Της Κύρας Αδάμ
Εκατόν τρείς Τούρκοι ναύαρχοι έ.α. με δημόσια επιστολή τους αντιτάχθηκαν στις βλέψεις Ερντογάν να καταργήσει τη Συνθήκη του Μοντρέ 1936, επιμένοντας ότι η κατάργηση της θα απειλήσει την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας.
Με την στάση τους αυτή οι 103 ανώτατοι αξιωματικοί, ορισμένοι από τους οποίους έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση του Δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», δεν προαναγγέλλουν ούτε απειλούν τον Ερντογάν με πραξικόπημα , αλλά θεωρούν καταστρεπτικά για την Τουρκία τα σχέδια Ερντογάν για την παράκαμψη των Στενών με την κατασκευή στην ξηρά ενός φαραωνικού καναλιού μήκους 45χλμ στην Κωνσταντινούπολη, που θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα βόρεια της Κωνσταντινούπολης με τη Θάλασσα του Μαρμαρά στη νότια πλευρά, κόστους 9.2 δισ. δολ.
Το κανάλι αυτό για την παράκαμψη των Στενών και την κατάργηση της Συνθήκης του Μοντρέ, ο Ερντογάν το ανήγγειλε το 2010 και μόλις στις 27 Μαρτίου 2021 εξαγγέλθηκε η έγκριση των σχεδίων κατασκευής του.
Δι’αυτού του τρόπου ο Ερντογάν σχεδιάζει να καταστήσει όμηρο του όλη τη διεθνή ναυσιπλοΐα μέσω των Στενών προς και από το Αιγαίο κι τη Μαύρη Θάλασσα, επιβάλλοντας ανά χώρα διόδια διέλευσης που ο ίδιος θα ορίζει ή θα αλλάζει, εκβιάζοντας.
Με το κανάλι της Κωνσταντινούπολης , όμως ο Ερντογάν σκοπεύει να καταργήσει τη Συνθήκη του Μοντρέ 1936, η οποία παραχωρεί των έλεγχο των Στενών Βοσπόρου και Δαρδανελίων στην Τουρκία , εγγυάται την ελεύθερη ναυσιπλοΐα, και επιτρέπει την στρατιωτικοποίηση των Δαρδανελίων.
Ακριβώς αυτό το τελευταίο σημείο έθιξαν οι 103 ναύαρχοι στην επιστολή τους επισημαίνοντας ότι η κατάργηση της Συνθήκης του Μοντρέ, καταργεί την στρατιωτικοποίηση των Δαρδανελίων και των νήσων και επομένως η περιοχή ολόκληρη πρέπει να επιστρέψει σε καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης, που για τους 103 αποτελεί κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας.
Στην ίδια επιστολή οι 103 αναφέρουν ότι η κατάργηση της Συνθήκης του Μοντρέ θα παρασύρει μαζί της και άλλες Συνθήκες, γεγονός αυτό που αποτελεί μια μακρόσυρτη νομική και πολιτική διαδικασία Συνταγματικής Αναθεώρησης που πρέπει να γίνει από νέα κυβέρνηση και με ισχυρά πλειοψηφία.
Ωστόσο ο Ερντογάν δείχνει να σκέπτεται σοβαρά πλέον την ανατροπή των Συνθηκών, που δεν τον βολεύουν , όπως του Μοντρέ και αργότερα(;) της Συνθήκης της Λωζάννης.
Πιθανή Αναθεώρηση /κατάργηση της Συνθήκης του Μοντρέ επηρεάζει άμεσα την Ελλάδα εγείροντας θέμα αποστρατιωτικοποίησης της Λήμνου και της Σαμοθράκης.
Το θέμα των Συνθηκών άλλωστε απασχόλησε δια μακρόν τη συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας της Τουρκίας στις 30 Μαρτίου 2021. Με το μάτι στραμμένο στην Ελλάδα και τα ανατολικά νησιά της, που είναι πλέον ο- επισήμως- καταγεγραμμένος στόχος της Τουρκίας. Στη συζήτηση αυτή επισημάνθηκε ότι
«…Οι Συνθήκες που αφορούν στην Τουρκία και οι Συμβάσεις είναι σε ισχύ. Η Τουρκία τις εφαρμόζει στο ακέραιο, πλην όμως η Ελλάδα τις παραβιάζει προκαλώντας μόνιμη ένταση. Ως εκ τούτου η τουρκική κυβέρνηση, με βάση τη διεθνή νομιμότητα μπορεί να τις αναστείλει ανά πάσα στιγμή, εκτός της περίπτωσης που η Ελλάδα δηλώσει κατά τις προσεχείς διαπραγματεύσεις εγγράφως ότι θα σεβαστεί την εφαρμογή τους….»
Είναι άγνωστο ακόμα αν ο Τ Ερντογάν θα θέσει τον ΥΠΕΞ Ν Δένδια, ενώπιον των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, στις 14 Απριλίου κατά τη συνάντηση των δύο ΥΠΕΞ στην Τουρκία. Εξ ου και η επιφύλαξη της ελληνικής πλευράς ότι η συνάντηση αυτή εξαρτάται από την συμπεριφορά της Τουρκίας.
Ο Ερντογάν , πάντως, ομιλεί μετά βεβαιότητας περί «αναστολής ανά πάσα στιγμή» των Συνθηκών, υπονοώντας ότι μπορεί να κάνει χρήση του άρθρου 60 της Σύμβασης της Βιέννης Περί Συνθηκών του 1960.
Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η σκλήρυνση της τουρκικής στάσης προς όλη τη Δύση πρωτίστως με αλλαγή Συνθηκών εξαρτάται και από την αύξηση της στρατιωτικής ισχύος στην οποία υπολογίζει.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, το πρώτο τουρκικό αεροπλανοφόρο «Ανατολού» αναμένεται να πλεύσει στη Μεσόγειο στις 23 Ιουλίου 2021. Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και τη φόρτωση στο τουρκικό αεροπλανοφόρο και δυο πυροβολαρχιών S-400, τουτέστιν 120 πύραυλων, καθιστώντας ιδιαιτέρως δύσκολη ή και πολύ προβληματική την «αντιπαράθεση» με οποιαδήποτε άλλη αρμάδα.
