Η αγαπητή Έφη Ζάννη, παλιά μου μαθήτρια στην Ξάνθη, έχει γίνει πολιτιστική γέφυρα μεταξύ Δράμας στην οποία ζει και στην Ξάνθη στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε. Σε πρόσφατο κείμενό μου με τίτλο «Προσεγγίζοντας τη Λογοτεχνία της Δράμας» σημείωνα ότι «η Έφη Ζάννη, μας εκπλήσσει με την τέχνη της μουσικής και του λόγου».
Από μικρή, μαζί με τη γνώση καλλιέργησε πολλές εκφράσεις του συναισθηματικού της κόσμου. Είναι φυσικό ακόλουθο η όλη εξέλιξή της: νομική επιστήμη, μουσική και ποίηση. Το σημαντικότερο – κατά τη γνώμη μου – όλα όσα δημιουργούσε δεν τα κρατά για τον εαυτό της. Υπάκουη αέναα στο Σωκρατικό «Μουσικήν ποίει και εργάζου».
Τα τελευταία χρόνια παρακολουθώ δημοσιευόμενα τα κείμενά της για τη γυναικεία μουσική δημιουργία – για τη λογοτεχνία κυρίως της Δράμας, αλλά και την προσωπική της δημιουργία.
Θα πάρουμε μια μικρή γεύση από τους τρεις αυτούς τομείς δράσης της Έφης Ζάννη.
Εξαιρετική είναι η ανέκδοτη ομότιτλη εργασία της «ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΘΕΤΡΙΕΣ», που παρακολουθούμε στο Sparmatseto.gr. Κάποια ενδεικτικά αποσπάσματα:
«- Πιστεύω ότι κάθε φορά που αναλαμβάνουμε δράση μεταμορφώνουμε το παρόν και το μέλλον και τρέπουμε το παρελθόν. Κάθε εμπειρία δράσης και σιωπής, μελωδίας και παύσεων διαθέτει τον δικό της ρυθμό.
– Η Γυναικεία Ιστορία θέτει μια ουσιαστική πρόκληση τόσο στην ιστορική επιστήμη όσο και στην ίδια την κοινωνία: την πρόκληση του επαναπροσδιορισμού των διανοητικών αξιών μας και του επαναπροσδιορισμού του ανθρώπινου παρελθόντος μας.
– Τι είναι όμως αυτό που συνειδητοποιούμε; Ποιας νέας πραγματικότητας γινόμαστε κοινωνοί; Όλοι, άνδρες και γυναίκες, είμαστε δέκτες των αποτελεσμάτων ενός εξαιρετικά ενδιαφέροντος φαινομένου που ορισμένοι ειδικοί είχαν ήδη προβλέψει και είχαν ονομάσει «θηλυκοποίηση του κόσμου». Πρόκειται για κοινωνικό φαινόμενο που συνίσταται στην ανακάλυψη και στη συνειδητοποίηση της «θηλυκής αντίληψης του κόσμου», λειτουργεί ως μια νέα προσέγγιση της ζωής που επαναπροσδιορίζει τις παραδοσιακές ανδρικές αξίες, πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η πατριαρχική κοινωνία. Γνωρίζοντας κανείς το γυναικείο σύμπαν, ανοίγεται προς τη σημαντικότερη δυνατότητα που προσφέρει η ζωή: τη διαπροσωπική σχέση. Αυτή είναι η ανεξάντλητη πηγή της ψυχικής μας στήριξης, ο μόνος τρόπος να ζήσουμε χωρίς να μας καταβροχθίσει η ίδια η ζωή. Η συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός, που μπορεί να μας φέρει στο «σωστό δρόμο», στο δρόμο της αναμέτρησης και της βαθιάς σχέσης με τον Άλλον.
Πιστεύω ότι δεν θα μπορέσουμε να πάμε πουθενά χωρίς την Ιστορία και ιδιαίτερα την καταγεγραμμένη ιστορία των γυναικών συνθετών. Η Ιστορία έχει σημασία. Η ιστορία είναι το σώμα του ανθρώπου στην εξέλιξη του. Χωρίς τον πυκνωμένο αέρα της ψυχής της γυναίκας η ιστορία είναι διχοτομημένη, διχασμένη και ελλιπής. Αξίζει να καταγραφεί στο σύνολο της, να φωτιστούν οι αδιάβαστες σελίδες της ώστε να γίνει επιτρεπτή η δημιουργία νέας συνείδησης και οράματος».
