Διάλεξη του καθηγητή και βουλευτή στην Ξάνθη: « Οι Συνθήκες που καθορίζουν σύνορα δεν λήγουν ποτέ. Τα σύνορα αλλάζουν μόνο με πόλεμο»
«Η μειονότητα ενσωματώνεται και ο Ερντογάν θέλει να βρει τρόπους να την δέσει στο άρμα της Τουρκίας»
Η εφαρμογή της Συνθήκης της Λωζάνης στο σήμερα, 101 χρόνια μετά την υπογραφή της από την Ελλάδα και την Τουρκία τον Ιούλιο του 1923, η σημασία της για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η σχέση της με το χθες, το σήμερα και το αύριο των μειονοτήτων στην Ελλάδα και την Τουρκία καθώς και το καθεστώς στο Αιγαίο, ήταν το αντικείμενο της διάλεξης του διακεκριμένου καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, Βουλευτή Α’ Αθηνών και μέλος Δ.Σ. Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, Άγγελου Συρίγου. Η διάλεξη και ο διάλογος που ακολούθησε πραγματοποιήθηκαν την Δευτέρα 17 Ιουνίου στις 19:00, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιερού Ναού της Του Θεού Σοφίας. Τη διάλεξη παρακολούθησαν ο μητροπολίτης Ξάνθης κ. Παντελεήμων, ο στρατηγός διοικητής του Δ΄Σ.Σ. ο ανεξάρτητος βουλευτής Μπαράν Μπουρχάν, η Διευθυντήρια της Πρωτοβάθμιας Εύη Στυλιανίδου, ο περιφερειακός σύμβουλος Κώστας Κουρτίδης, η πρόεδρος του Δικηγορικού συλλόγου Ξάνθης Δέσποινα Χατζηφωτιάδου. Η αίθουσα ήταν κατάμεστη από κοινό που παρακολούθησε με ενδιαφέρον την ομιλία και έκανε ερωτήσεις.
Γιατί δεν έχει ημερομηνία λήξης η συνθήκη της Λωζάνης και γιατί δεν μπορεί να επικαιροποιηθεί ή να αναθεωρηθεί
Πρωτίστως ο κ. Συρίγος έδωσε απαντήσεις αναφορικά με την ισχύ της συνθήκης σήμερα καθώς και γιατί ΄δεν μπορεί να αναθεωρηθεί ή να επικαιροποιηθεί, όπως επιδιώκει η Τουρκία, μια ατζέντα που έθεσε ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν κατά την επίσκεψή του στην χώρα μας το 2017: «Το μεγαλύτερο τμήμα της Συνθήκης της Λωζάνης δεν έχει κανένα απολύτως νόημα σήμερα διότι αναφερόταν στις συνθήκες του 1923. Γιατί μας ενδιαφέρει στο σήμερα η Συνθήκη της Λωζάνης;
Ο λόγος είναι τρεις διατάξεις: Η διάταξη για τα σύνορα, η διάταξη που αφορά στις μειονότητες, η διάταξη που αφορά την αποστρατικοποίηση των ανατολικών νησιών του Αιγαίου. Στο ερώτημα «Πότε λήγει η συνθήκη της Λωζάννης»;, η απάντηση προέρχεται από το Διεθνές Δίκαιο. Σύμφωνα μ’ αυτό οι Συνθήκες που καθορίζουν σύνορα, ως προς το θέμα των συνόρων δεν λήγουν ποτέ, γιατί η αλλαγή συνόρων είναι αντικείμενο πολέμου. Τα σύνορα δεν χαράσσονται ήρεμα και φιλικά αλλά κατόπιν πολέμου. Οι διατάξεις για τα σύνορα είναι ιερές και απαραβίαστες».
Απαίτηση των Τούρκων να χρησιμοποιηθεί ο όρος «μουσουλμάνοι της Θράκης και όχι Τούρκοι της Θράκης στην Συνθήκη της Λωζάνης – Γιατί τότε και τι άλλαξε τώρα;
Το δεύτερο θέμα που καθόρισε η Συνθήκη της Λωζάνης και αφορά στις διατάξεις των άρθρων 38 – 45 που αφορούν την προστασία των μη μουσουλμανικών μειονοτήτων στην Τουρκία και της μουσουλμανικής μειονότητα στην Ελλάδα. Η συνθήκη ως γνωστόν αναγνωρίζει εθνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη, κάνει λόγο για «Έλληνες της Κωνσταντινούπολης» και θρησκευτική μειονότητα της Θράκης, δηλαδή αναγνωρίζει μουσουλμάνους στη Θράκη. Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι όπως είπε ο κ. Συρίγος: « Ήταν απαίτηση της τουρκικής πλευράς να χρησιμοποιεί ο όρος μουσουλμάνοι αντί για τούρκοι. Για ποιο λόγο; Γιατί αυτό ανταποκρινόταν καλύτερα στην πραγματικότητα που υπήρχε στην Θράκη εκείνη την εποχή καθώς υπήρχαν διάφορες εθνοτικές ομάδες που μιλούσαν τουρκικά, πομάκικα, τσιγγάνικα Ρομανί και τσερκέζικα. Με τον όρο «μουσουλμάνοι» κάλυψε όλες αυτές τις εθνοτικές ομάδες. Ο πραγματικός όμως λόγος που η τουρκική πλευρά επέμενε στον όρο «μουσουλμανικός» δεν ήταν η Θράκη αλλά η ίδια η Τουρκία. Αν έδινε δικαιώματα στην μη τουρκικές μειονότητες θα έπρεπε να δώσει δικαιώματα στους μουσουλμάνους Άραβες , στους μουσουλμάνους Κούρδους, στους μουσουλμάνους Κιρκάσιους , στους μουσουλμάνους Λαζούς, σε όλες τις μουσουλμανικές ομάδες που ζούνε στην Τουρκία. Η Τουρκία δεν το ήθελε αυτό. Ήθελε να υπάρχει συμπαγές το μουσουλμανικό και από την άλλη πλευρά οι μη μουσουλμάνοι. Για να μη δώσει δικαιώματα σε όλους όσους δεν ήταν τουρκικής καταγωγής επέλεξε τον όρο «μουσουλμανική μειονότητα» για την Θράκη».
