Το ταυτοτικό ζήτημα της μειονότητας αναδεικνύει στην ερευνητική εκπομπή «Ειδικές Αποστολές» η ΕΡΤ, συνομιλώντας με μειονότητα και πλειονότητα
«Στη Θράκη υπάρχουν ένα κοινό μυστικό και μία γενική παραδοχή: το κοινό μυστικό είναι ότι το τουρκικό προξενείο επηρεάζει -αν δεν ποδηγετεί- τη μειονότητα κυρίως μέσω του DEB. Η γενική παραδοχή είναι ότι ανά τακτά χρονικά διαστήματα η Άγκυρα εργαλειοποιεί τους μουσουλμάνους της Θράκης για να πιέσει την Αθήνα».
Εξάγοντας αυτό το συμπέρασμα μαζί με τον αναπόφευκτο προβληματισμό, η ερευνητική εκπομπή «Ειδικές Αποστολές» της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα οδοιπορικό στην Ξάνθη και την Κομοτηνή, υπό τον τίτλο «Θράκη, η μουσουλμανική μειονότητα μεταξύ Ανατολής και Δύσης», εστιάζοντας στη μειονότητα και αναδεικνύοντας τις διαφορετικές τάσεις και στάσεις που αναπτύσσονται.
Για το έναυσμα της εκπομπής, οι δημιουργοί της αναφέρουν, «την ώρα που οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται σε κομβικό σημείο κι ενώ η Άγκυρα, ανά τακτά χρονικά διαστήματα, εργαλειοποιεί τη μειονότητα της Θράκης, ο Πιέρρος Τζανετάκος πραγματοποιεί ένα οδοιπορικό στη Ροδόπη και την Ξάνθη. Πώς διαμορφώνεται η συνείδηση της μουσουλμανικής μειονότητας και ποια η σχέση της με την Άγκυρα; Ποιες οι διαχρονικές διαφορές της με την ελληνική διοίκηση; Συνομιλήσαμε με μουσουλμάνους μειονοτικούς και χριστιανούς της Κομοτηνής και της Ξάνθης, σε μια προσπάθεια ν’ αναδείξουμε την ιδιόρρυθμη κατάσταση που επικρατεί σε πολύ καίριο σημείο του ελληνικού χάρτη, εκεί που η Ευρώπη συναντάται με την Ανατολή».
Στην εκπομπή πολίτες από τη μειονότητα και την πλειονότητα καταθέτουν απόψεις και εξηγούν τα ζητήματα ταυτότητας, πώς ξεκίνησαν και πώς είναι παρόντα στο σήμερα. Η κρατική τηλεόραση με μετριοπάθεια και προσέγγιση ισορροπίας παρουσιάζει ένα ζήτημα πολύ γνωστό στη Θράκη, αλλά παραγκωνισμένο στο σύγχρονο ελληνικό και ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, όσο αφορά στις σχέσεις και την πραγματικότητα που βιώνει η Θράκη.
Αποσπάσματα
Σελίμ Ισά, πρόεδρος της Διαχειριστικής Επιτροπής Μουσουλμανικής Περιουσίας Κομοτηνής: «Είναι πολύ λίγοι αυτοί που θέλουν να δημιουργήσουν πρόβλημα (…) Όλοι οι μουσουλμάνοι έχουν χριστιανούς φίλους»
Σουμεγιέ Ιμάμ καθηγήτρια Θεολογίας: «Με ρωτάνε τα παιδιά για την μαντήλα κι εγώ τους εξηγώ βεβαίως για τις ομοιότητες που έχουμε στις δύο θρησκείες (…) το πιο σημαντικό που μας ενώνει είναι ότι πιστεύουμε όλοι σε ένα θεό»
Οντέρ Μουμίν δήμαρχος Ιάσμου: «βρίσκεστε στην καρδιά της πολυπολιστιμικότητας (…) και αυτή η αρμονική συνύπαρξη αποτελεί πρότυπο σε παγκόσμιο επίπεδο»
Οζγκιούρ Φερχάτ οδοντίατρος: «είμαι ένας βέρος Ιασμιώτης, που έχει μάθει να ζει, να συμβιώνει σε ένα ειρηνικό περιβάλλον, ανάμεσα στα δύο σύνοικα στοιχεία».
