Ο συντονιστής του Κύκλου Πολιτικής Ανάλυσης ΕΝΑ και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ μιλά στο «Ε» με αφορμή την έρευνα «Υπάρχει χώρος για την (κεντρο)αριστερή πολιτική σήμερα;» που παρουσιάζεται σήμερα στην Κομοτηνή
Δεν έχει επικρατήσει απολύτως μια συντηρητική παλινόρθωση, παρά κάποιες σαφείς τάσεις (πρόσφυγες-μετανάστες, τεκνοθεσία ομόφυλων ζευγαριών) που είναι εμφανείς στον λόγο κομμάτων της ακροδεξιάς
Ποια είναι η θέση της αριστεράς και της κεντροαριστεράς στην ελληνική κοινωνία; Αυτή την ερώτηση θα προσπαθήσει να απαντήσει η έρευνα του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ και το παράρτημα του ΕΝΑ στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη που διεξήχθη σε συνεργασία με την Prorata, τα στοιχεία της οποίας θα παρουσιάσει ο Κώστας Ελευθερίου, συντονιστής του Κύκλου Πολιτικής Ανάλυσης ΕΝΑ και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ στην Πανεπιστημιούπολη Κομοτηνής, στο Κεντρικό Αμφιθέατρο του ΔΠΘ, σήμερα Τετάρτη 20 Μαρτίου στις 18:30 με θέμα «Υπάρχει χώρος για την (κεντρο)αριστερή πολιτική σήμερα;».
Στην εκδήλωση θα συμμετέχουν, εκτός από τον κ. Ελευθερίου, ο Λεωνίδας Μακρής, επίκουρος καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης ΔΠΘ, ο Παναγιώτης Πασχαλίδης, διδάσκων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης ΔΠΘ και ερευνητής στη Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του ΠΑΜΑΚ και στο πρόγραμμα Νοτιοανατολικής Ευρώπης του ΕΛΙΑΜΕΠ, ο Γιώργος Σιάκας, επίκουρος καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης ΔΠΘ και διευθυντής ερευνών της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του ΠΑΜΑΚ, ενώ τη συζήτηση θα συντονίσει η Νατάσσα Βαφειάδου, δημοσιογράφος και διευθύντρια της εφημερίδας «Παρατηρητής της Θράκης».
Ο κ. Ελευθερίου μιλώντας στο «Ε» ανέφερε ότι η συγκεκριμένη έρευνα σχεδιάστηκε με σκοπό να ελεγχθεί η υπόθεση συντηρητικοποίησης της ελληνικής κοινωνίας. «Που εδράζεται η δεξιά στροφή; Εμείς πράξαμε αντίστροφα, δηλαδή για να ελέγξουμε αυτή την υπόθεση, πήραμε κάποια συγκεκριμένες ιδέες, πολιτικές και προτάσεις που συνδέονται με την Αριστερά και προσπαθήσαμε να εξακριβώσουμε την απήχησή τους στο σύνολο της κοινής γνώμης», υπογράμμισε.
Οι ιδέες που σχετίζονται με την αριστερά έχουν μία γενική διείσδυση στην ελληνική κοινωνία
Σύμφωνα με τον κ. Ελευθερίου και την υφιστάμενη έρευνα, το κοινωνικοοικονομικό σκέλος των πολιτικών της Αριστεράς εξακολουθεί να έχει μία πλειοψηφική αναφορά στο σύνολο της κοινωνίας. Πιο συγκεκριμένα, τόνισε ότι «η κεντρικότητα του Κράτους στη διαχείριση της οικονομίας αποτελεί μία επιθυμία των πολιτών και όχι μόνο των αριστερών ψηφοφόρων. Το σημείο όπου υπάρχει διαφοροποίηση είναι σε πολιτισμικά ζητήματα όπως π.χ. για τον γάμο και την τεκνοθεσία των ομοφυλόφιλων ζευγαριών ή τους πρόσφυγες, στα οποία οι απόψεις ήταν μειοψηφικές στο σύνολο του δείγματος». Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με την έρευνα, υπέρ του διαχωρισμού εκκλησίας-κράτους τάχθηκε το 75% του δείγματος έρευνας.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι πρώτον, αρκετές ιδέες που σχετίζονται με την αριστερά έχουν μια γενική διείσδυση στον γενικό πληθυσμό και δεύτερον, υπάρχει μία υποκατηγορία ψηφοφόρων (32%) οι οποίοι τοποθετούνται στην κεντροαριστερά και αριστερά που έχουν σαφείς και διακριτές θέσεις οι οποίες εγκολπώνονται στις πολιτικές προτάσεις της Αριστεράς. «Αυτό μας δείχνει ότι υπάρχει ένας κοινωνικός χώρος στον οποίο μπορεί να απευθυνθούν οι δυνάμεις της κεντροαριστεράς», αναφέρει ο κ. Ελευθερίου.
