Οι ενέργειες που έγιναν το 2021, αλλά και τα προβλήματα που παραμένουν περιλαμβάνονται στην Ετήσια Έκθεση του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου-Βιστονίδας-Ισμαρίδας και Θάσου
Επισημαίνονται οι συνθήκες υποβάθμισης και τα ζητήματα διαχείρισης σε Ισμαρίδα, Βιστονίδα και Δέλτα Νέστου. Τονίζεται η ανάγκη αναβάθμισης των υποδομών των ΚΠΕ
Τον απολογισμό μιας δύσκολης χρονιάς και στον τομέα της περιβαλλοντικής προστασίας έκανε μέσω της Ετήσιας Έκθεσης Διαχείρισης 2021 ο Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου-Βιστονίδας-Ισμαρίδας και Θάσου», προκειμένου να ενημερώσει για την πρόοδο των έργων που έχει αναλάβει σχετικά με την παρακολούθηση προστατευόμενων ειδών και να προβεί σε αξιολόγηση των εφαρμογών του. Σχετικά με την έκδοση της Έκθεσης, ο Πρόεδρος του ΔΣ, Δρ. Γεώργιος Γκαϊτατζής σημείωσε στον πρόλογο: «Το 2021 ήταν μια χρονιά κατά την οποία ο Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου-Βιστονίδας- Ισμαρίδας και Θάσου κλήθηκε να λειτουργήσει για 11 μήνες κάτω από πολύ ιδιαίτερες συνθήκες. Ως αποτέλεσμα, για ακόμη μια χρονιά, της μη επίλυσης του χρονίζοντος προβλήματος χρηματοδότησής του για την κάλυψη υποχρεώσεων τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, ο Φ.Δ. είχε να αντιμετωπίσει την κατάσχεση της χρηματοδότησης της επιχορήγησης του Τακτικού Προϋπολογισμού, την αδυναμία καταβολής των μισθοδοσιών των υπαλλήλων του από τον Απρίλιο έως και τον Νοέμβριο του 2021, την αδυναμία λήψης ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας και ως εκ τούτου την μη δυνατότητα χρηματοδότησης στο πλαίσιο των δυο ενταγμένων πράξεων στο ΕΣΠΑ 2020-2024. Παράλληλα, συνεχίστηκαν οι συνθήκες που προέκυψαν από την εξάπλωση της πανδημίας της Covid-19».
Δράσεις που υλοποιήθηκαν
Όπως αναφέρει ο κ. Γκαϊτατζής, παρά τις δυσκολίες. υλοποιήθηκαν, οι εξής δράσεις:
-Στο πλαίσιο της πράξης «Επιχορήγηση του Φ.Δ. Δέλτα Νέστου -Βιστωνίδας-Ισμαρίδας & Θάσου για δράσεις διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, ειδών και οικοτόπων» με χρηματοδότηση από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ‘(Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη) υλοποιήθηκαν επιμέρους δράσεις μόλις αυτό ήταν εφικτό, οι οποίες και αναλύονται στο αντίστοιχο κεφάλαιο.
-Δεν έγινε ενεργοποίηση των ενταγμένων δράσεων της πράξης «Προστασία και ανάδειξη της βιοποικιλότητας των προστατευμένων περιοχών αρμοδιότητάς του Φορέα Διαχείρισης Δέλτα Νέστου-Βιστονίδας-Ισμαρίδας και Θάσου», με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ ΑΜΘ.
-Καταγραφή πληθυσμού Όρνεων σε συνεργασία το Δασαρχείο Σταυρούπολης.
-Ο Φορέας Διαχείρισης βάσει των αρμοδιοτήτων του ασχολήθηκε με 215 αιτήσεις για χωροθέτηση και αδειοδότηση έργων.
-Η ενημέρωση κατοίκων και επισκεπτών, ήταν και την χρονιά αυτή μειωμένη λόγω της πανδημίας, ενώ τα σχολεία είχαν αναστείλει για μεγάλη χρονική περίοδο του έτους τις εκπαιδευτικές τους δραστηριότητες και επισκέψεις. Στο ιδιόμορφο αυτό πλαίσιο το 2021 επισκέφθηκαν τα δυο Κέντρα Πληροφόρησης 467 άτομα».
