Η αλλαγή κουλτούρας μόνη λύση για τη μείωση των αδέσποτων

«Οι κάτοχοι πρέπει να στειρώνουν τα κατοικίδιά τους» υπογραμμίζει η κα Λουλουδιά Τζεμπραηλίδου, Πρόεδρος των Αδέσποτων Φίλων Ξάνθης

Αντιδήμαρχος Φερντούν Χασάν Ογλού: «Η αστυνομία πρέπει να ελέγχει και να επιβάλλει πρόστιμα αν τυχόν οι πολίτες δεν ακολουθούν τον νόμο σχετικά με τα κατοικίδια τους»

Τα αδέσποτα ζώα στην Ξάνθη και σε όλη την περιφέρεια αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς. Είναι ένα θέμα συζήτησης που ξεκινάει από τους κατοίκους και φτάνει στους κύριους διαχειριστές αυτού του ζητήματος, τους υπεύθυνους των εκάστοτε Δήμων. Η πρόληψη είναι το πρώτο κομμάτι αυτού του παζλ και η διαχείριση είναι το δεύτερο. Και στα δύο αυτά τμήματα συμβάλλουν με τον τρόπο τους και οι δημότες και ο Δήμος. Το πρώτο που θα πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι τα αδέσποτα αλλά οι άνθρωποι. Οι περισσότεροι σοκάρονται στη θέα παραμελημένων, εγκαταλελειμμένων, άρρωστων, αποστεωμένων, κακοποιημένων, ανάπηρων και σκοτωμένων αδέσποτων ζώων, χωρίς όμως να συνδέουν τις εικόνες αυτές με τις δικές τους πράξεις και επιλογές. Η αλήθεια είναι ότι είμαστε οι δημιουργοί του προβλήματος και η πρόληψη είναι το σημαντικότερο κομμάτι ώστε σταδιακά η κουλτούρα της εγκατάλειψης των ζώων να φθίνει.

Το παρόν άρθρο θα ασχοληθεί αποκλειστικά με το ζήτημα της πρόληψης το οποίο έχει αποδειχθεί, με δεδομένο τον αριθμό των αδέσποτων ζώων, ότι στην Ελλάδα τηρείται κατά περιστάσεις.

Η στείρωση ως μια βιώσιμη λύση
Είναι κοινώς αποδεκτό γεγονός ότι τα περισσότερα αδέσποτα ζώα προέρχονται από γέννες δεσποζόμενων ή ημι-δεσποζόμενων σκύλων. Αυτό ενισχύει το επιχείρημα υπέρ των στειρώσεων ως μία αναγκαία λύση σχετικά με το πρόβλημα των αδέσποτων ζώων. Παρόλαυτα ακόμα και σήμερα πολλοί κάτοχοι ζώων συντροφιάς αποφεύγουν την στείρωση υιοθετώντας μια εσφαλμένη νοοτροπία ότι ο χαρακτήρας του ζώου θα αλλάξει αν στειρωθεί (θα γίνει πιο μαλθακό, δεν θα είναι καλός φύλακας) και ότι κάθε θηλυκός σκύλος πρέπει να γεννήσει τουλάχιστον μία φορά πριν στειρωθεί. Σύμφωνα με κτηνιατρικές έρευνες, οι οποίες καταρρίπτουν όλους τους φόβους των κατόχων ζώων συντροφιάς, η στείρωση βοηθάει το θηλυκό ζώο να αποφύγει μια σειρά παθήσεων όπως ψευδοκύηση, πυομήτρα και καρκίνο του μαστού. Το να παχύνει ή να γίνει νωθρό είναι ένας μύθος καθώς αν ακολουθηθούν οι οδηγίες του κτηνιάτρου τίποτα απολύτως δεν θα αλλάξει όπως επίσης δεν πρέπει να σκεφτόμαστε ανθρωποκεντρικά όσον αφορά τα ζώα και την στείρωση τους. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η κα Λουλουδιά Τζεμπραηλίδου, Πρόεδρος των Αδέσποτων Φίλων Ξάνθης, Πολιτιστικού Περιβαλλοντικού Ζωοφιλικού Συλλόγου η οποία δήλωσε στο «Ε» ότι «η στείρωση των ζώων συντροφιάς είναι η μόνη βιώσιμη και ανώδυνη λύση ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε για μια σωστή κατεύθυνση ώστε να εξαλειφθεί το πρόβλημα των αδέσποτων. Υπολογίζουμε ότι αν οι άνθρωποι στην Ξάνθη στειρώσουν τα ζώα τους σε δύο χρόνια από τώρα δεν θα υπάρχουν αδέσποτα στην πόλη. Δυστυχώς όμως στην πόλη της Ξάνθης δεν στειρώνουν τα ζώα τους κατά 70% ενώ στα χωριά η κατάσταση είναι πιο τραγική».

