Ένα επίκαιρο κείμενο του δικηγόρου Κώστα Γούναρη
Για να μαθαίνουν οι Ξανθιώτες γεγονότα και την αλήθεια για την Παλιά Πόλη
Δημοσιεύουμε ένα κείμενου του συμπολίτη μας Νομικού και μάχιμου δικηγόρου κ. Κώστα Γούναρη· το οποίο είναι ιδιαίτερα επίκαιρο.
Επίκαιρο ως προς το περιεχόμενό του διότι αναφέρεται στην Παλιά Πόλη και στον άνθρωπο που την διέσωσε, τον πρώην Νομάρχη Ξάνθης, Κωνσταντίνο Θανόπουλο.
Στο σύντομο κείμενό του παραθέτει το ιστορικό της νομοθετικής απόφασης για την προστασία, τις αντιδράσεις που υπήρξαν και ήταν πολλές και έντονες, την «παρέμβαση» του Μάνου Χατζιδάκι που λειτούργησε καταλυτικά η παρουσία του και τα «συγχαρητήρια προς το Δημοτικό Συμβούλιο που διατήρησε τον παραδοσιακό οικισμό!».
Πού να γνώριζε τις επιθέσεις και απειλές αυτών των ανθρώπων εις βάρος του Κ. Θανόπουλου!
Έστω κι έτσι όμως, η Παλιά Πόλη διεσώθη και σήμερα αποτελεί σημείο αναφοράς ως μοναδικής εν Ελλάδι ολόκληρης παραδοσιακής πόλης, με όλα τα θετικά οικονομικά δεδομένα που προσφέρει για τις επιχειρήσεις της Ξάνθης.
Το κείμενο του Κ.Γούναρη:
Παλιά Πόλη και Κωνσταντίνος Θανόπουλος
Γιορτές παλιάς πόλης από το Σάββατο. 30 συνεχή χρόνια στον παραδοσιακό οικισμό της Ξάνθης, η διάσωση του οποίου οφείλεται σε πολύ μεγάλο βαθμό σε ένα άνθρωπο «ξεχασμένο» από την τοπική ηγεσία αλλά και από την τοπική κοινωνία. Το Νομάρχη Ξάνθης από το 1975 μέχρι το 1979 Κωνσταντίνο Θανόπουλο.
Ο Θανόπουλος από πολύ νωρίς κατάλαβε τόσο την πολιτιστική αξία του οικισμού αυτού, σε μια περίοδο που πολλά σπίτια παρατημένα από τους ιδιοκτήτες τους είχαν αρχίσει να ρημάζουν, ενώ οι εργολάβοι της αντιπαροχής ετοιμαζόταν να εισβάλλουν στην παλιά πόλη, όσο και την οικονομική διάσταση της προστασίας του. Ότι δηλαδή θα μπορούσε κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις να αποτελέσει πυλώνα οικονομικής ανάπτυξης της πόλης αλλά και του νομού. Επίμονος, δεν υποχώρησε στην κάθετη άρνηση του συνόλου σχεδόν της τοπικής εξουσίας αλλά και της τοπικής κοινωνίας που υποστήριζε («η υπουργική απόφασις ισοδυναμεί με πραγματικήν Εθνικήν δολιοφθοράν και κατεργάζεται την διχοτόμησιν της πόλεως εις δύο τομείς, ενθυμίζουσα την τραγικήν πρασίνην γραμμήν της Λευκωσίας», «μετατροπή μεγάλου μέρους της Ξάνθης εις νεκράν πόλιν») και με λίγους συμπαραστάτες πέτυχε το 1976 να κηρυχθεί η παλιά πόλη της Ξάνθης προστατευόμενος οικισμός (παραδοσιακός οικισμός).
Το αποτέλεσμα μερικά χρόνια αργότερα ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Η παλιά πόλη (γνωστή πλέον σε ολόκληρη την Ελλάδα και όχι μόνο), εκτός του ότι αποτελεί ζωντανό μνημείο πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς, είναι σήμερα από τους σημαντικότερους αιμοδότες της οικονομίας της περιοχής και των ανθρώπων της. Μπορούμε να φανταστούμε ποια θα ήταν η κατάσταση της πόλης και του νομού, αν τα καλαίσθητα κτίσματα της παλιάς πόλης είχαν αντικατασταθεί με τις πολυκατοικίες της Ελλάδας της αντιπαροχής.
Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος (ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 2017) δεν τιμήθηκε ούτε από το Δήμο Ξάνθης ούτε από την τοπική κοινωνία με ελάχιστες εξαιρέσεις (ΠΑΚΕΘΡΑ, Σύλλογος Ποντίων, Σύλλογος Κατοίκων Παλιάς Πόλης, Δικηγορικός Σύλλογος Ξάνθης – συγγνώμη αν ξεχνάω κάποιον).
Ας γίνει τώρα.
Υ.Γ. Στο βιβλίο του «Πορεία Αντίθετα – Η σύγκρουση για την προστασία της Παλιάς Ξάνθης», το οποίο δυστυχώς έχει εξαντληθεί, περιγράφει τόσο τις προσπάθειές του για την διάσωση του οικισμού, αλλά και – με μεγάλη ευγένεια είναι αλήθεια – το πόλεμο που δέχθηκε. Χρήσιμο σε όλους τους κάθε είδους πολιτευόμενους.
Η Παλιά Πόλη της Ξάνθης και ο «από μηχανής Θεός» Μάνος Χατζιδάκις
Μετά τη δημοσίευση το 1976 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της απόφασης του Υπουργού Πολιτισμού για την προστασία του παραδοσιακού οικισμού της Ξάνθης οι αντιδράσεις κορυφώθηκαν. Συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας διοργανώθηκαν, θεσμικοί φορείς ζητούσαν την αποπομπή του «μοιραίου» Νομάρχη από την Ξάνθη, ενώ το Δημοτικό Συμβούλιο απειλούσε με παραίτηση.
Και ξαφνικά εμφανίζεται στην Ξάνθη ο Μάνος Χατζιδάκις. Γράφει ο Κωνσταντίνος Θανόπουλος στο βιβλίο του: «….Το έτος 1979 επισκέφθηκε τη γενέτειρά του Ξάνθη ο μεγάλος μουσικός και συνθέτης Μάνος Χατζιδάκις, πήγε πρώτα να δει το σπίτι που πέρασε τα παιδικά του χρόνια και έμεινε κατάπληκτος. Το σπίτι και η γειτονιά του – όπως και όλη η Παλιά Ξάνθη – ήσαν άθικτα. Παρουσιάσθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο και τους συνεχάρη που διετήρησαν σε τόσο καλή κατάσταση τον παραδοσιακό οικισμό….. Ο Χατζιδάκις παρέσχε – σαν από μηχανής θεός – μία άλλη μεγάλη υπηρεσία που ούτε επεδίωξε ούτε φανταζόταν. Μετά την επίσκεψή του έπαψε να υπάρχει οποιαδήποτε σιωπηλή ή ηχηρή διαμαρτυρία για τον παραδοσιακό οικισμό…».
Κώστας Γούναρης
