Από την Χαρίκλεια-Σταματία Μαργαριτοπούλου και τη ΦΕΞ
Κυκλοφορεί η νέα πολυτελής ιστορική έκδοση του μουσείου με τίτλο : «Μονοπάτια διασποράς Ελλήνων Βλαχόφωνων στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Aπό τις βουνοκορφές της Πίνδου στη σκιά της Ροδόπης Οδοιπορικό μέσα από ένα ανέκδοτο οικογενειακό αρχείο και μαρτυρίες (16ος-20ος αιώνας», από τις εκδόσεις ΦΕΞ.
Με αφορμή την κυκλοφορία της έκδοσης, η ΦΕΞ και το ΔΣ ευχαριστούν όλους όσοι εργάστηκαν με προσήλωση και μεράκι συμβάλλοντας στην ολοκλήρωση της παρούσας έκδοσης. Σε σχετική ανακοίνωσή της η ΦΕΞ αναφέρει: «ιδιαίτερες ευχαριστίες στη συγγραφέα, κυρία Χαρίκλεια – Σταματία Ι. Μαργαριτοπούλου, η οποία εμπιστεύτηκε στον φορέα μας την επεξεργασία, ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση του ιστορικού αρχείου της οικογένειας Μαργαριτοπούλου. Η ΦΕΞ έχοντας επίγνωση της μεγάλης αυτής ευθύνης, ακολούθησε όλα τα δεοντολογικά πρότυπα της ιστορικής έρευνας και σήμερα έπειτα από συστηματική εργασία τριών (3) ετών παρουσιάζει το τελικό αποτέλεσμα. Τέλος, εκτός από την επιστημονική και τεχνική ομάδα της ΦΕΞ που επιμελήθηκε όλα τα στάδια της έκδοσης θα θέλαμε να εκφράσουμε την βαθιά ευγνωμοσύνη μας στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης καθώς και σε διάφορους ιδιώτες και φίλους, οι οποίοι στήριξαν υλικά το μεγάλο αυτό εγχείρημα. Το βιβλίο αυτό ευελπιστούμε να είναι μόνο η αρχή για τις ιστορικές εκδόσεις της ΦΕΞ. Το πλούσιο και συνεχώς αναπτυσσόμενο ιστορικό αρχείο του μουσείου θα προχωρήσει στο μέλλον σε ανάλογες εκδόσεις για το αρχείο των Αρμενίων, Μικρασιατών, της οικογένειας Κουγιουμτζόγλου και άλλων, επεκτείνοντας τη γνώση μας πάνω σε θέματα της τοπικής ιστορίας».
Πρόκειται για έναν πολυτελή τόμο 397 σελίδων με σκληρό εξώφυλλο (πανόδετο) με χρυσοτυπία και έγχρωμη illustration κουβερτούρα. Κυκλοφορεί σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να το αναζητήσουν αποκλειστικά στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης στη συμβολική τιμή των 30€, ποσό που θα διατεθεί στην ενίσχυση του μουσείου.
Δηλώνουν για τον τόμο…
[…] Το Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης, άρχισε πριν δύο χρόνια την ψηφιοποίηση του αρχείου της κας Χαρίκλειας – Σταματίας Ι. Μαργαριτοπούλου.Το βιβλίο είναι η τεκμηρίωση αυτού του πολύ σπουδαίου υλικού της περιοχής μας. Τα αρχεία τόσο κατά την περίοδο της οθωμανοκρατίας όσο και μετέπειτα τον δύο σκληρών βουλγαρικών κατοχών είναι δυσεύρετα. Τα περισσότερα καταστράφηκαν. Αυτό το αρχείο είναι ένας θησαυρός για την περιοχή μας αφού μας παρουσιάζει στοιχεία και μαρτυρίες από το 16ο έως και τον 20ο αιώνα.Πασχάλης Ξανθόπουλος,
Διευθυντής του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου Ξάνθης
[…] Αυτό όμως που μας συγκέντρωσε σήμερα εδώ είναι η πολυετής και επιμελής εργασία της, η λατρεία της θα έλεγα, για την ιδιαίτερη πατρίδα της. Ασχολήθηκε με την ιστορία και τον πολιτισμό των βλαχόφωνων ηπειρωτών, κατά τον τρόπο που οι ηπειρώτες ήταν ευεργέτες και ανθρωπιστές, μετουσιώνοντας τα χρήματα που με κόπο κέρδιζαν σε πνευματικά και εθνικά αγαθά.
Θανάσης Μουσοπουλος,
φιλόλογος, συγγραφέας
[…] Το έργο της κας Μαργαριτοπούλου είναι σημαντικό για πολλούς λόγους. Πρώτα απ’ όλα, χάρη στην επιμονή και την πολύχρονη προσπάθεια της συγγραφέως, όλο το υλικό που ήταν κλεισμένο στο σεντούκι της οικογένειάς της αναστήθηκε και μαζί οι μνήμες ενός και πλέον αιώνα. Τα γραπτά κατάστιχα, οι φωτογραφίες, και το πλήθος εγγράφων που διασώθηκαν κινητοποιούν τη διαδικασία ανάκλησης των ιστορικών γεγονότων και φανερώνουν τη βιωμένη εμπειρία προσώπων που έδρασαν στο παρελθόν.
