Ο καθηγητής Δημήτρης Γκαγκαλίδης που έφερε…. τα «Βήματα της Απελευθέρωσης»
Καθηγητής
«…..Θυμάμαι ήταν αρχές Σεπτέμβρη 2019, εν όψει εορτασμού των 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Ξάνθης (1919-2019). Μου ζητήθηκε η συνδρομή ιδεών και απόψεων, στα πλαίσια του εορτασμού και προκειμένου να δοθεί όση δυνατόν μεγαλύτερη αίγλη, προβολή και επισημότητα στην μεγάλη 100ετή επέτειο. Οι αρχικές σκέψεις ήταν σκόρπιες, όπως κι η αναζήτηση «καλών πρακτικών» από γιορτές και επετείους που διεξήχθησαν στο Πανελλήνιο. Κάποια στιγμή ανακάλυψα το πρόγραμμα εορτασμού των 100 ετών απ’ την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Μια συγκεκριμένη δράση στη συμπρωτεύουσα μιλούσε για «αναπαράσταση εισόδου των Ελληνικών στρατευμάτων στην Θεσσαλονίκη». Η πομπή περιλάμβανε συμμετέχοντες στρατευμένους (Λέσχη Εφέδρων), αλλά και πολίτες. Ξεκινούσε συμβολικά από το χωριό-προάστιο Γέφυρα (εκεί έγινε η υπογραφή παράδοσης) και έφτανε πανηγυρικά στον Λευκό Πύργο. Αυτό ήταν….. Τα «Βήματα της Απελευθέρωσης της Ξάνθης» είχαν μπει πλέον σε τροχιά διοργάνωσης !
Όταν οι σκέψεις αποτυπώθηκαν στο χαρτί σχεδίασης, το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Κι αυτό διότι –όπως προέκυψε- στην Ξάνθη υπήρχε η τέλεια ιδανική διαδρομή για να λάβει μέρος πλήθος κόσμου και μάλιστα σε εύκολη απόσταση, διάρκεια, προσβάσιμη για όλους και με ολιγόλεπτες στάσεις υψηλού συμβολισμού. Πιο συγκεκριμένα η εκκίνηση της πομπής προτάθηκε να είναι στην πλατεία Δικαστηρίων, λίγο πιο πάνω απ’ την κ. πλατεία Δημοκρατίας της Ξάνθης. Μαθητές, Ξανθιώτες και επισκέπτες ξεκινούν από εκεί «Τα Βήματα της Απελευθέρωσης» αναπαριστώντας την κάθοδο στην πόλη του ελευθερωτή στρατού την Παρασκευή 4 Οκτωβρίου του 1919…..»
Αφετηρία
Το μέρος εκκίνησης είναι πλημμυρισμένο από ιστορικές μνήμες. Το μαρτυρούν τα τοπωνύμια και οι οδοί όπως αυτή της 4ης Οκτωβρίου (κάθοδος από Σταυρούπολη), αλλά και παραπέρα το πλακόστρωτο σοκάκι της 9ης Μεραρχίας (παλαιότερη κάθοδος προς την πόλη). Καθώς ξεκινά η πομπή πραγματοποιούνται τα «σύγχρονα» βήματα που είναι ιστορικά, συγκινητικά και ιδιαίτερα συμβολικά.
1η στάση : Εκκλησία – Λαός
Η πρώτη στάση γίνεται στον Καθεδρικό Ναό Της του Θεού Σοφίας. Οι ιερείς υποδέχονται στα σκαλιά του μεγαλόπρεπου ναού την γαλανόλευκη σημαία που πρωτοστατεί και κυματίζει στην πομπή. Οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα και πανηγυρικά, ενώ ταυτόχρονα αυτό συμβαίνει και στους όμορους νομούς που συμμετέχουν στον εορτασμό της Ξάνθης. Η στάση συμβολίζει τον ρόλο της εκκλησίας στους αγώνες του έθνους, αλλά και την άρρηκτη σχέση της με τον λαό.
