Λιγότεροι από δύο μήνες απομένουν για το χτίσιμο του αφορολόγητου
Το 2020 φεύγει με νέα περιοριστικά μέτρα, που επιβαρύνουν το ήδη βαρύ κλίμα στην αγορά και τα νοικοκυριά. Σε αυτήν την χρονιά των μεγάλων ανατροπών εφαρμόζεται για πρώτη φορά το νέο σύστημα σύνδεσης του αφορολογήτου με τις ηλεκτρονικές πληρωμές που πραγματοποιούν οι φορολογούμενοι, με αναγκαία κάλυψη του 30% του εισοδήματος τους.
Εξαρχής είχαν εκφραστεί επιφυλάξεις για το κατά πόσο είναι δυνατόν να καλυφθούν τόσο υψηλά ποσοστά ηλεκτρονικών δαπανών, επιφυλάξεις που επαναδιατυπώνονται μετά το σοκ της πανδημίας, που «ψαλίδισε» τα εισοδήματα, περιόρισε τις καταναλωτικές δαπάνες και αύξησε την αποταμίευση.
Από το υπουργείο Οικονομικών σημειώνουν, όμως, ότι ακόμα και στους μήνες της σκληρής καραντίνας καταγράφηκε εντυπωσιακή αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών, τάση που διατηρήθηκε στη συνέχεια. Είναι ενδεικτικό ότι τα στοιχεία που αποστέλλουν οι τράπεζες σε καθημερινή βάση στο ΓΛΚ, δείχνουν αλματώδη αύξηση ακόμα και πάνω από 40% σε δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών (εστίαση, συνεργεία, ιατρεία). Σύμφωνα, δε, με έρευνες καταναλωτικής συμπεριφοράς, το 11,4% των καταναλωτών άρχισε να χρησιμοποιεί digital υπηρεσίες ή εφαρμογές για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του lockdown, ενώ ένας στους δύο χρήστες (50%) του Διαδικτύου κάνει τις αγορές του ηλεκτρονικά, όταν η αντίστοιχη αναλογία το 2019 ήταν ένας στους πέντε (21%).
Με δεδομένο ότι προβλέπεται φόρος 22% επί του εισοδήματος που δεν καλυφθεί από ηλεκτρονικές πληρωμές, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών δημοσιοποίησε έναν οδηγό, επισημαίνοντας ότι οι τράπεζες ενημερώνουν on line την ΑΑΔΕ γι’ αυτές τις δαπάνες, οι οποίες και μεταφορτώνονται στους ειδικούς κωδικούς 049-050 της φορολογικής δήλωσης. Επειδή, μάλιστα, αυτά τα στοιχεία αφορούν ΜΟΝΟ σε πληρωμές που γίνονται σε λογαριασμούς, οι οποίοι έχουν δηλωθεί ως επαγγελματικοί, οι επίμαχοι κωδικοί του Ε1 μένουν «ανοικτοί» για διορθώσεις από τους φορολογούμενους, που φέρουν, όμως, το βάρος της απόδειξης αυτών των πληρωμών.
- Ποια είναι τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, προκειμένου να επωφεληθώ από τη μείωση του φόρου εισοδήματος για δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών;
Ως ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, νοούνται:
-οι κάρτες και μέσα πληρωμής με κάρτες,
-η πληρωμή μέσω λογαριασμού πληρωμών Παρόχων Υπηρεσιών Πληρωμών
-η πληρωμή μέσω ηλεκτρονικής τραπεζικής (e-banking), ηλεκτρονικού πορτοφολιού (e-wallet), paypal κ.λπ.,
-η καταβολή μετρητών προς Παρόχους Υπηρεσιών Πληρωμών σε γκισέ ή σε μηχάνημα easy-pay).
- Πως υπολογίζεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και ποιες είναι οι καλυπτόμενες κατηγορίες δαπανών;
Το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για κάθε φορολογικό έτος ορίζεται σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του πραγματικού εισοδήματος, που προκύπτει στην ημεδαπή ή/και στην αλλοδαπή και προέρχεται από μισθωτή εργασία και συντάξεις, από επιχειρηματική δραστηριότητα και από ακίνητη περιουσία και μέχρι είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ δαπανών.
Επιπλέον, οι καλυπτόμενες κατηγορίες δαπανών προκύπτουν από τις ομάδες δεικτών που τηρεί η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ), οι οποίες περιλαμβάνονται στον ακόλουθο πίνακα:
-Ομάδα 1 (Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά)
-Ομάδα 2 (Αλκοολούχα ποτά και καπνός)
-Ομάδα 3 (Ένδυση και υπόδηση)
-Ομάδα 4 (Στέγαση), εξαιρουμένων των ενοικίων
-Ομάδα 5 (Διαρκή αγαθά, είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες)
-Ομάδα 6 (Υγεία)
-Ομάδα 7 (Μεταφορές), εξαιρουμένης της δαπάνης για τέλη κυκλοφορίας και της αγοράς οχημάτων, πλην των ποδηλάτων
-Ομάδα 8 (Επικοινωνίες)
-Ομάδα 9 (Αναψυχή, πολιτιστικές δραστηριότητες), εξαιρουμένης της αγοράς σκαφών, αεροπλάνων και αεροσκαφών
-Ομάδα 10 (Εκπαίδευση)
-Ομάδα 11 (Ξενοδοχεία, καφέ, εστιατόρια)
-Ομάδα 12 (Άλλα αγαθά και υπηρεσίες)
- Πώς υπολογίζεται το πραγματικό εισόδημα βάσει του οποίου ορίζεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής;
Στον υπολογισμό του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνονται το ποσό της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που προβλέπεται στην ισχύουσα νομοθεσία, το ποσό της διατροφής που δίδεται από τον φορολογούμενο στον/στην διαζευγμένο/-η σύζυγο ή σε μέρος συμφώνου συμβίωσης ή/και σε εξαρτώμενο τέκνο του.
