Antigone consolatrice – «Παρηγορητική Αντιγόνη»
Πώς να βρεθεί παρηγοριά,
δεν είναι “θα” ή λέξεις,
είναι οι πράξεις που μοχθούν
σε αέναο μονοπάτι,
αιώνια στροβιλίζονται
και γίνονται αξίες,
παραδοχή κι αποδοχή
του ετέρου εφιάλτες.
Είναι το δάκρυ που κυλά
στου φίλου μου τα μάτια
και είναι σαν να χάραξε
αυλάκι στα δικά μου.
Είναι ο πόνος του αλλουνού που τον εκάμεις ταίρι
κι η προδοσία που ‘νιωσε
να είναι και δική σου.
Είναι που ό,τι λαχταρά,
λαχτάρα της ψυχής σου
κι όσοι τον χτυπήσανε
εχθροί ‘ναι και δικοί σου.
Είναι η αγάπη που γεννά
χαρά κι εμπιστοσύνη,
η λευτεριά της μοναξιάς
πού ομορφιά εγίνη.
Αν όλα αυτά δε τα ‘νιωσες
μην προχωράς και πλέκεις
εγκώμια για παραγοριά,
φρούδες ελπίδες θρέφεις.
Αναστασία (Νατάσα) Μακρή
Ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο, ορθότερα Τζόρτζο ντε Κίρικο (10 Ιουλίου 1888 – 20 Νοεμβρίου 1978) ήταν Ιταλός ζωγράφος, συγγραφέας και γλύπτης, γνωστός ως ένας από τους καλλιτέχνες που διαμόρφωσαν το ιδίωμα της Μεταφυσικής Ζωγραφικής αλλά και για την επιρροή που άσκησε σε καλλιτεχνικά ρεύματα του 20ού αιώνα, όπως ο υπερρεαλισμός και η Νέα Αντικειμενικότητα.
Γεννημένος στον Βόλο το 1888, ο Τζόρτζιο ντε Κίρικο ήταν παιδί του Ιταλού μηχανικού Εβαρίστο ντε Κίρικο που εργαζόταν ως μηχανικός και επέβλεπε την κατασκευή του θεσσαλικού σιδηροδρομικού δικτύου. Η μητέρα του ήταν πρώην τραγουδίστρια της όπερας, ενώ ο αδερφός του έγινε γνωστός με το ψευδώνυμο Αλμπέρτο Σαβίνιο ως ζωγράφος και λογοτέχνης.
Περιγράφοντας τα παιδικά του χρόνια ο ντε Κίρικο αναφερόταν πάντα στην επίδραση που άσκησε η μυθολογία και κυρίως η αργοναυτική εκστρατεία που είχε ως αφετηρία τον Βόλο στο πρώιμο έργο του. Παρόλο που ο πατέρας του επιθυμούσε να γίνει μηχανικός, δεν εμπόδισε τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες και έτσι ο ντε Κίρικο φοίτησε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, με δασκάλους τους Γεώργιο Ροϊλό, Κωνσταντίνο Βολανάκη και Γεώργιο Ιακωβίδη.
Οι πίνακές του είναι ένα ταξίδι στην πολυπλοκότητα γεμάτο αινίγματα, οραματικά και ποιητικά στοιχεία, εικονογραφικά μυστήρια και αμφισημία των αντικειμένων και ένα μονοπάτι με εικόνες που αποκαλύπτουν τη διαδρομή του μεγάλου καλλιτέχνη από τον κόσμο της ελληνικής μυθολογίας και τη γεμάτη από οικογενειακές μνήμες σχέση με τη μητρική φιγούρα της Τζέμα ντε Κίρικο, μέχρι την επαναστατική ανακάλυψη της μεταφυσικής ζωγραφικής, που επηρέασε όλους τους υπερρεαλιστές ζωγράφους.
Μεταφυσική ζωγραφική είναι η ζωγραφική που άνθισε κατά την περίοδο 1911-20 στην Ιταλία, κυρίως μέσα από το έργο του Τζόρτζιο ντε Κίρικο, που θεωρείται ιδρυτής της, καθώς και των Αλμπέρτο Σαβίνιο, αδερφού του, Κάρλο Καρά και Τζόρτζιο Μοράντι. Ως καλλιτεχνικό ρεύμα υπήρξε βραχύβιο και επηρέασε περισσότερο το υπερρεαλιστικό κίνημα. Ο ακριβής ορισμός της είναι εν γένει δύσκολος, ωστόσο κύριο χαρακτηριστικό της «μεταφυσικής» τέχνης είναι η αινιγματική εικονογραφία, στα πλαίσια ονειρικών, νοσταλγικών ή ελεγειακών συνθέσεων, όπως βλέπουμε στα πρώιμα έργα του ντε Κίρικο, τα οποία περιέχουν τυπικά μοτίβα, θέματα και τεχνικές της Μεταφυσικής Ζωγραφικής, στην προσπάθεια αναζήτησης της αινιγματικής πλευράς της πραγματικότητας. Το θεωρητικό και φιλοσοφικό υπόβαθρό της συνδέεται με τη φιλοσοφία των Φρήντριχ Νίτσε και Σοπενχάουερ. O Νίτσε χαρακτήριζε την τέχνη ως «αληθινή μεταφυσική δραστηριότητα της ζωής» και ο ντε Κίρικο δανείστηκε τη διαπίστωσή του πως όλες οι μεταφυσικές εμπειρίες έχουν τις ρίζες τους στο παρόν και στον φυσικό κόσμο.
Τίτλος πίνακα: “Antigone consolatrice” «Παρηγορητική Αντιγόνη», 1973
