Του Γιώργου Μαρκατάτου
Για μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη εν μέσω μεγάλης αβεβαιότητας, το Νοέμβριο 2020, δημοσιεύσαμε μιαν ανάλυση με τίτλο «Πόροι υπάρχουν, η κατανομή είναι περιέργως άδικη», όπου αναφερόμαστε στο πρόγραμμα SURE, για τη υποβοήθηση του τομέα εργασίας στα κράτη μέλη και τη μείωση της ανεργίας, στην εποχή της πανδημίας. Και τούτο, γιατί η κατανομή των πόρων γινόταν με πλήρη έλλειψη λογικής και απλής αριθμητικής. Οι ίδιοι μηχανισμοί της Κομισιόν σήμερα επιχειρούν να διορθώσουν ορισμένα «πλημμελήματα» της αρχικής κατανομής και ελπίζω να είχε λόγο αυτή τη φορά η κυβέρνηση, η οποία μάλλον είχε ξεχάσει να διεκδικήσει όσα λογικά της ανήκουν και αποδεχόταν αδιαπραγμάτευτα ότι της χορηγούσαν. Κάλιο αργά παρά ποτέ!
Υπενθυμίζουμε ότι στο σημείωμά μας του Νοεμβρίου 2020 ένα σημείο που θεωρούσαμε ότι αφήνει τη χώρα μας πολύ πίσω από μια «δίκαιη» κατανομή πόρων παρά τη σύσταση της Ευρωομάδας να συμπεριλαμβάνεται στην κατανομή και η πολιτική απασχόλησης, στο πρόγραμμα SURE, ύψους 100 δις €, η προικοδότηση δεν ακολούθησε το ύψος του ΑΕΠ και την αναγκαιότητα μείωσης της ανεργίας, που ήταν για τη χώρα μας, δυστυχώς η υψηλότερη, όχι μόνο στην ευρωζώνη αλλά και σε ολόκληρη την ΕΕ. Έτσι, χώρες με κατά πολύ χαμηλότερη ανεργία προικοδοτήθηκαν με τριπλάσια ποσά απ ότι η χώρα μας!
Στην περίπτωση της άλλης δράσης που λέγεται REACT-EU, χορήγησε πρόσθετους χρηματοδοτικούς πόρους στα κράτη μέλη για να ενισχύσει τη συνοχή και να ενισχύσει την οικονομική ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19. Η πρωτοβουλία REACT-EU , είναι μια επείγουσα νομοθετική για την αποδέσμευση 47,5 δις € μέσω των διαρθρωτικών ταμείων στα κράτη μέλη και τις περιφέρειες που επλήγησαν περισσότερο. Αυτή η πρόσθετη χρηματοδότηση θα προέλθει από το ευρωπαϊκό μέσο ανάκαμψης. είναι ένα σημαντικό βήμα προς την ανάδυση από την κρίση μαζί. Το REACT-EU επρόκειτο να διασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκές περιφέρειες, ιδίως εκείνες που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία, θα λάβουν γρήγορα πρόσθετη χρηματοδότηση τα επόμενα δύο χρόνια για επενδύσεις σε μια πράσινη, ψηφιακή και σταθερή οικονομία.
Τέλος, στο σημείωμά μας τότε αναφέραμε και τα κράτη που παίρνουν τη μερίδα του λέοντος, ενώ για τη χώρα μας, που πήρε μάλιστα και έγκαιρα τα απαραίτητα μέτρα, δεν πάρθηκε κοινοτική μέριμνα για το πώς θα αναπληρωθούν οι χαμένες θέσεις εργασίας, και πώς θα μειωθεί η ανεργία που έχουμε σπάσει όλα τα ρεκόρ! Το συμπέρασμα ήταν ότι η πανδημία δε δημιούργησε για τη χώρα μας, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τις συνθήκες να εισρεύσουν θεμιτοί πόροι, όπως γίνεται με τα άλλα κράτη μέλη. Η Ελλάδα θα εξακολουθεί να βαδίζει με θεμιτές και αθέμιτες πληγές.