Αικατερίνη Σ. Μάρκου,
Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δ.Π.Θ.
Πρόκειται για μια ιστορία της διασποράς και του «ριζώματος» του ηπειρώτη Μαργαρίτη Ιωάννου Αντώντσιου (1835-1925 […].Από αυτήν την άποψη καλύπτει γεωγραφικά και ιστορικά τόσο την Ξάνθη όσο και την Ήπειρο, ενώ ακολουθεί τον δρόμο της εγκατάστασης Λαϊστινών κατά τον 19ο αι. Μιλούμε για την ιστορικότητα της μνήμης, για τη βιωμένη εμπειρία γεγονότων του παρελθόντος.
Γαρυφαλλιά Γ. Θεοδωριδου,
ΔΡ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑΣ Δ.Π.Θ –Διδάσκουσα στο τμήμα Γλώσσας Φιλολογίας και πολιτισμού των Παρευξείνιων Χωρών του Δ.Π.Θ
[…] «Το συγκεκριμένο πόνημα αποτελεί πλούσια πηγή πληροφοριών και η αξία του είναι ανεκτίμητη για την ιστορία τόσο της Ξάνθης όσο και της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Μέσα από την ανάγνωσή του ζωντανεύει το παρελθόν και η ιστορική πραγματικότητα συμπορεύεται με την καθημερινή ζωή.»
Ανέστη Σταυρούλα,
Ιστορικός-Συνεργάτης Ιστορικού & Λαογραφικού Μουσείου
«Με το πόνημά της «Μονοπάτια Διασποράς Ελλήνων Βλαχοφώνων στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη – Από τις βουνοκορφές της Πίνδου στη σκιά της Ροδόπης. Οδοιπορικό μέσα από ένα ανέκδοτο οικογενειακό αρχείο και μαρτυρίες (16ος – 20ος αιώνας)», η Χαρίκλεια-Σταματία Ι. Μαργαριτοπούλου φωτίζει μια σχετικά άγνωστη πτυχή της ιστορίας του τόπου μας: την εγκατάσταση Βλαχόφωνων κοινοτήτων της Διασποράς στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη.
Με αφορμή τη μετοικεσία της οικογένειάς της στην Ξάνθη, η συγγραφέας εξετάζει συνολικά το φαινόμενο της Βλαχόφωνης Διασποράς στην περιοχή μας και παραθέτει σημαντικά στοιχεία για τη μετακίνηση Ελλήνων Βλαχοφώνων από τις ιστορικές εστίες τους στην Ήπειρο και στη Δυτική Μακεδονία προς την Ανατολική Μακεδονία, τη Θράκη αλλά και περιοχές της Βαλκανικής Χερσονήσου και της Ευρώπης κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.
Ταυτόχρονα, μέσα από ένα ιδιαίτερα απαιτητικό έργο μελέτης και επεξεργασίας του οικογενειακού αρχείου, συγκέντρωσης προφορικών μαρτυριών αλλά και καταγραφής προσωπικών βιωμάτων, η κυρία Μαργαριτοπούλου περιγράφει την πορεία της οικογένειάς της από την Ήπειρο στη Θράκη, αφηγείται την εγκατάσταση των προγόνων της και την οργάνωση της ζωής τους στη νέα τους πατρίδα και αναδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο έζησαν οι απλοί άνθρωποι της εποχής τα μεγάλα γεγονότα του 19ου και του 20ου αιώνα που σφράγισαν την ιστορία του τόπου μας.
Το πόνημα της κυρίας Μαργαριτοπούλου παρουσιάζει λοιπόν σημαντικό ιστορικό και ανθρωπολογικό ενδιαφέρον και αποτελεί μια πρωτότυπη συμβολή στη μελέτη της ιστορίας της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Ταυτόχρονα όμως αποτελεί και πράξη απόδοσης τιμής της συγγραφέως στους προγόνους της και στους Βλαχόφωνους Έλληνες γενικότερα.
Για όλους αυτούς τους λόγους αξίζουν θερμά συγχαρητήρια στη Χαρίκλεια-Σταματία Ι. Μαργαριτοπούλου, όπως επίσης στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης και στη Φιλοπρόοδο Ένωση Ξάνθης για την έκδοση του σημαντικού αυτού πονήματος.
Με την ευχή να είναι καλοτάξιδο!»
Χαιρετισμός Χρήστου Μέτιου,
Περιφερειάρχη Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
«Πάσα προσπάθεια διασώσεως της ιστορικής μνήμης, δια να μην καταποθή υπό της λήθης το παρελθόν, δια να διδάσκωνται αι επερχόμεναι γενεαί από τους αγώνας των προγόνων των και να συναισθάνωνται το χρέος να διατηρήσουν και να καλλιεργήσουν τον πατρογονικός πολιτισμόν και τας τμαλφείς αξίας του, είναι επαινετή και αξιάγαστος. Γνωρίζομεν καλώς τον μόχθον και την αγωνίαν της συλλογής και της μελέτης αρχειακού υλικού , την υπομονήν και την επιμονήν, αλλά και την μεγάλην ικανοποίησιν του ερευνητού όταν ολοκληρώσει την μακροχρόνιον κατά κανόνα προσπάθειάν του (…)»
Απόσπασμα της επιστολής του Πατριάρχη