2η στάση :Στρατός – Λαός
Η πομπή συνεχίζει προς τη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Ξάνθης. Αυτή τη φορά την Ελληνική σημαία υποδέχονται η ηγεσία κι οι αξιωματικοί του ΔΣΣ, συμβολίζοντας τους ένδοξους αγώνες του Ελληνικού στρατού, αλλά και τον θαυμασμό και περηφάνια του λαού προς τους στρατευμένους μας. Η παράδοση γίνεται στα σκαλιά του μεγάρου, με φόντο την κεντρική πλατεία Ξάνθης.
3η στάση : Πολιτεία – Λαός
Τα «βήματα της απελευθέρωσης» ολοκληρώνονται μπροστά απ’ τον Πύργο Ρολογιού και το Δημαρχείο Ξάνθης. Η στιγμή είναι συγκινητική, καθώς ο Δήμαρχος παραλαμβάνει την σημαία ως 1ος δημότης της πόλης, αλλά και ως εκπρόσωπος των πολιτών. Στη συνέχεια την δίνει να αναρτηθεί στην κορυφή του ρολογιού, όπως έκανε πριν από 100 χρόνια ο εύζωνας στρατιώτης της 9ης Μεραρχίας, κατά την ημέρα απελευθέρωσης. Εκτός των ιστορικών αναμνήσεων η κίνηση συμβολίζει την ομοψυχία, την Εθνική συνείδηση, αλλά και περηφάνια του λαού μας
« Τα «Βήματα της Απελευθέρωσης» αποτελούν ένα «ζωντανό μάθημα» Ξανθιώτικης ιστορίας. Ένας βιωματικός τρόπος γνώσης, που μετατρέπεται σε πολύ σημαντικό εκπαιδευτικό εργαλείο, κυρίως για τις νέες γενιές. Είναι ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβουν και να νιώσουν όλοι την συγκίνηση, τον παλμό και την αξία της πορείας του απελευθερωτικού στρατού, κατά την είσοδο στην πόλη την ημέρα απελευθέρωσης της Ξάνθης.
Τα «Βήματα της Απελευθέρωσης» ήρθαν για να μείνουν. Να μεταδίδονται από γενιά σε γενιά, από παλαιότερους σε νεώτερους. Αποτελούν την σύνδεση του χθες με το σήμερα, σε μια Ξάνθη που τελικά έμελε να κατέχει τις ιδανικότερες συνθήκες για τέτοιου είδους ιστορικό δρώμενο. Αξίζει να επισημανθεί ότι μόνο την 1η χρονιά πραγματοποιήθηκε με μαζική συμμετοχή, καθώς αυτή συνοδεύτηκε κι από χορευτικά δρώμενα μαθητών και σχολείων στην κεντρική πλατεία. Με ενδιαφέρον αναμένεται η πλήρης και απρόσκοπτη τέλεση της δράσης στην «μετά-κορωναιού εποχή», καθώς η πανδημία ελαχιστοποίησε την συμμετοχή. Είναι σίγουρο ότι αναμένονται εντυπωσιακές παραλλαγές και εκδοχές (πχ συμμετοχή στρατιωτικών τμημάτων παρελθοντικής εποχής), που θα ομορφύνουν περισσότερο το αποτέλεσμα και θα μείνουν ανεξίτηλες στις μνήμες όλων.
Εκτιμώ ότι θα έρθουν χρόνια που όλοι θα ζητούν να συμμετέχουν στα «Βήματα της Απελευθέρωσης» και να νιώσουν το ιστορικό μεγαλείο, τον πλούτο των αναμνήσεων και την σπουδαιότητα των στιγμών. Θα είναι μια ετήσια αναπαράσταση που θα καθιερωθεί και θα μείνει για πολλά χρόνια….μακάρι για πάντα. Θα αποτελεί την κορυφαία στιγμή του εορτασμού, μαζί με αυτή της παρέλασης. Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής και συγκινημένος που μπόρεσα να δώσω κάτι τόσο ωραίο και χρήσιμο στην πόλη μου…..
