Α. Δημοσιεύθηκε το Σάββατο 30.07.2022 ο Ν. 4964/2022 (Α’ 150) «Αδειοδότηση (…) και λοιπές διατάξεις», στο Μέρος Γ’ [άρ. 137-162] του οποίου περιλαμβάνεται ο ¨Εκσυγχρονισμός Μουφτειών Θράκης». Μολονότι ο εν λόγω Νόμος ακολουθεί την αδιατάρακτη μεταπολιτευτική έως και σήμερα κακή διαχρονικά συνταγματική πρακτική των κυβερνητικών πλειοψηφιών, να εντάσσονται βασικά θέματα προς νομοθετική ρύθμιση και κανονιστική συμμόρφωση σε νομοθετήματα με άσχετο κεντρικό θέμα, εντούτοις αποτελεί σημαντική απόπειρα μερικής (όχι πλήρους) κωδικοποίησης του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου περί τις Μουφτείες και τους Μουφτήδες στην Δυτική θράκη. Ωστόσο παραμένουν εκτός της εν λόγω κωδικοποίησης και έτερες βασικές διατάξεις, που καλό είναι να προβλεφθεί σε επόμενη νομοθετική πρωτοβουλία η έκδοση κωδικοποιητικού Προεδρικού Διατάγματος για το σύνολο των διατάξεων περί Μουφτήδων.
Β. Ο Νόμος μεταξύ άλλων τροποποιεί την διαδικασία πλήρωσης θέσης Μουφτή και τήν καθιστά σύνθετη διοικητική ενέργεια, στην οποία πλέον προβλέπεται η το πρώτον στην ιστορία του θεσμού του Μουφτή σύσταση ad hoc συλλογικού οργάνου, της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την γνωμοδότηση επιλογής του Μουφτή της συγκεκριμένης κενωθείσας θέσης με τριάντα τρία (33) τακτικά Μέλη (χωρίς πρόβλεψη αναπληρωματικών) και πρόεδρο αυτής τον Τοποτηρητή Μουφτή. Ανεξαρτήτως των ενστάσεων, που δύναται κανείς να διατηρεί για το αδικαιολόγητα πολυπρόσωπο της Συμβουλευτικής Επιτροπής ή για την μη θέσπιση προϋποθέσεων της εντοπιότητας και της προέλευσης των Μελών της από την μουφτειακή περιφέρεια τουλάχιστον για τα Μέλη της Επιτροπής ή για το ασαφές του εάν η εν λόγω Επιτροπή θα συγκροτείται έκαστη φορά κένωσης θέσης ή άπαξ, το νέο όργανο διατυπώνει απλή αιτιολογημένη γνώμη περί των προϋποθέσεων και της επάρκειας ενός εκάστου των υποψηφίων χωρίς συγκριτική αξιολόγηση αυτών. Τελικώς ο Μουφτής επιλέγεται και διορίζεται – ορθά – από τον Υπουργό ΥΠΑΙΘ, αφού εκείνος λάβει υπ’όψιν του την γνώμη και το Πρακτικό της Συμβουλευτικής Επιτροπής, αναλαμβάνει τα καθήκοντά του και εγκαθίσταται στην Μουφτεία με ειδική τελετή.