Κώστας Ελευθερίου
Συντονιστής του Κύκλου Πολιτικής Ανάλυσης ΕΝΑ και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ
Η τετραετία της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ φαίνεται να επηρέασε αρνητικά τους αριστερούς ψηφοφόρους
«Το πώς ένα πρόταγμα της Αριστεράς, μπορεί να οδηγήσει σε ένα αριστερό πρόγραμμα είναι ένα ζήτημα το οποίο σχετίζεται με τον τρόπο που πολιτικοποιούν αυτές τις τάσεις τα ίδια τα κόμματα», ενώ συμπληρώνει ο κ. Ελευθερίου ότι «ο κόσμος που πήρε μέρος στην έρευνα είναι αρκετά απαισιόδοξος ως προς την εφαρμοσιμότητα των αριστερών πολιτικών. Αυτό είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι δεν υπάρχει πολιτικό υποκείμενο διότι διανύουμε μία περίοδο όπου όλα είναι κατακερματισμένα και απαξιωμένα».
Με τη σειρά της, η τετραετία του ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ φαίνεται να επηρέασε αρνητικά τους αριστερούς ψηφοφόρους καθώς το 55% αποτίμησε αρνητικά την συγκεκριμένη περίοδο. Σύμφωνα με τον κ. Ελευθερίου, «είναι εμφανές ότι η αποτίμηση της κυβερνητικής εμπειρίας του 2015-2019, υποδηλώνει ότι οι αρνητικές στάσεις που τη συνοδεύουν αντανακλούν την όλο και πιο χαμηλή εμπιστοσύνη που δεξιωνόταν σταδιακά αλλά σταθερά για χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ, η οποία επιτείνεται ως απαξίωση με τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών». Πρόκειται, όπως είπε, για ένα πρόβλημα «που δεν έχει να διαχειριστεί μόνο ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και όλες οι συριζογενείς δυνάμεις και άρα η διαχείριση αυτής της εμπειρίας θα αποτελέσει πρόκριμα θετικών ή αρνητικών εκλογικών προοπτικών».
«Εδώ εντοπίζουμε ένα ζήτημα που συνδέεται με το επίδικο της αριστερής πολιτικής εκπροσώπησης. Πώς αυτές οι υπαρκτές τάσεις θα εκπροσωπηθούν από κάποιο φορέα που στη συγκυρία θα λειτουργήσει ως εναλλακτικός (κεντρο)αριστερός προς την κυρίαρχη ΝΔ. Ο σημερινός κατακερματισμός δυνάμεων είναι ξεκάθαρο ότι αφήνει εκκρεμές το επίδικο της εκπροσώπησης και άρα αυτός ο κατακερματισμός είναι το αίτιο της συντηρητικής κυριαρχίας και όχι η συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας», ανέφερε ο ίδιος.
Η υποχώρηση της εργατικής τάξης και η συνθηκολόγηση της σοσιαλδημοκρατίας δύο αιτίες για την άνοδο της ακροδεξιάς πανευρωπαϊκά
Η πανευρωπαϊκή ακροδεξιά στροφή, σύμφωνα με τον κ. Ελευθερίου, έχει τις ρίζες της στις προηγούμενες δεκαετίες και αφορά τον τρόπο με τον οποίο έχουν δομηθεί οι μετανεωτερικές κοινωνίες όπως επίσης το πώς έχουν μετασχηματισθεί τα κόμματα και ειδικά τα κόμματα της αριστεράς.
«Το πρώτο σκέλος του μετασχηματισμού είναι ότι από τα τέλη του 1980 έχει υποχωρήσει η παραδοσιακή εργατική τάξη ενώ έχουν δημιουργηθεί κάποιες υποκατηγορίες που έχουν πιο ασταθή εκλογική συμπεριφορά (σ.σ. πρεκαριάτο). Αυτές οι μεταβολές έχουν αποσταθεροποιήσει τις εκλογικές βάσεις των κομμάτων της Αριστεράς. Δεύτερον, η σοσιαλδημοκρατία αποδέχθηκε ότι ο καπιταλισμός είναι ένας μονόδρομος, οπότε προσπάθησε να προτείνει πολιτικές οι οποίες «εξανθρωπίζουν» με κάποιο τρόπο τον φιλελεύθερο καπιταλισμό. Η συγκεκριμένη επιλογή λειτούργησε μέχρι την δεκαετία του 1990 αλλά από το 2003, που άρχισαν να μπαίνουν πιο σκληροί δημοσιονομικοί κανόνες, η σοσιαλδημοκρατία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα μεγάλο πολιτικό έλλειμμα. Εφόσον πλέον δεν μπορεί να προτείνει πολιτικές που βοηθούν τους πολίτες σε οικονομικό επίπεδο, στρέφεται σε ζητήματα ταυτοτικά και πολιτισμικού φιλελευθερισμού».
Όπως εξηγεί, ο κ. Ελευθερίου με αυτό τον τρόπο, αλλάζει η βάση των κεντροαριστερών και αριστερών κομμάτων αφού απομακρύνονται από τα λαϊκά στρώματα και αποκτούν έναν χαρακτήρα μεσοστρωματικό. Τα λαϊκά στρώματα βρίσκονται σε μία περιθωριακή κατάσταση και αυτό το κενό έρχεται να καλύψει η άκρα δεξιά η οποία προσπαθεί να πολιτικοποιήσει αυτά τα στρώματα με πολιτισμικούς όρους πχ. φυλετικά χαρακτηριστικά.
Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να την βρείτε εδώ
