Η διερευνητική υβριδική συζήτηση για την συνταγματικότητα του νομοσχεδίου για την τριτοβάθμια εκπαίδευση από τον ΕΣΔΕΠ Πολυτεχνικής Σχολής Ξάνθης έλαβε χώρα την Τρίτη στις 18:30
Συμμετείχαν οι: Γιώργος Κατρούγκαλος, Κώστας Χρυσόγονος, Δημήτρης Δαμίγος, Αφροδίτη Κτενά, Θανάσης Μουσόπουλος
To απόγευμα της Τρίτης πραγματοποιήθηκε η συζήτηση, την οποία διοργάνωσε ο ΕΣΔΕΠ Πολυτεχνικής Σχολής Ξάνθης, με τίτλο «Πολυνομοσχέδιο για την Τριτοβάθμια Παιδεία: Μεταρρύθμιση και αναβάθμιση ή απορρύθμιση και υποβάθμιση; Προβληματισμοί για μια αποτελεσματική και ανθρωποκεντρική πανεπιστημιακή παιδεία» με σκοπό να διερευνηθεί η συνταγματικότητα του επικείμενου νομοσχεδίου, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων, καθώς επίσης και ποιος είναι ο σκοπός της ίδρυσης των ιδιωτικών πανεπιστημίων.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε υβριδικά από το Ξενοδοχείο «Έλενα» της Ξάνθης και συμμετείχαν ο Γιώργος Κατρούγκαλος, καθηγητής ΔΠΘ, Νομικός, πρώην υπουργός, ο Κώστας Χρυσόγονος, καθηγητής ΑΠΘ, Νομικός, πρώην ευρωβουλευτής, ο Δημήτρης Δαμίγος, Καθηγητής ΕΜΠ, κοσμήτορας Σχολής Μεταλλειολόγων – Μεταλλουργών Μηχανικών, η Αφροδίτη Κτενά, καθηγήτρια ΕΚΠΑ και βουλευτής Βόρειου Τομέα Αθηνών ΚΚΕ, ο Θανάσης Μουσόπουλος, φιλόλογος-συγγραφέας ενώ συντονιστής ήταν ο Μιχάλης Σπηλιώτης, αναπληρωτής καθηγητής ΔΠΘ, Δ.Σ. ΕΣΔΕΠ.
Παράλληλα υπήρξε παρέμβαση από τον Σύλλογο Φοιτητών Ξάνθης.
Γ. Κατρούγκαλος: «Δεν είναι η πρώτη φορά που η ΝΔ προσπαθεί την ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης»
Ο πρώην υπουργός ανέφερε ότι η νέα προσπάθεια της κυβέρνησης έχει τον νεωτερισμό να επιχειρεί την ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης χωρίς να έχει προηγηθεί η συνταγματική αναθεώρηση. Σύμφωνα με τον ίδιο, «δεν είναι η πρώτη φορά που η ΝΔ προσπαθεί κάτι ανάλογο. Πρέπει να θυμηθούμε τις προγραμματικές δηλώσεις του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ότι το κοινοτικό δίκαιο θα χρησιμοποιηθεί ως ο Δούρειος Ίππος για την εισαγωγή ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα έως ότου γίνει αναθεώρηση. Η πρώτη προσπάθεια εγκαταλείφθηκε γιατί δεν υπάρχει κοινοτική οδηγία για την εκπαίδευση εκτός της αναγνώρισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων των τυχόν κολλεγίων».
Ο κ. Κατρούγκαλος τόνισε ότι η Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου μπορεί να έχει ανώτερη ισχύ από τον νόμο αλλά κατώτερη από το Σύνταγμα και επιπλέον η συγκεκριμένη συνθήκη εφαρμόζεται από την Ελλάδα με την ρητή επιφύλαξη ότι δεν εφαρμόζεται στην ανώτατη εκπαίδευση. Στη συνέχεια υπογράμμισε τους λόγους που δεν μπορούν να υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα. «Το Σύνταγμα της Ελλάδας δεν απαγορεύει απλώς την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων αλλά υπάρχει διάταξη κατά την οποία η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ανώτατα ιδρύματα που αυτοδιοικούνται όπως επίσης ότι οι καθηγητές των δημόσιων ΑΕΙ είναι δημόσιοι λειτουργοί».
«Πρέπει να υπάρξει αντίθεση σε πολλαπλά επίπεδα», τόνισε κλείνοντας.
Κ. Χρυσόγονος: «Θα μπορούσα να σκεφτώ την ύπαρξη ιδιωτικών πανεπιστημίων αλλά σίγουρα όχι με αυτόν τον απαράδεκτο τρόπο»
«Η έννοια της ακαδημαϊκής ελευθερίας έχει ξεχαστεί και οφείλουμε να την επαναφέρουμε», υπογράμμισε παίρνοντας τον λόγο ο κ. Χρυσόγονος.