Έλεγχος της νομοθεσίας όσον αφορά την ηλεκτρονική σήμανση και τη στείρωση
Ο πρόσφατα ψηφισμένος νόμος 4830/2021 για τα ζώα συντροφιάς ορίζει ότι ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να στειρώσει το δεσποζόμενο ζώο συντροφιάς του, εφόσον είναι σκύλος ή γάτα, εντός έξι μηνών από την απόκτησή του και σε αντίθετη περίπτωση θα επιβάλλεται πρόστιμο 1.000 ευρώ και θα χορηγείται στον ιδιοκτήτη τρίμηνη προθεσμία για να προβεί στη στείρωση. Σε περίπτωση που και αυτή η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, θα επιβάλλεται εκ νέου το πρόστιμο. Η εύλογη ερώτηση που προκύπτει σε αυτό το σημείο είναι ποιανού αρμοδιότητα είναι ο έλεγχος των ιδιοκτητών και η επιβολή προστίμου σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τον νομό. Ο κ. Φερντούν Χασάν Ογλού, Αντιδήμαρχος Καθαριότητας του Δήμου Ξάνθης ανέφερε ότι «ο Δήμος δεν έχει τα εργαλεία ώστε να ελέγχει τους ιδιοκτήτες καθώς αυτό δεν είναι αρμοδιότητά του. Αυτό είναι αρμοδιότητα της αστυνομίας η οποία μπορεί να επιβάλλει πρόστιμα και ύστερα να εξετάζονται από τον Δήμο». Παρόλαυτα μπορεί εύκολα να διαπιστώσει ο καθένας ότι η πολιτεία δεν έχει επαρκείς μηχανισμούς για να ελέγχει εάν εφαρμόζεται ο νόμος. Σπανίως η αστυνομία πραγματοποιεί τυχαία ελέγχους για τοποθέτηση ηλεκτρονικής σήμανσης ή έλεγχο στείρωσης σε δεσποζόμενα ζώα συντροφιάς οπότε ο νόμος καταλήγει να είναι κενό γράμμα αφού δεν αποτρέπει κανέναν από το πράξει αντίθετα από τα νόμιμα.

Λουλουδιά Τζεμπραηλίδου: «Φέρνουν από γειτονικούς δήμους ζώα και τα αφήνουν στην Ξάνθη»
Στην ευρύτερη περιοχή της Ξάνθης υπολογίζεται σε αρκετές χιλιάδες ο αριθμός των αδέσποτων ζωών. Ως προς την εκτίμηση του συνολικού αριθμού, η κα Τζεμπραηλίδου ανέφερε ότι «έχουμε πληροφορία ότι φέρνουν από τους γειτονικούς δήμους αδέσποτα. Είναι πολλοί αυτοί που βλέπουν αυτοκίνητα να αφήνουν μαζικά 5-6 ζώα, είναι γνωστό το θέμα στην περιοχή του Φόρου με τα 30 αδέσποτα. Αυτά τα ζώα αφέθηκαν μαζικά εκεί και σχημάτισαν αγέλη. Όταν ξαφνικά εμφανίζονται δέκα καινούργια αδέσποτα, δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι δέκα διαφορετικοί άνθρωποι εγκατέλειψαν την ίδια μέρα τα ζώα τους στο ίδιο μέρος». Ο Σύλλογος, λόγω των πολλών εξωτερικών συνεργατών του, μπορεί με τα μέσα που διαθέτει να γνωρίζει πότε εμφανίζεται ένα καινούργιο αδέσποτο στους διάφορους γειτονικούς δήμους και δυστυχώς, όπως συμπληρώνει ο κα Τζεμπραηλίδου, ποτέ δεν είναι ένα.

Οι λόγοι που κάποιος εγκαταλείπει το ζώο συντροφιάς του
Ο βασικός λόγος είναι, σύμφωνα με την κα Τζεμπραηλίδου, ότι οι υιοθεσίες που λαμβάνουν χώρα δεν είναι νόμιμες και τα ζώα συντροφιάς τις περισσότερες φορές δεν διαθέτουν ηλεκτρονική σήμανση. Αν συνυπολογίσουμε το γεγονός της έλλειψης ελέγχου τότε μπορούμε να καταλάβουμε την ευκολία που κάποιος εγκαταλείπει το ζώο του. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που, αφού υιοθετήσουν ένα ζώο, καταλαβαίνουν εκ των υστέρων ότι αυτό έχει ανάγκες και χρειάζεται φροντίδα και γι’ αυτό τα εγκαταλείπουν. Δεν είναι τυχαίο το ότι ο αριθμός των αδέσποτων το καλοκαίρι εκτινάσσεται στα ύψη. Είναι η εποχή κατά την οποία οι οικογένειες έρχονται αντιμέτωπες με το ερώτημα «και πού αφήνουμε τώρα το σκυλί;». Οπότε μπορεί οι λόγοι να είναι πολλοί και διάφοροι αλλά ίσως μπορούν να συμπυκνωθούν στον εξής: Η νοοτροπία του «ξεβολέματος» του ιδιοκτήτη σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη ελέγχου από τους αρμόδιους φορείς.

Εν κατακλείδι, δεν έχουν καμία ευθύνη τα ζώα που βρίσκονται στον δρόμο. Η κακοποιητική συμπεριφορά των ανθρώπων προς αυτά καθώς και η πληγή της εγκατάλειψης που τα ακολουθεί σε όλη τους τη ζωή τα καθιστά θύματα μιας κουλτούρας της οποίας δράστες είναι οι άνθρωποι και μόνο. Για την αλλαγή αυτής, πρέπει να εργαστούν οι φορείς με ενημερώσεις εντός του εκπαιδευτικού συστήματος γιατί αν είναι κάποιοι να τερματίσουν αυτήν την δυστοπία, αυτοί είναι τα παιδιά ως αυριανοί ιδιοκτήτες ζώων συντροφιάς.

Όπως σημείωσε ο Γερμανός φιλόσοφος Immanuel Kant «ο χαρακτήρας του ανθρώπου φαίνεται από τη συμπεριφορά που δείχνει στα αδύναμα πλάσματα» και αυτό είναι επιλογή ατομική αλλά πρωτίστως συλλογική.

Παύλος Μαραγκός
pmaragkos@empros.gr