Στέργιος Γιαλάογλου, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω: «Δε μας ενδιαφέρει πώς αυτοπροσδιορίζεται ο καθένας. Αυτό είναι προσωπικό του ζήτημα. Καθένας μπορεί να λέει αισθάνομαι Τούρκος, ασχέτως αν δεν είμαι (…) Το θέμα είναι άλλο το τι αισθάνεσαι και άλλο το τι προσπαθείς να επιβάλλεις». / «Το Τουρκικό Προξενείο είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης της Θράκης. Ελέγχει μια ομάδα πληθυσμιακή που αποτελείται από ιμάμηδες, ιεροδιδασκάλους, παραμουφτήδες, δημοσιογράφους και άλλους τρόπον τινά παράγοντες οι οποίοι είναι οι φορείς της τουρκικής προπαγάνδας στη Θράκη»
Άγγελος Συρίγος, υφυπουργός Παιδείας, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων: «Κάποια τμήματα του πληθυσμού που αισθάνονται Τούρκοι σαφώς θα μπορούν να χρησιμοποιούν τον όρο Τούρκοι. Το θέμα είναι τα τμήματα του πληθυσμού που δεν αισθάνονται Τούρκοι να μην υποχρεωθούν να φέρουν την τουρκική ταυτότητα κατόπιν ασκήσεως πιέσεων εις βάρος τους».
Χουσεΐν Μπαλτατζή ιατρός-πρόεδρος συλλόγου επιστημόνων μειονότητας Δυτικής Θράκης: «Είμαι ευτυχισμένος και πολύ υπερήφανος που είναι Έλληνας πολίτης, αλλά εξίσου ευτυχισμένος και υπερήφανος είμαι που έχω τουρκική καταγωγή»
Κώστας Γούναρης δικηγόρος: «Καλώς ή κακώς η μειονότητα της Θράκης βρίσκεται σε μία περιοχή που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Τουρκία και πολλές φορές υπαρκτά προβλήματα εκουσίως ή ακουσίως χρησιμεύουν ως μοχλός πίεσης της μίας πλευράς προς την άλλη κι έτσι μπαίνουν και πραγματικά προβλήματα στη Συμπληγάδα των ελληνοτουρκικών σχέσεων».
Αντώνης Λιάπης δρ. κοινωνιολογίας ιδρυτής μουσείου καλαθοπλεκτικής των Ρομά: «είναι ένα μουσείο στο οποίο εκπροσωπούνται ισότιμα όλες οι πολιτισμικές παραδόσεις της περιοχής μας, όλες οι εθνότητες, πολιτισμικές ομάδες, κοινωνικές, γλωσσικές οι οποίες έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση του πολιτισμικού μωσαϊκού της Θράκης»
Τσιγδέμ Ασάφογλου πρόεδρος κόμματος Ισότητας Ειρήνης Φιλίας (ΚΙΕΦ): «Ενοχλεί η τουρκική σημαία; Εμάς η ελληνική είναι η σημαία μας. Η τουρκική κι αυτή είναι η σημαία μας»/ ««δεν μπορώ να το διανοηθώ να ενοχλείται κάποιος από την ταυτότητά μου, από την στιγμή που υπηρετώ σε αυτή την χώρα, είμαστε σε αυτή την χώρα, παλεύω γι’ αυτή την χώρα. Συνήθως μου λένε να φύγω, να πάω στην Τουρκία, πως δεν έχω θέση εδώ»/ «το να λέω ότι είμαι Τουρκάλα ή ότι είμαι Τούρκος ή αυτός ο σύλλογος είναι Τουρκικός, δεν απειλεί καμία εθνική ασφάλεια. Εγώ έχω γεννηθεί εδώ, έχω γεννήσει εδώ και πρώτα ο Θεός θα πεθάνω εδώ. Έχω σπουδάσει εδώ, ο σύζυγός μου έχει υπηρετήσει εδώ, έχω έναν γιο που θα υπηρετήσει κι αυτός, οπότε δεν πρέπει να έχω τα ίσα δικαιώματα;»
Όπως σημειώνεται καταληκτικά στην εκπομπή, όλοι συμφωνούν σε ένα σημείο, το στοίχημα για την επόμενη μέρα είναι η οικονομία. Η Θράκη δεν αντέχει ούτε περισσότερη αποβιομηχάνιση ούτε να χάνει τη νεολαία της που μεταναστεύει στο εξωτερικό εξαιτίας της ανεργίας. Η κοινωνική και οικονομική ένταση περνούν μέσα από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η όξυνση γύρω από τα ζητήματα ταυτότητας απαλύνεται με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου και τον αλληλοσεβασμό.
