Ένας απολογισμός δράσεων, αλλά και παρουσίαση πολύτιμων διδαγμάτων που αντλήθηκαν από τις στοχευμένες παρεμβάσεις
Στόχος η αρμονική συνύπαρξη της φύσης με τον άνθρωπο. Στοίχημα η στήριξη και εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας για την οικολογία και την προστασία της φύσης
Φέτος, συμπληρώνονται 30 χρόνια ενεργούς δράσης του WWF Ελλάς στο δάσος της Δαδιάς και την ευρύτερη περιοχή της Θράκης, με το πρόγραμμα της Δαδιάς να είναι ουσιαστικά αυτό που καθιέρωσε την παρουσία της οργάνωσης στην Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια της παρουσίας του στην περιοχή, κι έχοντας στο πλευρό του πολύτιμους συνεργάτες, αλλά και την τοπική κοινωνία, το WWF σχεδίασε, υλοποίησε και συνεχίζει να υλοποιεί πολυάριθμα προγράμματα προστασίας ξεκινώντας από το δάσος της Δαδιάς και επεκτείνοντας τη δράση του σε ευρύτερες περιοχές της Θράκης, κομβικής οικολογικής σημασίας. Κοινός παρονομαστής όλων των προγραμμάτων ο στόχος για την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης, μέσα από δράσεις προστασίας απειλούμενων ειδών και οικοτόπων, την ανάδειξη καλών πρακτικών και την προώθηση της συνεργασίας.
Με αυτό ως αφορμή, το WWF διοργάνωσε αυτές τις ημέρες (1-2 Ιουνίου) στην Αλεξανδρούπολη διημερίδα, κατά την οποία παρουσιάστηκαν τα σημαντικότερα διδάγματα που αποκτήθηκαν από την εφαρμοσμένη εμπειρία όλων αυτών των ετών. Στόχος της διημερίδας ήταν, μέσω των διδαγμάτων αυτών, να συμβάλλει στη διεύρυνση της συλλογικής γνώσης για την προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος, αλλά και στην προώθηση ενός εποικοδομητικού διαλόγου με τη συμμετοχή αρμόδιων φορέων και επιστημόνων γύρω από τις σημερινές και μελλοντικές περιβαλλοντικές προκλήσεις στη Θράκη.
Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της διημερίδας παρουσιάστηκε η μετεξέλιξη του έργου του WWF στην περιοχή, μέσα από μια νέα πλέον οργανωτική δομή, την Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης, που θα εγκαινιάσει κι επίσημα τη δράση της μέσα στο επόμενο διάστημα.
Ο απολογισμός
Σχετικά με τον απολογισμό της μέχρι σήμερα παρουσίας του στην περιοχή ο WWF σημειώνει: «με γνώμονα πάντα την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και την άρρηκτη σχέση ανθρώπου και φύσης, κατά την τριακονταετή δράση του στην περιοχή, το WWF μαζί πολυάριθμους συνεργάτες, κατάφερε να πετύχει θετικές αλλαγές, να ανταποκριθεί και να ξεπεράσει σημαντικές δυσκολίες, να προωθήσει έμπρακτα την έννοια της συνεργασίας και να θέσει τις κατάλληλες εκείνες προϋποθέσεις προκειμένου η οικολογική σημασία της περιοχής να αναδειχθεί όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο, αλλά και διεθνώς.
Ενδεικτικά, ο σύντομος απολογισμός της δράσης της οργάνωσης στην περιοχή περιλαμβάνει:
-πάνω από 56.000 ώρες πεδίου για την υλοποίηση δράσεων παρακολούθησης της άγριας ζωής και αντιμετώπισης απειλών,
-εκατοντάδες συνεργασίες με τοπικούς φορείς, αλλά και επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων για την προστασία και ορθή διαχείριση του δάσους Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου, αλλά και των γύρω σημαντικών περιοχών,
-συνεργασία με συνολικά 173 εθελοντές απ’ όλο τον κόσμο, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν και απέκτησαν εμπειρία σε πραγματικές συνθήκες εργασιών πεδίου, συμβάλλοντας αποτελεσματικά στις δράσεις και δρώντας ως «πρεσβευτές» του έργου στις χώρες τους,
-εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση και ενημέρωση χιλιάδων πολιτών, κατοίκων, μαθητών και φοιτητών σε θέματα προστασίας και διαχείρισης. Ενδεικτικά μόνο, υλοποιήθηκαν συνολικά σχεδόν 230 δράσεις εκπαιδευτικού χαρακτήρα, ενώ εκατοντάδες φοιτητές από 15 εκπαιδευτικά ιδρύματα είχαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν την πρακτική τους άσκηση στο πρόγραμμα της Δαδιάς.
-προαγωγή και διάδοση της επιστημονικής γνώσης, μέσα από 70 σεμινάρια, 123 συνέδρια, 147 επιστημονικές αναφορές/ μελέτες και 92 επιστημονικές δημοσιεύσεις.
-επιτυχημένη υλοποίηση καινοτόμων δράσεων που κατόπιν παραδόθηκαν σε τοπικούς φορείς για τη συνέχειά τους (π.χ. οικοτουριστική υπηρεσία στο χωριό της Δαδιάς, συστηματική παρακολούθηση του δάσους Δαδιάς),
-προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας με τη Βουλγαρία ως κομβικής σημασίας για την αποτελεσματική προστασία των σπάνιων γυπών και αρπακτικών πουλιών, και
-αντιμετώπιση 840 περιστατικών διάσωσης άγριας ζωής που βρισκόταν σε κίνδυνο, καθώς και καταγραφή περιστατικών τραυματισμού ή θανάτου».
Συμπεράσματα και εργαλεία παρέμβαση από την 30ετή δράση
Ο WWF αναφέρει ότι, «το 2022 αποτελεί μια χρονιά ορόσημο στη συνολική πορεία του προγράμματος της Δαδιάς. Συμπληρώνοντας 30 χρόνια ανελλιπούς δράσης στην περιοχή, φέτος ήταν η πλέον κατάλληλη στιγμή για να γίνει μια συστηματοποιημένη προσπάθεια για τη συλλογή, επεξεργασία και καταγραφή αυτής της συσσωρευμένης εμπειρίας, καθώς και των διδαγμάτων που προέκυψαν από αυτή. Η συλλογή στοιχείων και δεδομένων γύρω από την τριακονταετή δράση του WWF στην περιοχή δεν συνέβαλε μόνο στην αξιολόγηση του έως τώρα έργου της οργάνωσης τοπικά, αλλά πρόσφερε πολύτιμα γενικότερα συμπεράσματα για τα εργαλεία, τη μεθοδολογία και όλους εκείνους τους παράγοντες που ενδείκνυται να ληφθούν υπόψη, προκειμένου να υλοποιηθεί με επιτυχία ένα πρόγραμμα προστασίας, δημιουργώντας θετικό αντίκτυπο τόσο στο περιβάλλον, όσο και στην τοπική κοινωνία, αλλά και ευρύτερα. Ενδεικτικά, ορισμένα από τα σημαντικότερα διδάγματα που προέκυψαν από την καταγραφή αυτή κι εκτείνονται πέρα από την υλοποίηση κλασικών δράσεων προστασίας και διαχείρισης, είναι τα εξής:
-Η αποτελεσματική προστασία ειδών και βιοτόπων χρειάζεται την εφαρμογή συνδυασμού δράσεων προστασίας και ευρύτερων κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών μέτρων.
-Η μακροχρόνια αποδοχή και επιτυχία ενός προγράμματος βασίζεται στη σωστή αποτύπωση της τοπικής πραγματικότητας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που τη συνθέτουν, αλλά και στην ενσωμάτωση αυτών των στοιχείων στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του προγράμματος.
-Η εφαρμοσιμότητα και αποδοχή από την τοπική κοινωνία των δράσεων προστασίας μπορεί να λειτουργήσει ως ενισχυτικός παράγοντας της θεσμικής κατοχύρωσής τους.
-Για να είναι μακροπρόθεσμη και βιώσιμη η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας πρέπει να ξεκινάει ήδη από τον σχεδιασμό του προγράμματος και να υποστηρίζεται και να ενισχύεται καθ’ όλη τη διάρκειά του.
-Μέσα από την προώθηση των συνεργειών και την ανταλλαγή πληροφορίας με τα εμπλεκόμενα μέρη και την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα, ένα πρόγραμμα προστασίας μπορεί να επιτύχει πολλαπλό αντίκτυπο. Γι’ αυτό χρειάζεται η οργάνωση να μπορεί να δρα ως σύνδεσμος και καταλύτης φέρνοντας κοντά αυτούς που δουλεύουν προς την επίτευξη κοινών στόχων και να ψάχνει κοινά σημεία με άλλες πρωτοβουλίες, ομάδες και προγράμματα.
-Οι τοπικές δράσεις προστασίας είναι πιο αποτελεσματικές όταν υποστηρίζονται με παράλληλες εθνικές πολιτικές δράσεις παρακολούθησης, αναπροσαρμογής και εφαρμογής της νομοθεσίας».
Η επόμενη μέρα των δράσεων για την προστασία της βιοποικιλότητας της Θράκης
«Είμαστε πολύ περήφανοι για την πλούσια δράση του WWF στο δάσος της Δαδιάς και γενικότερα στη Θράκη. Η Δαδιά ήταν το εναρκτήριο σημείο μας και πάντα θα κατέχει μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μας, αλλά και στην καρδιά των προγραμμάτων της οργάνωσης. Θέλω να πιστεύω πως βοηθήσαμε για την προστασία του μοναδικού φυσικού πλούτου της περιοχής, συνεργαστήκαμε με πολλούς φορείς, και παράλληλα αντλήσαμε πολύτιμα διδάγματα που βοήθησαν στην ανάπτυξη του έργου μας σε ολόκληρη τη χώρα. Η σύνδεση του WWF με την περιοχή είναι και θα παραμείνει σταθερή και αδιάρρηκτη», δήλωσε ο Δημήτρης Καραβέλλας, γενικός διευθυντής του WWF Ελλάς. «Έπειτα από 30 χρόνια, μια νέα ημέρα ξεκινά για την προστασία της βιοποικιλότητας της Θράκης που θα δώσει συνέχεια στις έως τώρα δράσεις προστασίας του WWF στην περιοχή. Η ίδρυση της ανεξάρτητης τοπικής οργάνωσης, της Εταιρείας Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης, αναμένουμε να δώσει ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στις προσπάθειες προστασίας του τοπικού φυσικού περιβάλλοντος. Από την δική μας πλευρά, είναι δεδομένο πως θα είμαστε από κοντά για να στηρίξουμε το νέο αυτό κεφάλαιο για την περιοχή».
Η νέα Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης
Η Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης (ΕΠΒΘ) ιδρύθηκε το 2020 και, όπως εξηγεί ο WWF, αποτελεί μια ανεξάρτητη τοπική οργάνωση, που αναλαμβάνει να συνεχίσει και να αναπτύξει ακόμα περισσότερο το έργο που ξεκίνησε το WWF και άλλοι φορείς στην περιοχή. Συγκεκριμένα, δραστηριοποιείται στην περιφέρεια της Θράκης, εστιάζοντας κυρίως στην ορεινή και ημι-ορεινή περιοχή των περιφερειακών ενοτήτων Έβρου και Ροδόπης. Βασικός σκοπός της είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της Θράκης με έμφαση στα αρπακτικά πουλιά ως δείκτες καλής κατάστασης της βιοποικιλότητας, προάγοντας δράσεις για την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης.
