Δ. Χατζηφωτιάδου: «Το νομοσχέδιο δικαιώνει τους αγώνες των πατεράδων να διεκδικήσουν περισσότερο χρόνο για τα παιδιά τους»
Οι σημαντικές αλλαγές που φέρνει το νέο νομοσχέδιο για το Οικογενειακό Δίκαιο
Σημαντικές αλλαγές στο οικογενειακό δίκαιο φέρνει ο νέος νόμος Ν. 4800/2021 (ΦΕΚ Α’ 81/21-5-2021): «Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων και τέκνων, άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου και λοιπές επείγουσες διατάξεις» που ψηφίστηκε την Πέμπτη αντικαθιστώντας αυτόν του 1983. Βασική μεταρρύθμιση η συνεπιμέλεια καθώς καθιερώνεται με νόμο πως η γονική μέριμνα για τα παιδιά που οι γονείς τους έχουν χωρίσει θα ασκείται στο εξής από κοινού και από τους δύο και θα αφορά όλα τα σοβαρά θέματα της ζωής τους, όπως για παράδειγμα τις σπουδές τους, σε ποιο σχολείο θα πάνε, τι εκπαίδευση θα έχουν, ποια θα είναι η αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας και λοιπά. Απώτερος στόχος του νομοσχεδίου είναι «η εξυπηρέτηση του βέλτιστου συμφέροντος του τέκνου δια της ενεργού παρουσίας και των δύο γονέων κατά την ανατροφή του και την εκπλήρωση της ευθύνης τους έναντι αυτού», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Να σημειώσουμε ότι για το νέο νομοσχέδιο εκφράστηκαν διαφωνίες και από το κυβερνών κόμμα , καθώς και από τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΚΙΝΑΛ με έμφαση στις ασφαλιστικές δικλείδες που πρέπει παρέχει ο νέο νόμος για το παιδί.
Δ. Χατζηφωτιάδου: «Το νομοσχέδιο δικαιώνει τους αγώνες των πατεράδων να διεκδικήσουν περισσότερο χρόνο για τα παιδιά τους»
Στις βασικές αλλαγές αναφέρθηκε η γραμματέας του Δικηγορικού συλλόγου Ξάνθης κα Χατζηφωτιάδου Δέσποινα υπογραμμίζοντας πως το νομοσχέδιο δικαιώνει τους αγώνες των πατεράδων να διεκδικήσουν περισσότερο χρόνο για τα παιδιά τους από τα Σαββατοκύριακα και τις διακοπές Χριστουγέννων – Πάσχα και ένα μήνα το καλοκαίρι που προέβλεπε το προηγούμενο νομοσχέδιο του 1983. Με το νέο θα έχουν την δυνατότητα να περνούν το 1/3 του συνολικό χρόνου δηλαδή έως και 4 μήνες το χρόνο. Είναι μια σημαντική αλλαγή όπως και άλλες που θα κριθούν πως θα λειτουργήσουν στην πορεία. Βασικό είναι ότι οι δικαστές θα κάνουν ειδικά σεμινάρια ενώ οι αγωγές που δεν έχουν τελεσιδικήσει θα επανεξεταστούν με βάση τον νέο νόμο ενώ δίνεται δυο χρόνια προθεσμία στους αντίδικους για να ζητήσουν ανάκληση προηγούμενης ρύθμισης που βρίσκεται σε ισχύ».
Συγκριτικός πίνακας παλαιών και νέων ρυθμίσεων
Να σημειώσουμε ότι ο Δικηγόρος – ΔΝ, τ. Σύμβουλος ΔΣΑ Αλέξανδρος Μαντζούτσος κατήρτισε έναν Συγκριτικό Πίνακα Παλαιών και Νέων Ρυθμίσεων για το νέο οικογενειακό δίκαιο, ένα χρήσιμο εγχειρίδιο για κάθε δικηγόρο. Στην εισαγωγή αναφέρει: «Με τον εν λόγω νόμο αντικαθίστανται -για πρώτη φορά από το 1983- οι σχετικές διατάξεις 13 άρθρων του Αστικού Κώδικα. Οι νέες ρυθμίσεις, οι οποίες εφαρμόζονται και στις εκκρεμείς υποθέσεις επί των οποίων δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση, περιέχουν σημαντικές αλλά και αμφιλεγόμενες καινοτομίες, οι οποίες θα αξιολογηθούν ως προς την αποτελεσματικότητά τους από την εφαρμογή τους στην πράξη.
