Σάββατο κοντά στα μεσάνυχτα, βγαίνουμε από τον κινηματογράφο και περιμένουμε στην οδό Πατησίων για ταξί. Περνούν πέντε, δέκα λεπτά, ένα τέταρτο – αναζητώ ματαίως όχημα στην εφαρμογή του κινητού – φρενάρει επιτέλους ένα εμπρός μας, αποβιβάζει επιβάτη και μάς παίρνει. “Δεν θα το πιστέψετε!” μας λέει χαρούμενος ο οδηγός. “Από το απόγευμα που ξεκίνησα, δεν έχω κάνει ούτε τρία χιλιόμετρα χωρίς πελάτη! Μετά από δυο χειμώνες πανδημίας και μουδιάσματος, ο κόσμος έχει ξαμολυθεί. Δεν τους κρατάς σπίτι με τίποτα!”
Έτσι συμβαίνει πράγματι. Μάτια να έχεις να βλέπεις. Αυτόν τον ανοιξιάτικο χειμώνα του 2022-2023 θα τον θυμόμαστε ως μία φάση αισιόδοξη, ευφρόσυνη. Και ας καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις δυσαρέσκεια και αγωνία για το μέλλον – ο Έλληνας συγχέει παραδοσιακά τη σοβαρότητα με το σκυθρώπιασμα, όποτε τού ζητάς τη γνώμη του για την “κατάσταση” συνοφρυώνεται, ψάχνει να βρει τις μελανές όψεις, τους κινδύνους που ελλοχεύουν…
Κινδύνου κώδωνες μάς κρούουν κάθε τόσο τα ΜΜΕ – έτσι κερδίζουν τηλεθέαση, επισκεψιμότητα. Το καλοκαίρι προφήτευαν, προεξοφλούσαν πως θα ξεπαγιάζαμε, ενδεχομένως να πεινούσαμε κιόλας. Ο ήλιος ο ηλιάτορας -η απορρύθμιση του κλίματος αν προτιμάτε- μάς προστάτευσαν. Δεκέμβριος πήγε για να ανάψουμε θέρμανση. Το σχέδιο του Πούτιν να εκβιάσει τους ευρωπαϊκούς λαούς εκτοξεύοντας τις τιμές της ενέργειας έπεσε εν πολλοίς στο κενό. Στη Γερμανία βέβαια, στους κλειστούς δημόσιους χώρους, ως και στα λόμπι των πολυτελών ξενοδοχείων, μπορεί να τουρτουρίζεις, στα δωμάτια ο θερμοστάτης του καλοριφέρ να μην ανεβαίνει πάνω από τους 19 βαθμούς. Στον Νότο εντούτοις τα φοβερά κύματα ψύχους, οι “πολικές μπάλες”, φτάνουν ξεθυμασμένες. Με ένα παλτό κι ένα κασκόλ ανταπεξέρχεσαι μέχρι στιγμής μια χαρά.
Στα σούπερ μάρκετ στήθηκε ένας χορός αισχροκέρδειας – το πιο κουτοπόνηρο; μίκρυναν τις συσκευασίες δίχως να κατεβάσουν τις τιμές, χωράει πλέον ο κεσές του γιαουρτιού στην παλάμη, λιγόστεψαν οι φέτες στο πακέτο του ψωμιού για τοστ. Το ψωμί πάντως ψωμάκι δεν το είπαμε – θες το καλάθι του νοικοκυριού; – θες ο, φαλκιδευμένος έστω από τα τραστ, ανταγωνισμός;- κανείς δεν αντραλίζεται υποσιτιζόμενος.
Όσο για τον εκρηκτικό συνδυασμό ιώσεων, ναι σαρώνουν, ναι κάνουν θραύση οι πιο πρόσφατες μεταλλάξεις του κόβιντ με τα ευφάνταστα ονόματα -ο κένταυρος και ο κράκεν- αντάμα με τη γρίπη. Τις έχουμε εντάξει ωστόσο στην καθημερινότητά μας. Κολλάς, αρρωσταίνεις, συνέρχεσαι. Οι επιδημιολόγοι έχουν επιστρέψει από τα τηλεοπτικά πλατό στα εργαστήρια και στα ιατρεία τους.