Όπως ανέφερε, η αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου είναι προφανής. «Εμείς οφείλουμε να εστιάσουμε στο βαθύτερο πρόβλημα της ακαδημαϊκότητας. […] Τι είδους ιδρύματα θα είναι αυτά; Τι είδους εκπαίδευση θα παρέχουν; Υπάρχουν εγγύησης ακαδημαϊκότητας; Όχι. Οπότε λοιπόν έχουμε την πλήρη απορρύθμιση. Το νομοσχέδιο αφήνει πλήρη ασυδοσία στους ιδιοκτήτες αυτών των παραρτημάτων καθώς στην πραγματικότητα τα υφιστάμενα ΙΕΚ θα μετονομαστούν σε πανεπιστήμια».
Ο καθηγητής ΑΠΘ αναρωτιέται για το τί είδους έρευνα θα διεξάγεται στα ιδιωτικά πανεπιστήμια, «ποιος θα διδάσκει και ποιους;».
Σύμφωνα με τον κ. Χρυσόγονο , «το νομοσχέδιο δεν κατοχυρώνει το επίπεδο των διδασκόντων, τον επαρκή αριθμό του διδακτικού προσωπικού, την εισαγωγή φοιτητών με προϋποθέσεις, το εργασιακό καθεστώς των διδασκόντων και με αυτό καταστρατηγείται της παραγράφου 1 του άρθρου 16».
«Εγώ δεν είμαι αρνητικός στο να δοκιμάσουμε τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Αλλά άλλο είναι η αναθεώρηση του άρθρου 16 άλλο η παραβίαση του. Το πρόβλημα δεν είναι ότι θα είναι ιδιωτικά αλλά ότι δεν θα είναι πανεπιστήμια», είπε χαρακτηριστικά.
Δ. Δαμίγος: « Είναι απαραίτητο να σταματήσει οποιαδήποτε συζήτηση για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης»
«Είναι, λοιπόν, απαραίτητη η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, κατά παράβαση μάλιστα του Συντάγματος; Η απάντηση είναι σίγουρα όχι. Η ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων (που ήδη λειτουργούν με το σχήμα των συνεργασιών που επικαλείται η κυβέρνηση υπό τη μορφή κολεγίων) δεν θα συμβάλει ούτε στην αύξηση των δαπανών συνολικά για τις ανάγκες της εκπαίδευσης, της έρευνας και της φοιτητικής μέριμνας, ούτε στη στήριξη του δημόσιου πανεπιστημίου με αύξηση της χρηματοδότησης και του διδακτικού και λοιπού προσωπικού, ούτε καν στην αντιστροφή του ρεύματος της φοιτητικής μετανάστευσης ή της προσέλκυσης ξένων φοιτητών. Αντιθέτως, θα προκαλέσει σοβαρές κοινωνικές και, ενδεχομένως, δημοσιονομικές αρνητικές επιπτώσεις σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα», τόνισε ο Δημήτρης Δαμίγος, κοσμήτορας Σχολής Μεταλλειολόγων – Μεταλλουργών Μηχανικών.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, σύμφωνα με τον κ. Δαμίγο, θα ωφελήσει την κοινωνία και την οικονομία, κάνοντας λόγο για αύξηση του ΑΕΠ (κατ’ εκτίμηση 1%, δηλαδή πάνω από 2 δισ. ευρώ), προσέλκυση ξένων επενδύσεων, δημιουργία νέων θέσεων διδακτικού προσωπικού, κ.ά. «Η εκτίμηση αυτή φαίνεται να είναι υπερτιμημένη λαμβάνοντας υπόψη ότι, το 2020 ο κύκλος εργασιών των 20 ιδιωτικών κολλεγίων στη χώρα ήταν 46,7 εκατομμύρια ευρώ (με το 90% περίπου να αφορά στα 8 μεγαλύτερα από αυτά). Ανεξάρτητα από τις εκτιμήσεις, όμως, η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων και η αναπόφευκτη θέσπιση διδάκτρων ενδέχεται να έχει μακροπρόθεσμα αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στην κοινωνία, όπως ήδη περιγράφηκε, αλλά και στην οικονομία».