Επιπλέον, ορίζεται η διαδικασία επιλογής διαμεσολαβητών από ειδικό μητρώο
οικογενειακών διαμεσολαβητών και καθιερώνεται ειδική επιμόρφωση των δικαστών που δικάζουν τις σχετικές υποθέσεις.
Οι βασικές διατάξεις
Οι σημαντικές αλλαγές που φέρνει ο νόμος για την αποκαλούμενη συνεπιμέλεια είναι:
Άρθρο 7 του Ν.4800/2021
Από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας – Τροποποίηση του άρθρου 1510 Α.Κ. – Αντικατάσταση του τίτλου και του άρθρου 1513 Α.Κ.
1.Στο πρώτο εδάφιο του άρθρου 1510 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’ 164), μετά τις λέξεις “από κοινού” προστίθενται οι λέξεις “και εξίσου” και το εδάφιο διαμορφώνεται ως εξής: “Η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων (γονική μέριμνα), οι οποίοι την ασκούν από κοινού και εξίσου.”.
2.Ο τίτλος και το άρθρο 1513 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’ 164) αντικαθίσταται ως εξής:
“Άρθρο 1513
Διαζύγιο ή ακύρωση του γάμου – διάσταση των συζύγων
Στις περιπτώσεις διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή λύσης ή ακύρωσης του συμφώνου συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης και εφόσον ζουν και οι δύο γονείς, εξακολουθούν να ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο, επιχειρεί τις πράξεις που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο του άρθρου 1516, κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του άλλου γονέα.”
Άρθρο 13 του Ν.4800/2021
Δικαίωμα επικοινωνίας – Αντικατάσταση του άρθρου 1520 Α.Κ.
Το άρθρο 1520 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α 164) αντικαθίσταται ως εξής:
“Άρθρο 1520
Προσωπική επικοινωνία
Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο, έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση της, κατά το δυνατό, ευρύτερης επικοινωνίας με αυτό, στην οποία περιλαμβάνονται τόσο η φυσική παρουσία και επαφή του με το τέκνο, όσο και η διαμονή του τέκνου στην οικία του. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο οφείλει να διευκολύνει και να προωθεί την επικοινωνία του τέκνου με τον άλλο γονέα σε τακτή χρονική βάση. Ο χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με φυσική παρουσία με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, τεκμαίρεται στο ένα τρίτο (1/3) του συνολικού χρόνου, εκτός αν ο γονέας αυτός ζητά μικρότερο χρόνο επικοινωνίας, ή επιβάλλεται να καθορισθεί μικρότερος ή μεγαλύτερος χρόνος επικοινωνίας για λόγους που αφορούν στις συνθήκες διαβίωσης ή στο συμφέρον του τέκνου, εφόσον, σε κάθε περίπτωση, δεν διαταράσσεται η καθημερινότητα του τέκνου. Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο για εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οποίον δεν διαμένει το τέκνο, κριθεί ακατάλληλος να ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας. Για τη διαπίστωση της ακαταλληλότητας του γονέα το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέσο, ιδίως την εκπόνηση εμπεριστατωμένης έκθεσης κοινωνικών λειτουργών ή ψυχιάτρων ή ψυχολόγων.
Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τους ανώτερους ανιόντες και τους αδελφούς του, εκτός αν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την επικοινωνία του τέκνου με τρίτους που έχουν αναπτύξει μαζί του κοινωνικοσυναισθηματική σχέση οικογενειακής φύσης, εφόσον με την επικοινωνία εξυπηρετείται το συμφέρον του τέκνου. Τα σχετικά με την επικοινωνία ζητήματα καθορίζονται ειδικότερα είτε με έγγραφη συμφωνία των γονέων είτε από το δικαστήριο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται και η παρ. 4 του άρθρου 1511. Όταν συντρέχει περίπτωση κακής ή καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας, ο άλλος γονέας ή κάθε ένας από τους γονείς, αν πρόκειται για επικοινωνία με τρίτο, μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο τη μεταρρύθμιση της επικοινωνίας.”
“Άρθρο 1532
Συνέπειες κακής άσκησης
Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους επιβάλλει το λειτούργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το ζητήσουν ο άλλος γονέας ή οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου ή ο εισαγγελέας, να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