Οι Έλληνες βγαίνουν, διασκεδάζουν, άλλοι με λίγα, άλλοι με περισσότερα. Το χρήμα κυκλοφορεί όσο ποτέ την τελευταία δωδεκαετία. Οι τιμές προϊόντων και ακινήτων διαρκώς τσιμπάνε μα και αρκετοί εργοδότες ψάχνουν και αμείβουν ικανοποιητικά επιτέλους στελέχη και επιστήμονες συγκεκριμένων ειδικοτήτων. Στους πάγκους των μπαρ, οι ώμοι σου τρίβονται με των διπλανών σου. Σε εστιατόριο, σε ταβέρνα αδύνατον να εξυπηρετηθείς χωρίς να έχεις κάνει κράτηση. Κι ας ξεχειλίζουν τα τραπεζοκαθίσματα σε πεζοδρόμια και πλατείες, προίκα της πανδημίας στους επιχειρηματίες της εστίασης. Στις μουσικές σκηνές και στις μεγάλες πίστες γίνεται το σώσε. Στα θέατρα δεν πέφτει καρφίτσα. Μόνο το κοινοβούλιό μας πάσχει από έλλειψη κοινού.
Πόσοι πολίτες παρακολούθησαν επισταμένως τις συνεδριάσεις για την πρόταση μομφής; Ένα 10%, ένα 5%; Φοβάμαι ακόμα λιγότερο. Τι να τους κρατήσει, εδώ που τα λέμε, στις οθόνες; Οι λαρυγγισμοί του Αδώνιδος; Οι κουτσαβακισμοί του Πολάκη; Το δυστοπικό αφήγημα του Αλέξη Τσίπρα, που το εκφέρει με φωνή Νίκου Ξανθόπουλου μπας και το κάνει πειστικό; Η υπεραισιοδοξία και οι κομπασμοί του Κυριάκου Μητσοτάκη; Τα έχουμε δει και ξαναδεί όλα αυτά, ουδέ καν το βρετανικό φλέγμα του Προέδρου της Βουλής δεν μπορεί να διασκεδάσει την προϊούσα πλήξη…
Έχουμε καταντήσει ένας λαός αναίσθητων που δεν ιδρώνει ιδιαίτερα το αυτί τους για τις υποκλοπές εις βάρος πολιτικών, δημοσιογράφων, στρατιωτικών; Ρεαλιστές θα μας χαρακτήριζα, με κάποιες -άντε- δόσεις κυνισμού. Το έχουμε πάρει απόφαση πως όλοι παρακολουθούμαστε, άλλος από την ΕΥΠ, άλλος από την Google, που μέσω cookies χαρτογραφεί τα ενδιαφέροντα, τις καταναλωτικές συνήθειες του καθενός μας.
Έψαξα, τις προάλλες, από συγγραφική περιέργεια, το κόστος μιάς κηδείας σήμερα. Για τις επόμενες τρεις μέρες είχε γεμίσει ο υπολογιστής μου με διαφημίσεις γραφείων τελετών. Ό,τι εννοούσαμε ως ιδιωτικότητα, ως απόρρητο, μέχρι τον 20ο αιώνα, ακούγεται τον 21ο σαν ανέκδοτο. Θέλεις πάση θυσία να διαφυλάξεις τα μυστικά σου; Μην τα μοιράζεσαι από το κινητό ή το διαδίκτυο, μην έχεις καν το κινητό εν λειτουργία μέσα στο δωμάτιο. Το ξέρουν δα και τα παιδιά του δημοτικού σχολείου. Κυρίως εκείνα.
Αδιαφορούμε πλέον για τα κοινά; Εάν λέγοντας πολιτική εννοούμε τις κοκορομαχίες των κομμάτων ή την εν ποτηρίω τρικυμία επειδή ο Ευάγγελος Βενιζέλος θα συμμετείχε σε ένα πάνελ με κάποιους εκ του Σύριζα ορμώμενους, το να αδιαφορούμε το βρίσκω απολύτως υγιές. Όταν από το 2012 μέχρι το 2015 απειλήθηκε ο γεωπολιτικός προσανατολισμός της χώρας, βγήκαμε στους δρόμους. Θα ξαναβγαίναμε εάν -ο μη γένοιτω- χρειαζόταν. Επαναστατική γυμναστική εντούτοις εν όψει προεκλογικής περιόδου, κανείς δεν θα μας πείσει να κάνουμε.
“Υπάρχει κάτι που για χάρη του θα αγωνιζόσασταν, θα κινδυνεύατε;” ρώτησα την παρέα της θυγατέρας μου, κορίτσια στην εφηβεία. “Για τη σωτηρία του πλανήτη από την κλιματική αλλαγή!” μού απάντησαν. “Για τα δικαιώματα των γυναικών! Για τη βιοποικιλότητα και για την πολυπολιτισμικότητα!”
Αυτή είναι η ατζέντα του παρόντος και του μέλλοντος. Όποιος δεν το καταλαβαίνει, δεν ξέρει πού πατάει και πού πηγαίνει.
Χρήστος Χωμενίδης
