Μπορεί όλοι να πιστεύουμε ότι κάνουμε το χρέος μας προς τον πλανήτη πίνοντας τα ποτά μας με χάρτινο καλαμάκι, το οποίο μάλιστα τις περισσότερες φορές για όσους θέλουν να «ταλαιπωρούν» για ώρα τον καφέ τους και το ποτό τους, δεν είναι ιδανική επιλογή.
Αλλά οι «φιλικές προς το περιβάλλον» εναλλακτικές λύσεις φαίνεται περιέχουν χημικές ουσίες μακράς διάρκειας και δυνητικά τοξικές, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.
Στην πρώτη ανάλυση του είδους της στην Ευρώπη, Βέλγοι ερευνητές εξέτασαν 39 μάρκες καλαμακιών για την ομάδα συνθετικών χημικών ουσιών που είναι γνωστές ως υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS).
Οι PFAS βρέθηκαν στην πλειονότητα των καλαμακιών που εξετάστηκαν και ήταν πιο συνηθισμένες σε αυτά που κατασκευάζονται από χαρτί και μπαμπού. Οι συνθετικές χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται για να κάνουν τα καθημερινά προϊόντα, από τα ρούχα εξωτερικού χώρου μέχρι τα αντικολλητικά τηγάνια, ανθεκτικά στο νερό, τη θερμότητα και τους λεκέδες.
Ωστόσο, είναι δυνητικά επιβλαβείς για τους ανθρώπους, την άγρια ζωή και το περιβάλλον. Οι ουσίες αυτές διασπώνται πολύ αργά με την πάροδο του χρόνου και μπορούν να παραμείνουν για χιλιάδες χρόνια στο περιβάλλον, μια ιδιότητα που τις έχει κάνει γνωστές ως «χημικές ουσίες για πάντα».
Έχουν συνδεθεί με μια σειρά από προβλήματα υγείας, όπως χαμηλότερη ανταπόκριση στα εμβόλια, λιποβαρή βρέφη κατά τη γέννηση, θυρεοειδοπάθεια, αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, ηπατική βλάβη, καρκίνο των νεφρών και καρκίνο των όρχεων, μεταδίδει η Daily Mail.
Η ερευνητική ομάδα αγόρασε 39 διαφορετικές μάρκες καλαμακιών από πέντε υλικά-χαρτί, μπαμπού, γυαλί, ανοξείδωτο ατσάλι και πλαστικό.
Τα καλαμάκια, τα οποία αγοράστηκαν κυρίως από καταστήματα, σούπερ μάρκετ και εστιατόρια fast-food, υποβλήθηκαν στη συνέχεια σε δύο γύρους δοκιμών για PFAS.
Η ανάλυση αποκάλυψε ότι η πλειονότητα των εμπορικών σημάτων, το 69%, περιείχαν PFAS, με 18 διαφορετικά PFAS να ανιχνεύονται συνολικά. Τα χάρτινα καλαμάκια ήταν πιο πιθανό να περιέχουν τις συνθετικές χημικές ουσίες.
Οι PFAS που βρέθηκαν πιο συχνά, το υπερφθοροοκτανοϊκό οξύ (PFOA), έχει απαγορευτεί παγκοσμίως από το 2020. Επίσης, ανιχνεύθηκαν το τριφθοροοξικό οξύ (TFA) και το τριφθορομεθανοσουλφονικό οξύ (TFMS), PFAS τα οποία είναι εξαιρετικά υδατοδιαλυτά και, επομένως, ενδέχεται να διαρρεύσουν από τα καλαμάκια στα ποτά.
Οι συγκεντρώσεις των PFAS ήταν χαμηλές και δεδομένου ότι οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να χρησιμοποιούν τα καλαμάκια μόνο περιστασιακά αποτελούν περιορισμένο κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία. Ωστόσο, τα PFAS μπορούν να παραμείνουν στον οργανισμό για πολλά χρόνια και οι συγκεντρώσεις μπορούν να αυξηθούν με την πάροδο του χρόνου.
Οι συγγραφείς συμβούλευσαν τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν καλαμάκια από ανοξείδωτο χάλυβα ή να αποφεύγουν τη χρήση καλαμακίων συνολικά.
Ο Νίκος Θωμαΐδης, καθηγητής αναλυτικής Χημείας στο ΕΚΠΑ, αναφέρθηκε στα νέα επιστημονικά δεδομένα και τις χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε αυτά. Mιλώντας για τις υπερφθοροαλκυλικές ουσίες (PFAS) που περιέχονται στα καλαμάκια ο Νίκος Θωμαΐδης υποστήριξε ότι η συγκεκριμένη ομάδα πλαστικών ουσιών έχει αναδειχθεί σε ένα μεγάλο παγκόσμιο πρόβλημα, διότι χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες.
«Ζούμε πρακτικά σε ένα χημικό κόσμο επομένως η έκθεση σε χημικά είναι μια πραγματικότητα εδώ και πολλά χρόνια. Και φυσικά αυτό είναι αντικείμενο μελέτης πάρα πολλών ομάδων διαχρονικά και έχει μπει στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής», συμπλήρωσε ο ειδικός. Και όπως είπε «δεν είναι τόσο μεγάλη η επικινδυνότητα από τη χρήση τους για 10 λεπτά ή για 20 λεπτά».
Όσον αφορά τα πιάτα από ανακυκλωμένο χαρτί που χρησιμοποιούνται κατά κόρον σε ταχυφαγεία τόνισε ότι όσο πιο ζεστό είναι το τρόφιμο τόσο μεγαλύτερη είναι η μετανάστευση, προσθέτοντας ότι οι γυάλινες συσκευασίες είναι οι πιο ασφαλείς.
