Μετά την απόφαση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε.
Τη δυνατότητα από το 2025 η Ελλάδα να εφαρμόσει μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά αλλά και σε σειρά ακόμα αγαθών και υπηρεσιών που έχουν σχέση με την υγεία, την αγροτική παραγωγή, την ψηφιακή τεχνολογία και την πράσινη ενέργεια δίνει η συμφωνία των υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECOFIN) για τον εκσυγχρονισμό των κανόνων που διέπουν τους συντελεστές ΦΠΑ.
Οι νέοι κανόνες δίνουν μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη-μέλη καθώς θα μπορούν να εφαρμόσουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε μεγαλύτερο αριθμό προϊόντων. Μόλις τεθούν σε εφαρμογή οι κανόνες, οι χώρες-μέλη θα μπορούν για πρώτη φορά να απαλλάσσουν από τον ΦΠΑ ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες οι οποίες κρίνεται ότι καλύπτουν βασικές ανάγκες.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι νέοι κανόνες ανοίγουν το δρόμο για εφαρμογή συντελεστών έως και 30% χαμηλότερους από τους αντίστοιχους συντελεστές που εφαρμόζονται στην ηπειρωτική χώρα στα νησιά στους νομούς Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου, Κυκλάδων και στα νησιά Θάσος, Βόρειες Σποράδες, Σαμοθράκη και Σκύρο.
Παράλληλα, το Υπουργείο Οικονομικών εστίασε στην ανάγκη στήριξης των μικρών αγροτών επαναφέροντας το πάγιο ελληνικό αίτημα για την παροχή δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα καθώς και στο βαμβάκι, και εισάγοντας ρήτρα διασφάλισης της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα φυτοφάρμακα – λιπάσματα μέχρι και μετά το 2030.
Περαιτέρω, διευρύνεται η εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε συναφή αγαθά και υπηρεσίες, μέσω και της παροχής δυνατότητας αξιοποίησης παρεκκλίσεων που εφαρμόζουν για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ άλλα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης και της αγοράς ακινήτων. Στον κατάλογο των αγαθών στους οποίους θα μπορούν να εφαρμοστούν μειωμένοι συντελεστές ή απαλλαγή από ΦΠΑ περιλαμβάνονται :
-ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων
-απαλλαγή από ΦΠΑ σε βασικά είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη
-απαλλαγή από ΦΠΑ σε περιπτώσεις κρίσεων, καταστροφών, πανδημιών.
Όπως τονίζεται στην πρόταση οδηγίας, «η πανδημία COVID-19 κατέδειξε την ανάγκη προσαρμογής της οδηγίας 2006/112/ΕȀ ώστε το νομικό πλαίσιο να είναι έτοιμο για την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων και, με τον τρόπο αυτόν, να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη μέλη να ανταποκρίνονται ταχέως σε εξαιρετικές περιστάσεις, όπως πανδημίες, ανθρωπιστικές κρίσεις ή φυσικές καταστροφές». Για τον σκοπό αυτόν, τα κράτη μέλη στα οποία η Επιτροπή είχε επιτρέψει να εφαρμόζουν απαλλαγή από τον ΦΠΑ για είδη που εισάγονται υπέρ των θυμάτων καταστροφών, θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν απαλλαγή με δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που καταβλήθηκε στο προηγούμενο στάδιο όσον αφορά τις ενδοενωσιακές και εγχώριες παραδόσεις των εν λόγω αγαθών, καθώς και τις υπηρεσίες που σχετίζονται με τα εν λόγω αγαθά, στους επιλέξιμους φορείς, ώστε αυτοί να είναι σε θέση να συνδράμουν τα θύματα τέτοιων καταστροφών. Εάν δεν συντρέχουν πλέον οι προϋποθέσεις για απαλλαγές, η παράδοση των εν λόγω αγαθών και η παροχή των σχετικών υπηρεσιών θα πρέπει να υπόκειται σε ΦΠΑ.
Η Πρόταση Οδηγίας για τους συντελεστές ΦΠΑ, έχει σαφή περιβαλλοντική χροιά, καθώς είναι προσαρμοσμένη στους ευρωπαϊκούς στόχους της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal), προτείνοντας και συμβάλλοντας παράλληλα στην υιοθέτηση των αναγκαίων συμπληρωματικών παρεμβάσεων για την ομαλή προσαρμογή των ομάδων που πλήττονται (π.χ. αγρότες). Είναι χαρακτηριστικό ότι έως το 2030 καταργείται η δυνατότητα των κρατών-μελών να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές και απαλλαγές σε αγαθά και υπηρεσίες που θεωρούνται επιζήμια για το περιβάλλον και τους στόχους της Ε.Ε. για την κλιματική αλλαγή.
Οι επικαιροποιημένοι κανόνες θα αποσταλούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για διαβούλευση επί του τελικού κειμένου έως το Μάρτιο του 2022.
