕΓΝΑΤΙΑΣ οδού και την αποσυμφόρηση του οδικού δικτύου, τελικά θρηνούμε συνεχώς ζωές στην άσφαλτο. Επιτακτική ανάγκη, λοιπόν, είναι να προχωρήσουμε, ακόμη περισσότερο, σε λύσεις και αγώνα, για να βελτιώσουμε την κατάσταση. Χρειαζόμαστε:
- Καινοτομίες, που πρέπει να εφαρμοστούν υποχρεωτικά στο όχημα και οι οποίες πλέον δεν έχουν μεγάλο κόστος, όπως αυτόνομα οχήματα που χρησιμοποιούν αισθητήρες, για να αποφύγουν ατυχήματα, συστήματα διατήρησης λωρίδας που προειδοποιεί τον οδηγό (ηχητικά ή και με τρέμουλο στο τιμόνι) και διορθώνει την πορεία του οχήματος, αν αυτό παρεκκλίνει από τη λωρίδα του, αυτόματο φρενάρισμα έκτακτης ανάγκης που επιβραδύνει το όχημα αυτόματα, αν ανιχνεύσει ξαφνικά εμπόδιο, ηχητική ενημέρωση σε περίπτωση κόπωσης, ενημέρωση σε περίπτωση υπέρβασης ταχύτητας και γιατί όχι ηλεκτρονικός κόφτης٠ και τέλος, σύνδεση αισθητήρα αλκοόλ και κάνναβης με το κουμπί έναρξης λειτουργίας της μηχανής.
- Καινοτομίες, που πρέπει να εφαρμοστούν υποχρεωτικά στις οδούς, όπως έξυπνες διασταυρώσεις και οδοί που έχουν αυτοματισμούς στη διαχείριση της κυκλοφορίας, ανάλογα με την κίνηση και τον καιρό αλλά και τον φωτισμό, που μπορούν με έξυπνες πινακίδες κυκλοφορίας, δηλαδή ψηφιακές πινακίδες που προσαρμόζονται ανάλογα, να προειδοποιούν και να ρυθμίζουν την κυκλοφορία, συνεργαζόμενες με αισθητήρες αυτοκινήτου για ηχητικές προειδοποιήσεις.
- Εκπαιδευτικές καμπάνιες στα σχολεία για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την οδική ασφάλεια, αλλά και αλλού. Οι εθελοντές στην περιοχή μας έχουν συμβάλει πολύ σημαντικά με καμπάνιες και ενημερώσεις στα σχολεία.
- Ενίσχυση του συστήματος εκπαίδευσης των οδηγών. Έναρξη της εκπαίδευσης από την ηλικία των δεκαέξι ετών και γιατί όχι στο σχολείο.
- Τακτικός έλεγχος των οδηγών και των οχημάτων στις οδούς. Η πραγματοποίηση στοχευμένων ελέγχων από την Τροχαία (π.χ. αλκοτέστ έξω από νυχτερινά κέντρα διασκέδασης) έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τον αριθμό των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων.
Και η τεχνολογία, πλέον, μπορεί να εφαρμοσθεί, με σκοπό να περιορίσει συμπεριφορές που οδηγούν σε ατυχήματα.