Πραγματοποιήθηκαν το πρωί της Κυριακής στα Κομνηνά Ξάνθης με την συνδρομή του προέδρου της Τοπικής Κοινότητας, όπως επίσης και του Συλλόγου
Τα γεγονότα του 1944 παρέθεσε εν συντομία ο δημοσιογράφος, Τάσος Κοντογιαννίδης. Παρών ο Άγγελος Συρίγος και εκπρόσωποι των τοπικών αρχών
Εκδηλώσεις μνήμης για τους σφαγιασθέντες από τον βουλγαρικό στρατό έλαβαν χώρα στα Κομνηνά Ξάνθης με παρουσία του τ. Υφυπουργού Παιδείας και υποψήφιου με τη ΝΔ, κ. Άγγελου Συρίγου. Στις θρησκευτικές εκδηλώσεις ιερούργησε ο Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου, κ. Παντελεήμων, ενώ το παρών έδωσαν εκπρόσωποι των αρχών του τόπου. Επίσης, κάτοικοι της περιοχής, συμμετείχαν από κοινού στην τελετή που διοργάνωσε με επιτυχία ο πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Κομνηνών, με την συνδρομή του Πολιτιστικού Συλλόγου Κομνηνών.
Ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Τάσος Κοντογιαννίδης ανέλαβε να παρουσιάσει το χρονικών των τραγικών ιστορικών γεγονότων.
Το ιστορικό πλαίσιο και γεγονότα του 1944, όπως το εκφώνησε ο Τάσος Κοντογιαννίδης
Στις 12 Ιουνίου 1944, ο βουλγαρικός στρατός κατοχής, συγκέντρωσε 800 από τους κατοίκους των Κομνηνών Ξάνθης στην πλατεία του χωριού κι έστησε απέναντί τους τα πολυβόλα για να τους εκτελέσει.
Προηγήθηκαν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Έξω από τα Κομνηνά συνέλαβαν τον 20χρονο αντάρτη Νικόλαο Σιδηρόπουλο και τον 16χρονο τροφοδότη Κώστα Παπαδόπουλο και μέσα στο χωράφι του τον 50χρονο Δημήτριο Στίγκα. Τους βασάνισαν αγρίως για να αποκαλύψουν τα κρησφύγετα των ανταρτών. Στο τέλος τους εκτέλεσαν, έκοψαν και τοποθέτησε τα κεφάλια τους σε σάκο και τα κατέβασαν στην πλατεία. Ένας αξιωματικός κρατώντας τα από τα μαλλιά, περίφερε τα κομμένα κεφάλια και ρωτούσε τους γονατιστούς κατοίκους αν τα αναγνωρίζουν… Πρωτοφανής Κτηνωδία! Στο τέλος ο αποσπασματάρχης διέταξε τα πολυβόλα να ετοιμαστούν, αλλά την ύστατη στιγμή ματαιώθηκε η ομαδική εκτέλεση κατόπιν παρεμβάσεως ενός ρώσου στρατιωτικού γιατρού.
Την ίδια ώρα στρατιώτες λεηλατούσαν και πυρπολούσαν τα σπίτια του χωριού. Τελικώς, μέσα από το πλήθος, οι Βούλγαροι ξεχώρισαν την σύζυγο του εκτελεσθέντος Δημητρίου Στίγκα, Κυριακούλα, την οποία δίκασαν και καταδίκασαν σε θάνατο μπροστά στους χωριανούς με συνοπτικές διαδικασίες, επειδή είχε δύο γιούς αντάρτες τον Κώστα και τον Ανδρέα. « Και δέκα παιδιά να είχα, θα τα έστελνε στο βουνό, να πολεμήσουν για την ελευθερία της πατρίδος» βροντοφώναξε η Κυριακούλα. Με κομμένη ανάσα όλοι ακούν τον αποσπασματάρχη να διατάζει ενα λοχία με δύο στρατιώτες να πάρουν θέση στο εκτελεστικό ασπόσπασμα. Ο αποσπασματάρχης ρωτά την Στίγκα αν θέλει να της κλείσουν τα μάτια.– Όχι ! φώναξε εκείνη θυμωμένα. Και όταν δόθηκε το σύνθημα επί σκοπόν, με όση δύναμη είχε, βροντοφώναξε:– Ζήτω η Ελλάς ! Αμέσως ακούσθηκαν οι ριπές των όπλων και η ηρωική γυναίκα σωριάστηκε, στην άκρη της πλατείας…Υπάρχει μια προϊστορία για την Κυριακούλα. Ενα χρόνο πριν, ο βούλγαρος κοινοτάρχης πήγε με στρατιώτες στο σπίτι της για να συλλάβουν το γιό της Κώστα που κατέβηκε κρυφά από το βουνό για τρόφιμα. Εκείνη, όχι μόνο τους εμπόδισε αλλά τους συγκράτησε με νύχια και με δόντια, για να βρει ευκαιρία ο γιός της να πηδήσει από το παράθυρο και να διαφύγει. Με τις κατηγορίες της … υπόθαλψης εγκληματία και αντίστασης κατά της αρχής, οδηγήθηκε σε δίκη στη Φιλιππούπολη, όπου παραδόξως αθωώθηκε! Στην αγόρευσή του ο Βούλγαρος εισαγγελέας είπε ότι σαν μάνα έκανε ό,τι κάνει μια κλώσσα να σώσει τα κλωσσόπουλά της…
Έτσι η Στίγκα αθωώθηκε από ένα Δικαστήριο, αλλά καταδικάστηκε σε θάνατο από ένα πρόχειρο με συνοπτικές διαδικασίες στην πλατεία των Κομνηνών, την οποία κοσμεί σήμερα η προτομή της…Εβδομήντα χρόνια μετά, στα Νεστοχώρια της Ξάνθης, αλλά και σ΄ όλη την Αν. Μακεδονία και Θράκη, οι κάτοικοι περιμένουν, χρόνια τώρα, μια «συγγνώμη» από τη βουλγαρική κυβέρνηση για τα εγκλήματα που έκαναν συμπατριώτες τους στη διάρκεια της κατοχής 1941-44. Σφαγές, εκτελέσεις, πυρπολήσεις κατοικιών και άλλες ακατονόμαστες κτηνωδίες. Ζητούν μία συγγνώμη, την οφείλει «για να αναπαυθούν οι ψυχές των νεκρών μας», λένε οι κάτοικοι. Μόνο έτσι θα εξιλεωθούν για τις σφαγές σε Δράμα, Δοξάτο, Καρυόφυτο, Καστανωτό, Τραχώνι Χαϊντούς, Κομνηνά. Στο Καρυόφυτο έκαναν… σκοποβολή στα κορμιά αμάχων, σκοτώνοντας 34 και στο Τραχώνι εκτέλεσαν 25, γιατί… συναχώθηκε ο βούλγαρος διοικητής!
Χρύσα Κιατίπη
chkiatipi@empros.gr