Η Έφη και οργανώνει, όχι μόνο στη Δράμα αλλά και στην Ξάνθη και αλλού, εκδηλώσεις. Ένα δείγμα: Για την μουσικοποιητική βραδιά “Τα φωνήεντα και η μουσική εξωστρέφειά τους” που διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Δράμας στα πλαίσια των παράλληλων εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας 2019, την Τετάρτη, 11 Σεπτεμβρίου & ώρα 20.30, στη μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού Ωδείου Δράμας. Μιλά για τους συντελεστές. Πολύ ευαίσθητη η παρουσίασή της για την ποιήτρια της Δράμας Πολύνα Μπανά:
Η ποιήτρια Πολύνα Μπανά ΖΗΤΗΣΕ
-Ζήτησε να μας απαλλάξει από τα φάσματα της πραγματικής ζωής.
-Ζήτησε να μας οδηγήσει από την εστίαση στο χρονικό στην συμμετοχή σε μια «παράλληλη πιο πραγματική ζωή».
-Ζήτησε να μας εξώσει από την περιχαράκωση μέσα σε «αδιάτρητες πανοπλίες και ανθεκτικότητες»
-Ζήτησε να ζήσουμε σαν πρόσωπο εκκαθολικευμένο μέσα στις μικρές ρωγμές μας.
-Ζήτησε να ζήσουμε ένα παιχνίδι αντίληψης ως ΤΙΠΟΤΕ και ως ΟΛΟ «επιστροφής στη μήτρα».
-Ζήτησε να μην είμαστε «ανάδελφοι» με δυσανεξία στο ΜΗΔΕΝ.
-Ζήτησε μια συναναστροφή με ΦΟΒΟ και ΕΛΕΟΣ ενός «φευγαλέου νεύματος» Αγάπης.
Δημοσιεύει επίσης κριτικές ποιητικών βιβλίων. Πρόσφατα μιλά για τον γιο της αδελφής της Νατάσας, Παντελή Χαμπίδη και το βιβλίο του ¨Γνωστικά Κεφάλαια». Γράφει:
«ΕΚΣΤΑΤΙΚΑ την διάβασα, σαν υπερβατική εμπειρία μέσα σε μια υπέρ-υψηλή συχνότητα καθώς αισθάνθηκα μια ενότητα και σύνθεση με όσους ανθρώπους με περιβάλλουν, με όποιες ίδιες με αγκαλιάζουν και όσα πλάσματα με φιλοξενούν στα μάτια τους και στο άγγιγμα τους.
Ο Παντελής Χαμπίδης στο κάλεσμα των δοκιμασιών της ζωής, καθώς έρχεται αντιμέτωπος με το ΕΓΩ και το ΤΑΛΕΝΤΟ του, σκύβει με ταπείνωση και μας προσφέρει αυτοθυσιαστικά την δεύτερη ποιητική του συλλογή «ΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ» .
Μας μυεί στη γνώση των εκκλησιαστικών συγγραφέων της Ανατολής. Μας μαθαίνει ότι η «γνώση» είναι η “ΓΗ ΤΩΝ ΦΑΙΑΚΩΝ”, μία γη που συνδέει Ανατολή και Δύση και στην οποία γοργοπετούμε με του ΝΟΥ τη σκέψη. Μια “ΓΗ” που η ΓΝΩΣΗ αγκαλιάζει το ΟΛΟΝ, δεν περιορίζεται σε μια εγκεφαλική λειτουργία του ανθρώπου αλλά ζει μέσα στο ΒΙΩΜΑ, στο βίωμα των διαπροσωπικών σχέσεων αλλά και των σχέσεων με το χρόνο, τον έρωτα και την ίδια τη ζωή. Μία σχέση-διαδρομή Τρίκλιτη προς το Θεό, το εαυτό μας και τον συνάνθρωπο».
Κλείνοντας τον περίπατό μας στο δημιουργικό κόσμο της Έφης Ζάννη, κάποιοι στίχοι της – αδημοσίευτοι.
