Η αδυναμία τακτοποίησης στα χαρακτηρισμένα διατηρητέα εμποδίζει την δυνατότητα επισκευής ή μεταβίβασης κτιρίων του παραδοσιακού οικισμού
Κατατέθηκαν προτάσεις για τροποποίηση των σχετικών διατάξεων στους αρμόδιους υπουργούς. Ενημερώθηκαν οι βουλευτές, ο αντιπεριφερειάρχης και ο δήμαρχος
Πρωτοβουλία προκειμένου να «ξεσκαλώσουν» εκατοντάδες ανακαινίσεις και μεταβιβάσεις διατηρητέων κτιρίων της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης ανέλαβε το ΤΕΕ Θράκης, καταθέτοντας πρόταση για νομοθετική ρύθμιση.
Όπως ενημερώνει, το ΤΕΕ Θράκης επεξεργάστηκε και υπέβαλε πρόταση προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας κ. Σκρέκα και προς τον Υφυπουργό Χωροταξίας & Αστικού Περιβάλλοντος κ. Ταγαρά, με την οποία τεκμηριώνει την ανάγκη τροποποίησης συγκεκριμένων διατάξεων του νόμου 4495/2017 για την τακτοποίηση αυθαιρέτων. Αναφέρει ότι, «οι διατάξεις αυτές εμποδίζουν την δυνατότητα επισκευής ή μεταβίβασης εκατοντάδων κτιρίων της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης, πράγμα που νομοτελειακά θα οδηγήσει στην εγκατάλειψή τους και τελικά στην κατάρρευσή τους. Με τον νόμο όπως ισχύει σήμερα απαγορεύεται σε εκατοντάδες σπίτια της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης να επισκευαστούν ή να μεταβιβαστούν εξαιτίας της ύπαρξης κάποιας αυθαίρετης προσθήκης, για την οποία δεν προβλέπει ο νόμος την δυνατότητα να τακτοποιηθεί. Στην πρόταση αναλύεται διεξοδικά η ιδιαιτερότητα των διατηρητέων κτιρίων της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης, τα οποία σε αντίθεση με τα διατηρητέα κτίρια όλης της υπόλοιπης χώρας είναι διαβαθμισμένα σε τρεις κατηγορίες Α, Β και Γ ανάλογα με την σπουδαιότητά τους, πράγμα που δεν λαμβάνεται υπόψη στον νόμο 4495/2017. Επίσης επισημαίνεται το γεγονός ότι οι περισσότερες αυθαίρετες προσθήκες είχαν γίνει πολύ πριν τον χαρακτηρισμό των κτιρίων ως διατηρητέων αλλά και πολύ πριν κηρυχθεί η Παλιά Πόλη της Ξάνθης ως προστατευόμενος οικισμός, πράγματα που επίσης δεν λαμβάνονται υπόψη στον νόμο 4495/2017».
Η πρόταση κοινοποιήθηκε στους τρεις βουλευτές του νομού, στον Αντιπεριφερειάρχη Ξάνθης καθώς και στο Δήμαρχο Ξάνθης, με τους οποίους το ΤΕΕ Θράκης θα επιδιώξει κοινή συνάντηση για να τους ενημερώσει πληρέστερα τις επόμενες ημέρες.
Η υφιστάμενη κατάσταση: 593 διατηρητέα κτίρια στην Παλιά Πόλη
Στην πρόταση γίνεται αναλυτική περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και των ιστορικών αιτιών που οδήγησαν στη διαμόρφωσή της. Όπως επισημαίνεται:
Το 1995 με απόφαση του Υπουργού Μακεδονίας- Θράκης (ΦΕΚ 1097Δ/14-12-1995) χαρακτηρίστηκαν 593 κτίρια της Παλιάς Πόλης Ξάνθης ως διατηρητέα. Τα κτίρια αυτά κατατάχτηκαν σε τρείς κατηγορίες (Α, Β και Γ) ανάλογα με την σπουδαιότητα των αρχιτεκτονικών και μορφολογικών στοιχείων τους. Για κάθε κατηγορία ορίστηκαν ο βαθμός προστασία τους, οι επεμβάσεις που επιτρέπονται και η δυνατότητα ή όχι προσθηκών για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Η διάκριση αυτή των διατηρητέων σε κατηγορίες, από ότι γνωρίζουμε, δεν έχει γίνει πουθενά αλλού στην χώρα παρά μόνο στην Ξάνθη.
Από τα 593 διατηρητέα κτίρια τα 81 εντάσσονται στην κατηγορία Α (ποσοστό 13% του συνόλου των διατηρητέων), τα οποία είναι μεγάλα εμβληματικά κτίρια, όπως κτίρια διοίκησης, σχολεία, εκκλησίες, τζαμιά, κατοικίες παλαιών ευπόρων κατοίκων της Ξάνθης και μερικά εμπορικά καταστήματα κοντά στο ιστορικό κέντρο της Παλιάς Πόλης.
Στην κατηγορία Β εντάσσονται 168 κτίρια (ποσοστό 28% του συνόλου των διατηρητέων), τα οποία είναι κυρίως διώροφες κατοικίες μικρού μεγέθους, λίγα καταστήματα και ελάχιστα δημόσια κτίρια.
Στην κατηγορία Γ εντάσσονται 344 κτίρια (ποσοστό 58% του συνόλου των διατηρητέων), δηλαδή η συντριπτική πλειοψηφία των διατηρητέων, τα οποία είναι αποκλειστικά μικρές έως πολύ μικρές μονώροφες και διώροφες κατοικίες και ελάχιστα καταστήματα.
Τα υπόλοιπα κτίρια που δεν χαρακτηρίστηκαν διατηρητέα κατατάχθηκαν στις κατηγορίες Δ και Ε και είναι σύγχρονα κτίρια πολυκατοικιών ή μονοκατοικιών αλλά και παλιά κτίρια
πλήρως ανακαινισμένα. Τα περισσότερα νέα κτίρια είχαν κατασκευαστεί πριν να κηρυχθεί το 1976 η παλιά πόλη της Ξάνθης ως «τόπος χρήζων ειδικής προστασίας».
Καταδικασμένα σε κατάρρευση αν δεν υπάρξει τροποποίηση
Το ΤΕΕ Θράκης υπογραμμίζει ότι αν οι αυθαίρετες επεκτάσεις και προσθήκες δεν μπορέσουν να τακτοποιηθούν τα διατηρητέα κτίρια μοιραία θα εγκαταλειφθούν και θα καταρρεύσουν. Σημειώνει δε ότι, «σήμερα πάρα πολλά από τα διατηρητέα κτίρια είναι ακατοίκητα. Ο λόγος είναι ότι οι νέοι κληρονόμοι τους συνήθως μένουν αλλού είτε λόγω δουλειάς σε άλλη πόλη είτε γιατί τα σπίτια αυτά δεν τους παρέχουν τις ανέσεις ενός συγχρόνου σπιτιού. Για να κατοικηθούν τα σπίτια αυτά θ α π ρέπει ή ν α πουληθούν σε τρίτους ή να ανακαινιστούν. Και στις δύο περιπτώσεις απαιτείται να γίνει η τακτοποίηση των αυθαίρετων προσθηκών και επεκτάσεων. Στην πρώτη περίπτωση διότι απαγορεύεται η μεταβίβαση ιδιοκτησιών με αυθαίρετες κατασκευές που δεν έχουν τακτοποιηθεί και στην δεύτερη περίπτωση διότι απαγορεύεται η έκδοση άδειας οικοδομικών εργασιών σε οικόπεδα στα οποία υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές που δεν έχουν τακτοποιηθεί».