Γ. 1. Κατά την προηγηθείσα κοινοβουλευτική διαδικασία το αρχικό Σχέδιο Νόμου δεν είχε λάβει επί του θέματος υπ’όψιν τις προτάσεις από το Πόρισμα της Βουλής των Ελλήνων / Διακομματική Επιτροπή για την Ανάπτυξη της Θράκης 2020-2021 – Στρατηγικός -Αναπτυξιακός Σχεδιασμός Αν[ανατολικής]. Μακεδονίας-Θράκης, Αθήνα 2021 [Μέρος ΙΙΙ, Τμήμα 3, Κεφ. e, σελ. 48-49]. Κυρίως όμως παρά τις «εκσυγχρονιστικές» προθέσεις των συντακτών του κατά παράβαση των προβλέψεων και προνοιών του Ιερού Κορανίου και των παραδεδεγμένων Συλλογών Χαντίθ της Ιεράς Ισλαμικής Παράδοσης (Σούννα) [ενδεικτικώς: Ιερό Κοράνιο Κεφ. 3:195, Κεφ. 4 (Γυναίκες / Ελ-Νισά), Κεφ. 30 (Οι Ελληνες / Ελ-Ρουμ)] και του εγγενούς ερμηνευτικού δυναμισμού και εφαρμοστικής προσαρμοστικότητας της Σαρία κατά το Χαναφιτικό δόγμα για την θέση της γυναίκας άνευ ουδενός λόγου είχε διατηρηθεί η υποβαθμισμένη θέση αυτών στην όλη διαδικασία εφαρμογής όχι μόνο της Σαρία, αλλά και της όλης πρακτικής περί τον Μουφτή, στην όλη λειτουργία της Μουφτείας, των προβλεπόμενων Ειδικών Επιτροπών της και της νεοπαγούς Συμβουλευτικής Επιτροπής, καθ’όσον δεν είχε προβλεφθεί η ονομαστική τουλάχιστον συμμετοχή των γυναικών.
- Το ζήτημα λύθηκε ρητώς (άρ. 153 παρ. 6 Νόμου) και πλέον προβλέπεται «(…) 6. Για την σύνθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής τηρείται η αρχή της κατά το δυνατόν μεγαλύτερης συμμετοχής των γυναικών. (…)». Καθιερώνεται έτσι η αρχή της υποχρεωτικής ποσόστωσης συμμετοχής γυναικών στην ΣΕ ως συλλογικό όργανο, που θα μπορούσε να εκκινεί από ποσόστωση κατά το ήμισυ (50%), εάν όχι κατά το νομοθετικώς από εικοσαετίας προβλεπόμενο και τηρούμενο στο Ελληνικό Δίκαιο (άρ. 6 παρ. 1 Ν. 2839/2000 (Α’ 196/12.09.2000)) τουλάχιστον κατά ένα τρίτο (1/3) των μουσουλμάνων Ελληνίδων της Δυτικής θράκης. Η Ελληνική Πολιτεία προέβη στην θεσμοθέτηση κατ΄εφαρμογή του άρ. 4 Συντάγματος περί ισότητας των φύλων αντλώντας επιχείρημα και από το ότι η Χώρα μας έχει βρεθεί ακόμα και καθ’ης η Προσφυγή ενώπιον του ΕΔΔΑ και αδικαιολόγητα ως εκ τούτου έχει καταδικασθεί και συμμεορφωθεί κατά τις διατάξεις της ΕΣΔΑ στην Απόφαση ΕΔΔΑ «Πολιτιστικός Σύλλογος Τούρκων Γυναικών Νομού Ροδόπης».
- Η υποχρεωτική ποσόστωση συμμετοχής των γυναικών στην ΣΕ είναι ένα πράγματι ουσιαστικό βήμα προόδου μοναδικό παγκοσμίως, ενώ δημιουργεί ένα ανέκκλητο «κοινωνικό κεκτημένο» ενεργοποίησης των γυναικών στις διαδικασίες θρησκευτικής όσμωσης. Υπό αυτή την προϋπόθεση πιά μπορεί κανείς να ερμηνεύσει τον τίτλο του νομοθετήματος : ο «εκσυγχρονισμός των Μουφτειών» γίνεται πλέον ένα πεδίο υψηλής έμφυλης συνεργασίας με εμβληματική κοινωνική αποδοχή, απήχηση και μετενέργεια.
Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής
Δικηγόρος ΔΣΑ – Έμμισθος Δικηγόρος Τμήματος Δικαστηρίων ΔΝΥ ΔΥΠΑ,
LL.M., LL.M., ΥΔ Παντείου Πανεπιστημίου
[ioanniskymionis@yahoo.gr]