Το πρόγραμμα SURE είναι, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Κομισιόν[1] είναι το ευρωπαϊκό μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Το μέσο προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) απευθύνεται στα κράτη μέλη που πρέπει να κινητοποιήσουν σημαντικά χρηματοδοτικά μέσα για την καταπολέμηση των αρνητικών οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της πανδημίας του κορονοϊού στην επικράτειά τους. Αναφέρεται δε, ότι το μέσο SURE λειτουργεί ως δεύτερη αμυντική γραμμή, στηρίζοντας συστήματα μειωμένου ωραρίου εργασίας και παρόμοια μέτρα, ώστε να βοηθήσει τα κράτη μέλη να προστατεύσουν τις θέσεις εργασίας και, συνεπώς, τους εργαζόμενους και τους αυτοαπασχολούμενους από τον κίνδυνο ανεργίας και απώλειας εισοδήματος.
Τα δάνεια που χορηγούνται σε ένα κράτος μέλος στο πλαίσιο του μέσου SURE συνοδεύονται από σύστημα προαιρετικών εγγυήσεων από τα κράτη μέλη.
Οι Ευρωπαίοι ταγοί τονίζουν ότι το πρόγραμμα αυτό είναι μια ακόμη έκφραση αλληλεγγύης, πράγμα που επέτρεψε στην Κομισιόν να εκδίδει κοινωνικά ομόλογα για τη χρηματοδότηση του μέσου αυτού.
Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνεται η κατανομή των ποσών του προγράμματος SURE.
Υπενθυμίζουμε ότι η Κομισιόν πρότεινε τον κανονισμό SURE στις 2 Απριλίου 2020, στο πλαίσιο της αρχικής αντίδρασης της ΕΕ στην πανδημία. Εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 19 Μαΐου 2020 ως ισχυρό σημάδι της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και έγινε διαθέσιμο αφού όλα τα κράτη μέλη υπέγραψαν τις συμφωνίες εγγύησης στις 22 Σεπτεμβρίου 2020.
Στις 30 Μαρτίου 2021 η Κομισιόν προτείνει επιπλέον 3,7 δισεκατομμύρια ευρώ σε έξι κράτη μέλη για την προστασία των θέσεων εργασίας και των εισοδημάτων, ως πρόσθετη χρηματοδοτική συνδρομή. Οι προτάσεις ακολουθούν επίσημα αιτήματα για πρόσθετη χρηματοδοτική συνδρομή βάσει του SURE που υπέβαλαν το Βέλγιο, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Λετονία, η Λιθουανία και η Μάλτα, πέρα από την υποστήριξη που έχει ήδη εγκρίνει το Συμβούλιο.
Αφού αξιολόγησε τα αιτήματα που υπέβαλαν τα έξι κράτη μέλη, η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο να εγκρίνει την πρόσθετη χρηματοδοτική συνδρομή που καθορίζεται παρακάτω. Αυτό αυξάνει τη συνολική χρηματοδοτική βοήθεια που προτείνει η Επιτροπή στο SURE σε 94,3 δισεκατομμύρια ευρώ για 19 κράτη μέλη.
Η πρόσθετη υποστήριξη είναι η ακόλουθη:
Βέλγιο € 394 εκ., ανεβάζοντας το σύνολο της πίτας στα € 8,2 δις
Κύπρος € 125 εκ. ανεβάζοντας το σύνολο της πίτας στα € 604 εκ.
Ελλάδα € 2,5 δις ανεβάζοντας το σύνολο της πίτας στα € 5,2 δις
Λετονία € 113 εκ. ανεβάζοντας το σύνολο της πίτας στα € 305 εκ
Λιθουανία € 355 εκ. ανεβάζοντας το σύνολο της πίτας στα € 957 εκ.
Μάλτα € 177 εκ. ανεβάζοντας το σύνολο της πίτας στα € 421 εκ.
Δεν είναι τυχαίο ότι από την πρόσθετη βοήθεια αυτή, τη μερίδα του λέοντος πήρε η χώρα μας, ως απόδειξη της κακιάς μοιρασιάς που έγινε με ευθύνη της Κομισιόν! Καιρός είναι να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους.
Στο ίδιο δελτίο τύπου δίνεται η ευκαιρία να ζητηθούν και συμπληρωματικά ποσά περίπου € 5,7 δις, και θεωρούμε ότι η νέα διοίκηση του υπουργείου εργασίας γνωρίζει επαρκώς τα πράγματα για να υποβάλει αίτημα για υποστήριξη.
[1] https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/economic-and-fiscal-policy-coordination/financial-assistance-eu/funding-mechanisms-and-facilities/sure_el