Όπως ανέφερε ο ίδιος, «εξαιτίας των προαναφερθέντων προβλημάτων χρηματοδότησης δεν κατέστη δυνατή η υλοποίηση του Προγράμματος Επόπτευσης-Φύλαξης λόγω της αδυναμίας εκπλήρωσης λειτουργικών υποχρεώσεων (τέλη κυκλοφορίας, ασφάλειες, κτλ.). Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι παρά το πρωτόγνωρα ιδιόμορφο πλαίσιο λειτουργίας του λόγω των προβλημάτων χρηματοδότησης, μη καταβολής μισθοδοσίας και κορωνοϊού, συνεχίστηκαν οι προσπάθειές για ενεργή παρουσία στην ευρύτερη περιοχή, για την επιτυχή διαχείριση των θεμάτων που επηρεάζουν το καθεστώς προστασίας και για συνεργασία με κατοίκους, φορείς, επιχειρήσεις και κοινωνικούς εταίρους που δραστηριοποιούνται στην περιοχή ευθύνης του Φ. Δ. Το θετικό στοιχείο με το κλείσιμο της χρονιάς του 2021 ήταν ότι, μετά από επίμονη συνεργασία με τον αρμόδιο Υφυπουργό Περιβάλλοντος κ. Γ. Αμυρά και το Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΔΑΠΠΕΠ κ. Ι. Γιαρέντη, έγινε εφικτή η έκτακτη χρηματοδότηση του Φ.Δ. με την απόδοση του 0,04% των εσόδων από τους πλειστηριασμούς των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου για το έτος 202] (ΦΕΚ 5029/30.10.202). Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την κάλυψη των υποχρεώσεων που απέρρεαν από την τελεσίδικη δικαστική απόφαση του 2012 και την αποπληρωμή εκκρεμών οικονομικών υποχρεώσεων ετών. Πλέον, σε συνέχεια αυτής της εξέλιξης ο Φ.Δ έχει μπει από το Δεκέμβριο του 2021 σε καθεστώς εύρυθμης λειτουργίας, έως την πλήρη ενσωμάτωσή του στον ΟΦΥΠΕΚΑ ως Μονάδα Διαχείρισης της Π.Π Εθνικών Πάρκων Δέλτα Νέστου-Βιστωνίδας-Ισμαρίδας και Ροδόπης. Μετά από προσπάθειες των δύο τελευταίων μηνών και την επιτυχή έκβαση διαγωνιστικών διαδικασιών, παραδίδεται στον ΟΦΥΠΕΚΑ ο ΦΔ α) χωρίς οικονομικές και νομικές υποχρεώσεις, β) με σημαντικό χρηματικό πλεόνασμα, γ) με καινούργιο εξοπλισμό γραφείων, ΗΥ και ιματισμό για όλους του εργαζόμενους, δ) με συντηρημένο και λειτουργικό κινητό εξοπλισμό και ε) με διαγωνισμούς για νέους τηλεμετρικούς σταθμούς παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων και επικοινωνιακό υλικό σε φάση εξέλιξης».
Ο κ. Γκαϊτατζής με την ολοκλήρωση της θητείας του υπογραμμίζει τη συμβολή και συνδρομή των εργαζομένων του ΦΔ ευχαριστώντας για τη συνεργασία.
Θεματικές απολογισμού
Αναλυτικά, παρουσιάζεται η αποτίμηση για:
- Τα προγράμματα επιστημονικής παρακολούθησης (μικτών αποικιών ερωδιών, αποικιών κιρκινεζιών, λευκού πελαργού και όρνεων)
- Τη λειτουργία των τηλεμετρικών σταθμών
- Τα προγράμματα επόπτευσης-φύλαξης
- Το πρόγραμμα ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης, όπου αποτυπώνεται και η μείωση της επισκεψιμότητας από τα σχολεία στα δύο Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Βιστονίδας και Δέλτα Νέστου, λόγω των συνθηκών της πανδημίας. Χαρακτηριστικά το 2021 το ΚΠΕ Βιστονίδας υποδέχθηκε μόλις 337 μαθητές/επισκέπτες και άλλους 130 το ΚΠΕ Δέλτα Νέστου. Οι αντίστοιχοι αριθμοί το 2019, μια χρονιά πριν την πανδημία ήταν 2.269 και 1.176.