Ο κ. Συρίγος υποστήριξε ωστόσο ότι στην πράξη η συνθήκη της Λωζάνης δεν προστάτευσε τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη γιατί δεν υπήρχε πολιτική βούληση με αποτέλεσμα με τις πολιτικές που ακολούθησε να έχουν απομείνει περίπου 2000 άτομα: « Αντιθέτως στην Θράκη έχουμε μια μουσουλμανική μειονότητα με πληθυσμό άνω των 100.000 ατόμων που συμμετέχει ισότιμα στα δρώμενα του ελληνικού κράτους ως ευρωπαϊκό κράτος», είπε χαρακτηριστικά.
Αποστρατικοποίηση νησιών του Ανατολικού Αιγαίου
Η τρίτη διάταξη αφορά τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου και συγκεκριμένα όπως ορίζει η Λήμνος και Σαμοθράκη να είναι απολύτως αποστρατικοποιημένες και 4 (Λέσβος, Χίος, Σάμος Ικαρία) με περιορισμένο εξοπλισμό και στρατιωτικό προσωπικό.
Όπως ανέφερε ο κ. Συρίγος αυτές οι διατάξεις είναι παρωχημένες γιατί ορίστηκαν με βάση τις συνθήκες αλλά και τα πολεμικό εξοπλισμό τη εποχής του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου: «Οι συγκεκριμένες διατάξεις έχουν ξεπεραστεί. Η Τουρκία λέει ότι η Ελλάδα έχει παραβιάσει τις διατάξεις και γι’ αυτό τα νησιά πρέπει να επιστρέψουν στο προηγούμενο ιδιοκτησιακό τους καθεστώς. Επικαλούνται την Συνθήκη της Λωζάνης οι Τούρκοι για να αμφισβητήσουν το καθεστώς του Αιγαίου και εμείς απαντάμε ότι η Συνθήκη τη Λωζάνης καθορίζει σύνορα και τα σύνορα δεν αλλάζουν».
Γιατί η Τουρκία επιμένει και ζητάει αλλαγή των διατάξεων που αφορούν μειονότητες;
Η απάντηση του κ. Συρίγου ήταν: «Επειδή θεωρεί ότι είναι σε πλεονεκτική θέση, επειδή εξεδίωξε τους Έλληνες της Πόλης και οι μουσουλμάνοι της Θράκης είναι ακμαίος πληθυσμός με κύριο στόχο να ποδηγετήσει και να καθοδηγήσει την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης».
Ωστόσο ο κ. Συρίγος ανέφερε ότι μεγάλο μέρος της μειονότητας «απελευθερώνονται από τα δεσμά» και αυτό φαίνεται από το ποσοστό που πήρε το Κ.Ι.Ε.Φ. στην Ξάνθη: «Δείτε τους υποψηφίους του Κ.Ι.Ε.Φ., είναι άτομα που δεν έχουν τελειώσει ελληνικά πανεπιστήμια. Δείτε το ποσοστό σε Ξάνθη και Κομοτηνή. Είναι 11% στην πόλη της Ξάνθης. Τόσο είναι το ποσοστό της; Απελευθερώνονται από αυτά τα δεσμά. Κυρίως μέσα από την εκπάιδευση. Οι άνθρωποι ξεφεύγουν, αναζητούν το διαφορετικό. Υπάρχουν αυτοί που θέλουν να τάσσονται με τον Ερντογάν αυτοί όμως μειώνονται».
Μπαράν Μουρχάν: «Δύο μέτρα και δύο σταθμά έναντι της μουσουλμανικής μειονότητας οι ελληνικές κυβερνήσεις»
Τέλος ο κ. Συρίγος απαντώντας στην ερώτηση του κ. Μπαράν αν οι ελληνικές κυβερνήσεις εφαρμόζουν δύο μέτρα και δύο σταθμά έναντι της μουσουλμανικής μειονότητας,
αναφέρθηκε στα λάθη της ελληνικής πολιτείας αναγνωρίζοντας την αμοιβαιότητα ως μεγάλο λάθος, δηλαδή το γεγονός ότι η στάση της απέναντι στην μειονότητα σχετίζονταν με την στάση της Τουρκίας απέναντι στην ελληνική μειονότητα. Σημείωσε επίσης ότι τα λάθη αυτά ξεκίνησαν μετά το 1967 από την χούντα αλλά και συνεχίστηκαν μέχρι το 1984 οπότε καταργήθηκαν οι μπάρες. Τέλος ανέφερε ως σταθμό το 1991 που εφαρμόστηκε η ισονομία και ισοπολιτεία και το 1997 που θεσπίστηκε η ποσόστωση του 0,5 % και έδωσε την δυνατότητα τα παιδιά της μειονότητα να εισάγονται και να σπουδάζουν στα ελληνικά πανεπιστήμια.: «Η μειονότητα ενσωματώνεται και ο Ερντογάν θέλει να βρει τρόπους να την δέσει στο άρμα της Τουρκίας», ήταν η κατακλείδα της διάλεξης.