ΝΑΥΣΙΚΑ
Ξαφνικά είδα έναν άνδρα γυμνό. /Ήμουν ένα νέο κορίτσι, δεν γνώριζα… / Μόνο τα έμμετρα του Φαίακα ποιητή Δημόδοκου
και τα πάθη των Θεών γνώριζα. / Ποτέ δεν είχα δει σώμα γυμνό ενός άντρα.
Έπεσε στα γόνατα μου παρακαλώντας έλεος
Αισθάνθηκα πριγκίπισσα για πρώτη φορά. […]
ΔΙΟΤΙΜΑ
«ουκ άπειρος δυσσυνέτων διαγραμμάτων έστι»
Ζητιάνα δε είμαι / Δεν περιορίζω την αγάπη / μήτε στο σώμα
μήτε στο ψυχικό κάλλος / μήτε στα έργα τέχνης
μήτε στις επιστήμες. […]
Εάν επιθυμείς Σωκράτη / ακολούθησέ με
Ηγουμένη σου είμαι
ΣΕΛΗΝΗ
Είμαι, η Φωνή, / της αληθινής φωτεινότητας
Ο Λόγος, / της Σιωπής της / Η Κίνηση,
της άφατης επιθυμίας της / Η Εμπειρία,
του διαμελισμού της.
Πονάω / Η γλώσσα μου καταρρέει / παρηγοριά ζητάω στ’ άστρα / Ανοίγω κύματα έντασης
Αμαρταίνω με αρπαγές ανήλικων φθόγγων […]
*
Αυτές τις μέρες έφυγε από τούτη τη ζωή η μητέρα της Έφης, της Νατάσας και του Πρόδρομου. Μια αρχόντισσα που μεγάλωσε τρία εξαίσια παιδιά. Στη μνήμη της αφιερώνω τούτο το κείμενό μου.
ΕΡΓΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Η Ευφημία Ζάννη γεννήθηκε στην Ξάνθη. Σπούδασε νομικά στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Ήταν μέλος του Συνεδρίου Ανθρωπίνων δικαιωμάτων “Institut International des Droits de l’Homme–René Cassin” στο Στρασβούργο, το έτος 1983, ως υπότροφος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Από το έτος 1987 ασκεί το επάγγελμα της Δικηγόρου στη Δράμα. Ήταν εισηγήτρια σε θέματα περιβαλλοντικού δικαίου σε συνεργασία με τον Γ. Παπαδημητρίου, καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε πιάνο στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών (Παράρτημα Ξάνθης) με καθηγήτριες τις κυρίες Ουρανία Μανασή και Σούλα Τζιγκουνάκη και καθηγήτρια Αθηνών την κ. Καίτη Τρούλη. Πήρε πτυχίο πιάνου από το Εθνικό Ωδείο Αθηνών με «άριστα παμψηφεί με διάκριση» το έτος 1983. Δίδαξε στο «Θρακικό Πνευματικό Κέντρο-Θρακικό Ωδείο Κομοτηνής» ως καθηγήτρια πιάνου τα έτη 1984-1987. Παντρεύτηκε τον κύριο Αναστάσιο Αναστασιάδη και έχει έναν γιο τον Ιωάννη Αναστασίαδη. Ζει στη ΔΡΑΜΑ. Παράλληλα ασκεί καλλιτεχνική δραστηριότητα και συμμετέχει σε ρεσιτάλ solo και piano-duo ως σολίστ πιάνου καθώς και σε ποιητικές-λογοτεχνικές εκδηλώσεις και σε θεατρικά σχήματα. Ήταν μέλος στο 1ο και 2ο Διεθνές φεστιβάλ ποίησης στο Παρίσι (1eme και 2 εμε Festival International de la Poesie a Paris et congres des poetes du monde). Διετέλεσε συντονίστρια της Λέσχης ανάγνωσης ποίησης στη Δράμα από το έτος 2006 μέχρι τον Σεπτέμβριο του έτους 2012. ΄Ηταν μέλος της Λέσχης ανάγνωσης πεζογραφίας στη Δράμα. Διετέλεσε αντιπρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Γραμμάτων και τεχνών στη Δράμα κατά τα έτη 2010-2011. Γράφει ποίηση.
Θανάσης Μουσόπουλος, Φιλόλογος, Συγγραφέας, Ποιητής
