Μετά την Κυριακή το φάντασμα της ακροδεξιάς δεν αιωρείται απλώς πάνω από την Ευρώπη. Η ακροδεξιά είναι εδώ και η παρουσία της εδραιώνεται με σημαντικά ποσοστά στις Ευρωπαϊκές Χώρες: Γαλλία (RN πρώτο κόμμα), Αυστρία (FPÖ πρώτο κόμμα), Βέλγιο (VB πρώτο κόμμα), Ιταλία (FdI πρώτο κόμμα), Γερμανία (AfD δεύτερο κόμμα), Ελλάδα (ΕΛ, ΝΙΚΗ, Φωνή Λογικής σύνολο 16.71%)
Η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης δεν είναι καταγραφή της στιγμής, αλλά κλιμάκωση μιας τάσης των τελευταίων δύο περίπου δεκαετιών. Αναλογικά, αιτιολογείται αφενός από την ανικανότητα της Ε.Ε. να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε πρόκληση, όπως τις πολυεπίπεδες κρίσεις (οικονομική, πολιτική, γεωπολιτική, κλιματική, υγειονομική) και αφετέρου εφάπτεται με το πολιτικό κενό που δημιουργήθηκε από την παρακμή των παραδοσιακών αστικών κομμάτων και την υποχώρηση της Αριστεράς.
Ουσιαστικά, βιώνουμε την υπαρκτή πραγματικότητα της νομιμοποιημένης, κανονικοποιημένης άκρας δεξιάς, που παρά τις επιμέρους διαφοροποιήσεις σε εκάστοτε κράτος-μέλος, δεν παρουσιάζει τρομακτική ή περιθωριακή εικόνα. Άμεσος λόγος και απλοϊκά επιχειρήματα, που καταδεικνύουν ξεκάθαρους εχθρούς και δίνουν εύκολες λύσεις σε σύνθετα προβλήματα. Εντούτοις, με θετικό διεκδικητικό πρόσημο: την υπεράσπιση της πατρίδας, της πίστης και της «παραδοσιακής» οικογένειας, θεσμούς που απειλούνται από τους πρόσφυγες/μετανάστες, από την πολιτική και οικονομική ελίτ, από το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα κλπ.
Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια επεκτείνει το «οπλοστάσιο» των θέσεων της, υιοθετώντας επίσημες θέσεις για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την υγεία, την οικονομία. Πρακτικά, οι θέσεις καθίστανται ένα κοκτέιλ ακραίου νεοφιλελευθερισμού, εθνικισμού, ιστορικού αναθεωρητισμού, θεωριών συνωμοσίας και ανορθολογισμού.
Το ακροατήριο που συγκινείται από την ακροδεξιά είναι ως επί το πλείστον οι ηττημένοι της οικονομικής κρίσης και του κοινωνικού κατακερματισμού. Άνθρωποι που νιώθουν ανασφάλεια, προσδοκούν απλά την κοινωνική προστασία, με νέου είδους κοινωνική συνοχή, την επιστροφή σε περασμένες μέρες, σε προγενέστερη κατάσταση του καπιταλισμού, η οποία εξασφάλιζε τη σχετική ευημερία και τη δυνατότητα αναπαραγωγής τους.
Ένα από τα βασικότερα στοιχεία της Αριστεράς είναι η δυνατότητα, μέσω του οραματικού άλλα και της ουσιαστικής σχέσης με τις υποτελείς τάξεις, να κινητοποιεί σημαντικά έως πλειοψηφικά κοινωνικά τμήματα, να συμβάλλει στην δράση τους, δίνοντας τους τον απαραίτητο χώρο για την αυτενέργεια τους.
Παρά την ένταση της ταξικής και πολιτικής πάλης, η τελευταία πενταετία δεν σημαδεύτηκε από κοινωνικά κινήματα, πλην λίγων εξαιρέσεων: Απαγόρευση αμβλώσεων (Ρουμανία), Συνταξιοδοτικό (Γαλλία), Αναθεώρηση Άρθρου 16 (Ελλάδα) κ.ά. Εντούτοις οι τεκτονικές δονήσεις στην Ευρώπη, και κατ’ επέκταση την υφήλιο, βρήκαν την Αριστερά σε ρόλο κομπάρσου, ανίκανη να εγκαταλείψει τις ιδεοληψίες της και να καλλιεργήσει το οραματικό για έναν καλύτερο κόσμο.
Χωρίς Αριστερά με συνείδηση του εαυτού και του ρόλου της είναι λογικό κι επόμενο να κάνει περίπατο η ακροδεξιά, ιδίως όταν έχουν προετοιμάσει το έδαφος οι διαδοχικές κρίσεις.
Η συγκρότηση ενός πόλου ριζοσπαστικής Αριστεράς ευνοϊκό για τους «από κάτω»- ο οποίος θα επιχειρήσει, αφενός να συνενώσει τα διάφορα κομμάτια της μέσω διαλόγου και κοινής δράσης αφετέρου να «υποσχεθεί» μια νέα πορεία ανασυγκρότησης της στρατηγικής των κινημάτων διαμέσου κοινωνικών και πολιτικών αδιεξόδων- μπορεί να καταστεί μια υπολογίσιμη δύναμη ελπίδας για τις λαϊκές τάξεις και είναι ο μόνος δρόμος. Σίγουρα όχι εύκολος.
Μόνο μια Αριστερή εναλλακτική μπορεί να αποτελέσει το ανάχωμα στην ακροδεξιά και για την αντικαπιταλιστική ανατροπή, κόντρα στην βαρβαρότητα που ζούμε!
*Η Φανή Καρανάτσιου είναι φοιτήτρια Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΘ
