Εστίαση και εμπόριο ξανά οι δύο «πρωταγωνιστές» του νέου επιχειρείν το 2020
Τη δημιουργία μιας νέας γενιάς αυτοαπασχολουμένων, οι οποίοι αναζητούν υψηλότερο εισόδημα και καλύτερες συνθήκες εργασίας από αυτές που έχουν στο καθεστώς εξαρτημένης εργασίας, δείχνουν τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης για την επιχειρηματικότητα 2020-2021 που παρουσίασε χθες, σε συνέντευξη Τύπου, το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο παγκόσμιο ερευνητικό πρόγραμμα Global Entrepreneurship Monitor (GEM). Αν και η πανδημία –τουλάχιστον κατά τον πρώτο χρόνο– δεν φαίνεται να επέδρασε αρνητικά στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, ορισμένα από τα βασικά ποιοτικά στοιχεία αυτών δεν είναι ενθαρρυντικά συνολικά για το βάθος της επιχειρηματικότητας και τη συμβολή της στην απασχόληση.
Ειδικότερα, το 8,6% του πληθυσμού ηλικίας 18-64 ετών της χώρας (περίπου 562.000 άτομα) βρισκόταν το 2020 στα αρχικά στάδια έναρξης μιας επιχείρησης, συμπεριλαμβανομένης της αυτοαπασχόλησης, από 8,2% (536.000 άτομα) το 2019. Πρόκειται για μία από τις υψηλότερες διαχρονικά επιδόσεις της χώρας, αν και κινείται χαμηλότερα του μέσου όρου των χωρών υψηλού εισοδήματος. Από την άλλη, το ποσοστό του πληθυσμού που διέκοψε ή ανέστειλε την επιχειρηματική του δραστηριότητα ανήλθε στο 2,2% (περίπου 143.000 άτομα), επίδοση ελαφρώς υψηλότερη από το 2019 (2%), αλλά και αρκετά χαμηλότερη από τον μέσο όρο των χωρών υψηλού εισοδήματος (3,6%). Το γεγονός βεβαίως ότι δεν ήταν υψηλό το ποσοστό διακοπής της επιχειρηματικής δραστηριότητας συνδέεται και με τα προγράμματα στήριξης των επιχειρήσεων που υπήρξαν από την κυβέρνηση στο πλαίσιο της αντιμετώπισης των επιπτώσεων της πανδημίας.
Το βασικό κίνητρο για την έναρξη νέων επιχειρηματικών εγχειρημάτων είναι ο βιοπορισμός (σε ποσοστό 69%), αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο στις χώρες υψηλού εισοδήματος (61,6%). Το 46% δηλώνει την ανάγκη απόκτησης μεγαλύτερου εισοδήματος, ενώ το 35,7% συνεχίζει μια οικογενειακή παράδοση. Το λεγόμενο ιδεαλιστικό κίνητρο, δηλαδή η έναρξη μιας επιχείρησης επειδή «κάποιος θέλει να κάνει τη διαφορά», ισχύει για μικρό ποσοστό, για το 26,9%.
Δυστυχώς και από τη φετινή έρευνα διαπιστώνεται ότι τα νέα εγχειρήματα αφορούν στην πλειονότητά τους τους κλάδους του εμπορίου (λιανικό και χονδρικό) και των ξενοδοχείων – εστίασης (27% και 15,7% αντιστοίχως). Το ποσοστό των εγχειρημάτων που δημιουργούνται στον πρωτογενή τομέα διαμορφώνεται στο 4,2% το 2020, υποχωρώντας σε σχέση με το 2019 (6,4%). Στα περυσινά επίπεδα κινείται το ποσοστό των νέων εγχειρημάτων Β2Β (17,5%), επίδοση πάντως που βρίσκεται πολύ χαμηλότερα του μέσου όρου των χωρών υψηλού εισοδήματος (26%). Οριακά πτωτική τάση παρουσιάζουν τα νέα εγχειρήματα στον κλάδο της μεταποίησης (25,8% έναντι 27,0% το 2019).
Ενα άλλο αρνητικό στοιχείο είναι ότι τα νέα εγχειρήματα έχουν μικρή συνεισφορά στην αύξηση της απασχόλησης. Ενας στους τρεις επιχειρηματίες δηλώνει ότι πέρα από τους ιδρυτές κανείς άλλος δεν εργάζεται στο εγχείρημα αυτό, τουλάχιστον κατά τη στιγμή της έναρξης (έναντι 15% στην προηγούμενη έρευνα), με τις προσδοκίες να είναι χαμηλές και για τη συνέχεια: μόλις 80% (από 95% το προηγούμενο έτος) των επιχειρηματιών εκτιμούν ότι την επόμενη πενταετία θα δημιουργήσουν τουλάχιστον μία θέση εργασίας.
ΦΩΤΟ: autoapasxoloumenoi