«Είναι, συνεπώς, απαραίτητο να σταματήσει οποιαδήποτε συζήτηση για την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και να ξεκινήσει ένας ειλικρινής διάλογος για την ουσιαστική στήριξη των δημόσιων πανεπιστημίων, τα οποία – σε πείσμα των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν λόγω της εγκατάλειψής τους από τις κυβερνήσεις διαχρονικά – συνεχίζουν να επιτελούν υψηλής στάθμης εκπαιδευτικό και ερευνητικό έργο χάρη στην υπερπροσπάθεια του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού, έχοντας ως πυξίδα το όφελος της κοινωνίας και όχι κάποιων ιδιωτών μετόχων», τόνισε.
Αφρ. Κτενά: «Δεν αρκεί το “δημόσιο” – Το πανεπιστήμιο πρέπει να είναι και δωρεάν»
Η καθηγήτρια ΕΚΠΑ, Αφροδίτη Κτενά υπογράμμισε ότι «το άρθρο 16 εξασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση σε όλους καθώς περνάει αναγκαστικά από την δωρεάν παροχή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οπότε δεν αρκεί το “δημόσιο” αλλά χρειάζεται και το “δωρεάν”».
«Η τελεολογική συζήτηση που γίνεται στην Βουλή», πρόσθεσε η ίδια ότι «δεν μπορεί να είναι ουδέτερη ταξικά».
Το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, σύμφωνα με την κ. Κτενά, έχει στόχο του τα δημόσια, στοχεύει στην ιδιωτικοποίηση των δημόσιων. «Προσπαθούν να αναγκάσουν το δημόσιο πανεπιστήμιο να ανταγωνίζεται τα ιδιωτικά με αποτέλεσμα να λειτουργεί το ίδιο ως επιχείρηση. Δεν είναι τυχαίο ότι η ΝΔ διατείνεται την απελευθέρωση από την κρατική γραφειοκρατία και απελευθέρωση από το κρατικό μονοπώλιο το οποίο θα σημάνει το τέλος της χρηματοδότησης του δημόσιου πανεπιστημίου».
Η κ. Κτενά ανέφερε ότι όλοι έχουμε ζήσει τα τραγικά αποτελέσματα πολλών «απελευθερώσεων» όπως είναι της οικονομίας, των μεταφορών και της ενέργειας. «Ξέρουμε ότι η απελευθέρωση σημαίνει υποβάθμιση για τους πολλούς και κέρδη για τους λίγους», υπογράμμισε.
Θ. Μουσόπουλος: «Καλούμαστε να υψώσουμε τη φωνή μας απέναντι στο νομοσχέδιο για την κατακρεούργηση της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης»
Ο κ. Μουσόπουλος παίρνοντας τον λόγο επισήμανε ότι «Η κοινωνία της Ξάνθης από την ίδρυση και τα πρώτα βήματα του Δημοκρίτειου στάθηκε κοντά και θερμά. Το Δημοκρίτειο εδώ και χρόνια επεκτείνεται και αναπτύσσεται συνεχώς – στην Ξάνθη και Κομοτηνή πρώτα, και μετά στην Αλεξανδρούπολη και Ορεστιάδα. Με τόσες σχολές και τόσα τμήματα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, σε όλους τους κλάδους των επιστημών, έτσι που καθιστούν το ΔΠΘ σε έναν κεντρικό πυλώνα του πανεπιστημιακού κόσμου της πατρίδας μας. Ειδικά μάλιστα λόγω της γεωπολιτικής θέσης που κατέχει δίπλα σε δύο γειτονικές χώρες με τις οποίες οι σχέσεις σίγουρα είναι δυναμικές και με μέλλον».
Στην συνέχεια ανέφερε ότι «ο Έρικ Χόμπσμπάουμ έχει κάνει σαφές ότι κατά τον 20ο αιώνα πολιτική και οικονομία συγχωνεύτηκαν. Όλα τα επίπεδα της πραγματικότητας ακολούθησαν και εξακολουθούν τούτη τη συγχώνευση, με αποτέλεσμα σχεδόν τα πάντα (ο πολιτισμός όλων των μορφών, η κοινωνική οργάνωση, η λειτουργία των θεσμών) να βρίσκονται κάτω από την ομπρέλα των οικονομικών παραμέτρων και της πολιτικής εξουσίας που συνάδει μ’ αυτά».
Κλείνοντας ο κ. Μουσόπουλος τόνισε ότι «επανερχόμαστε κλείνοντας στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε αυτές τις μέρες. Καλούμαστε να υψώσουμε τη φωνή μας απέναντι στο νομοσχέδιο για την κατακρεούργηση της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας. Η μόρφωση και η παιδεία είναι για όλους και όλες, είναι αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα όλων. Και, βέβαια, για μια ακόμη φορά ο λαός μας, η νεολαία, όπως εμείς στις μέρες μας φωνάζαμε 1-1-4, εκφράζει την αγωνία του με αγώνα για το άρθρο 16 που μας καθοδηγεί…».