- Τη συμμετοχή του φορέα σε εκδηλώσεις
- Την αποστολή δελτίων τύπου και συνεντεύξεων
- Τις δράσεις προώθησης του εθελοντισμού
- Τις γνωμοδοτήσεις
- Τις άδειας επιστημονικής έρευνας-παροχής στοιχείων
- Την εκπόνηση εθνικών-ευρωπαϊκών προγραμμάτων
- Τη σήμανση ποιότητας και συνεργασίας.
Προβλήματα που καταγράφονται
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το 2021 λόγω μη χρηματοδότησης του Φ.Δ. για τις λειτουργικές του δαπάνες έως τον Νοέμβριο, δεν έγιναν έξοδα επόπτευσης-φύλαξης στο πεδίο. Συνεχίζουν να υφίστανται ως θέματα διαχείρισης αυτά που είχαν καταγραφεί την προηγούμενη χρονιά.
Επιγραμματικά:
- Υποβάθμιση της λίμνης Ισμαρίδας
- Διαχείριση λίμνης Βιστονίδας
- Διαχείριση ποταμού Νέστου
- Ανεξέλεγκτη απόρριψη στερεών αποβλήτων
- Πυρκαγιές
- Αμμοληψίες
- Υφαλμύρωση υπόγειου παράκτιου υδροφορέα
- Πιέσεις λόγω αύξησης αιτημάτων χωροθέτησης έργων και δραστηριοτήτων.
Ακόμη επισημαίνεται ότι ενώ εντάχθηκαν νέες περιοχές στην αρμοδιότητα του Φ.Δ. (Θάσος) δεν υπήρξε η αντίστοιχη χρηματοδότηση.
Επιπλέον, το μη ξεκάθαρο ιδιοκτησιακό καθεστώς των δύο ΚΠΕ δεν επιτρέπει την ένταξη των υποδομών σε προγράμματα για βελτιώσεις. Όπως αναφέρεται, το ΚΠΕ Βιστονίδας στο Πόρτο Λάγος είναι ανάμεσα στις περιοχές για τις οποίες το Ελληνικό Δημόσιο βρισκότανσε δικαστική διένεξη με τη Μονή Βατοπεδίου, για το δε ΚΠΕ Δέλτα Νέστου στην Κεραμωτή, πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία νομιμοποίησης αυθαίρετης κατασκευής και παραχώρησης γηπέδου.
Υπογραμμίζεται δε, το ζήτημα της στελέχωσης του ΦΔ αφού σήμερα εργάζονται 11 άτομα, εκ των οποίων μόλις δύο με σύμβαση αορίστου χρόνου. Συνοπτικά, αναφέρεται το ζήτημα που προέκυψε με τη χρηματοδότηση και τις μεγάλες οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπισε ο ΦΔ χωρίς να είναι βέβαιο ότι αντίστοιχη συνθήκη δε θα δημιουργηθεί στο μέλλον.
Η έκθεση για μια ακόμη χρονιά συμπεριλαμβάνει το πρόβλημα που προκαλείται από τη μη έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για τη ζωνοποίηση και τον καθορισμό των χρήσεων γης στην προστατευόμενη περιοχή.
Ανάμεσα στα προβλήματα, συμπεριλαμβάνεται και η άρνηση μεταφοράς τραυματισμένων άγριων ζώων με το ΚΤΕΛ και τονίζεται ότι για μια ακόμη φορά η νομοθεσία δεν μερίμνησε ώστε να εξαιρεθούν τα άγρια ζώα από τις ειδικές ρυθμίσεις που αφορούν τη διαδικασία μεταφοράς και μετακίνησης.
Σύνταξη και επιμέλεια
Τη σύναξη της έκθεσης ανέλαβαν οι: 1.Γεώργιος Γκαϊντατζής, 2.Δέσποινα Μιχαηλίδου, 3.Ευτέρπη Πατετσίνη, 4.Αναστασία Μιρλή, 5.Πασχαλιώ Ζλατίνη, 6.Αθανάσιος Παπούδης, 7.Αλέξανδρος Χαντζάρας, 8.Βασίλειος Τερζής, 9.Σάσα Μιχαηλίδου, 10.Γεωργία Χατζηεφραιμίδου, 11.Ευανθία Χαρτζουλάκη και 12.Κωνσταντίνα Κατσούλη.
Επιμέλεια έκδοσης :Δέσποινα Μιχαηλίδου
