Ο Ερντογάν, που περιμένει την απεμπλοκή της αγοράς νέων και αναβάθμιση παλαιών F-16 για να υπογράψει την τελική έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, δεν χάνει τον καιρό του.
Αύριο Πέμπτη 4/1/2024 υποδέχεται στην Αγκυρα τον πρόεδρο του Ιράν, Ραϊσί, σε μια στιγμή που η πολεμική σύγκρουση στη Γάζα προβάλλει κάθε μέρα που περνά ολοένα και περισσότερο ως μέρος μιας ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης με την Τεχεράνη από τη μια μεριά και το Ισραήλ και τις ΗΠΑ από την άλλη.
Τι μπορεί να προσφέρει στην Τουρκία η προσέγγιση με το Ιράν;
- Πρώτον, διεύρυνση του περιθωρίου ελιγμών της Αγκυρας στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, με τις τρεις περιφερειακές δυνάμεις, Ιράν, Σαουδική Αραβία και Τουρκία, να συντονίζουν τα βήματά τους με στόχο τη χειραφέτησή τους στον περιφερειακό και στον διεθνή ορίζοντα. Στο παραπάνω μουσουλμανικό τρίγωνο είναι πολύ πιθανόν σε ένα όχι πολύ μακρινό μέλλον να προσχωρήσει και η Αίγυπτος.
- Δεύτερον, η προσέγγιση Τουρκίας – Ιράν μοιραία, αργά ή γρήγορα, οδηγεί σε συνεργασία στο Κουρδικό, κυρίως στη Βόρεια Συρία όπου η Φιλοϊρανική Συμμαχία έχει τον πρώτο λόγο.
Μια τρόικα Ιράν – Σαουδικής Αραβίας – Τουρκίας και, πολύ περισσότερο, ένα κουαρτέτο με την προσθήκη της Αιγύπτου, πρώτον, θα σημάνει μια συνολική χειραφέτηση της Μέσης Ανατολής, με τις περιφερειακές δυνάμεις να αναδιαμορφώνουν τις ισορροπίες και, δεύτερον, θα δημιουργήσει μια δυναμική απομόνωσης του Ισραήλ.
Οι αλλαγές στη Μέση Ανατολή είναι τεκτονικές, καθώς φαίνεται να κλείνει οριστικά η περίοδος που άρχισε με την εκστρατεία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη στην Αίγυπτο το 1798.
Μια ασύνταχτη χειραφέτηση της Μέσης Ανατολής δεν είναι χωρίς κινδύνους, καθώς η τρόικα ή το κουαρτέτο των περιφερειακών δυνάμεων κάποια στιγμή θα επιδιώξουν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, αφού το Ισραήλ, που είναι πυρηνική δύναμη από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, δεν θα υπογράψει ποτέ δεσμεύσεις προς την κατεύθυνση δημιουργίας μιας αποπυρηνικοποιημένης περιφερειακής ζώνης.
Το Κουρδικό είναι ένας παραδοσιακός κοινός παρονομαστής ζωτικών συμφερόντων ανάμεσα στην Αγκυρα και την Τεχεράνη από την εποχή του Μεσοπολέμου. Σήμερα υπάρχουν δύο ντε φάκτο κουρδικές οντότητες στο Βόρειο Ιράκ και στη Βορειοανατολική Συρία.
Η πρώτη όμως στην Ιστορία ημιανεξάρτητη κουρδική οντότητα δημιουργήθηκε στο δυτικό Ιράν στην περίοδο της σοβιετικής κατοχής μεταξύ 1942 και 1946.