- Υπάρχουν περιπτώσεις μείωσης του απαιτούμενου ποσού δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής;
Ναι. Στην περίπτωση που οι δαπάνες, που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του εκάστοτε φορολογικού έτους αφορούν σε
-(α) καταβολές φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ, ανεξαρτήτως του χρόνου βεβαίωσης αυτών,
-(β) δανειακές υποχρεώσεις προσωπικές ή επαγγελματικές προς χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό), καθώς και
-(γ) για ενοίκια,
Και υπερβαίνουν το εξήντα τοις εκατό (60%) του πραγματικού εισοδήματος, τότε το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών περιορίζεται στο είκοσι τοις εκατό (20%), υπό την προϋπόθεση ότι οι ανωτέρω δαπάνες έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.
- Μπορώ να επωφεληθώ από τη μείωση του φόρου εισοδήματος σε περίπτωση που έχουν κατασχεθεί οι τραπεζικοί μου λογαριασμοί;
Ναι. Εντούτοις, το όριο των δαπανών που πρέπει να καταβληθούν με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής εντός του φορολογικού έτους περιορίζεται στις πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ.
- Η υποχρέωση πραγματοποίησης δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ισχύει για όλους τους φορολογούμενους;
Όχι. Οι ακόλουθες κατηγορίες φορολογουμένων απαλλάσσονται από την υποχρέωση πραγματοποίησης δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και δεν απαιτείται να προσκομίσουν αποδείξεις:
-(α) Φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το εβδομηκοστό (70ό) έτος της ηλικίας τους.
-(β) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.
-(γ) Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
-(δ) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
-(ε) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή.
-(στ) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
-(ζ) Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
-(η) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.
-(θ) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
-(ι) Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι (6) μηνών).
-(ια) Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
-(ιβ) Οι φυλακισμένοι.
- Τι ισχύει στην περίπτωση κοινής δήλωσης συζύγων ή των μερών ενός συμφώνου συμβίωσης;
Σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δύο συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, το τυχόν πλεονάζον ποσό δύναται κατά τον προσδιορισμό του φόρου εισοδήματος να μεταφερθεί στον άλλον σύζυγο ή στο άλλο μέρος ενός συμφώνου συμβίωσης για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών.
- Σε περίπτωση που δεν καλυφθεί το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, θα υπάρχουν επιπτώσεις στον φόρο εισοδήματός μου;
Ναι. Σε περίπτωση που δεν καλύπτεται το ελάχιστο απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, τότε ο φόρος που προκύπτει, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, προσαυξάνεται κατά το ποσό που προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του απαιτούμενου και του δηλωθέντος ποσού δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, πολλαπλασιαζόμενης με συντελεστή είκοσι δύο τοις εκατό (22%).
- Η τράπεζα μου αποστέλλει στην ΑΑΔΕ τις δαπάνες που έχω εξοφλήσει εντός εκάστου φορολογικού έτους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής;
Ναι. Οι τράπεζες αποστέλλουν στην ΑΑΔΕ τις δαπάνες που έχουν εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής εντός εκάστου φορολογικού έτους όλοι οι πελάτες τους φυσικά πρόσωπα.
- Θα μπορώ να δηλώσω στην ΑΑΔΕ επιπλέον δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών, οι οποίες έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής;
Ναι, τα σχετικά πεδία στη Δήλωση του Ε1 (049 και 050) θα είναι «ανοικτά», προκειμένου ο φορολογούμενος να μπορεί να δηλώσει επιπλέον δαπάνες.
- Εάν τρίτος πραγματοποιεί πληρωμές για δικές μου δαπάνες απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών, είναι δυνατό να το εντοπίσει η τράπεζα;
Η τράπεζα είναι αδύνατον να το εντοπίσει. Τα στοιχεία που θα στείλει στην ΑΑΔΕ θα εμφανίζουν ως δικαιούχο της μείωσης του φόρου εισοδήματος το φυσικό πρόσωπο που συνδέεται με το ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής, δηλαδή το δικαιούχο και χρήστη του ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής.
- Που πρέπει να απευθυνθώ σε περίπτωση που εκτιμώ ότι τα στοιχεία που έχουν υπολογιστεί και αποσταλεί στην ΑΑΔΕ δεν είναι σωστά ή λείπουν κινήσεις;
Προτείνεται να απευθυνθείτε στο λογιστή σας για να επιβεβαιώσετε ότι η κίνηση που λείπει όντως έχει γίνει προς δικαιούχο πληρωμής που θα έπρεπε να έχει δηλώσει το σχετικό λογαριασμό στην εφαρμογή.
- Τι παραστατικά χρειάζεται να έχω ή να προσκομίσω ως δικαιολογητικά για το ποσό που έχει διαμορφωθεί με χρήση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμών;
Για την απόδειξη της εξόφλησης με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής των εν λόγω δαπανών, γίνεται δεκτό κάθε πρόσφορο μέσο όπως, κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού (bank statement) ή αντίγραφο κίνησης τραπεζικού λογαριασμού, αποδεικτικά κατάθεσης ή εξόφλησης, αντίγραφο εκτύπωσης της συναλλαγής από το τερματικό μηχάνημα (POS) κ.λπ, δίχως να απαιτείται η συλλογή αποδείξεων.
Τα έγγραφα (π.χ. κατάσταση κίνησης τραπεζικού λογαριασμού) που αποδεικνύουν την εξόφληση της δαπάνης για απόκτηση αγαθών και λήψη υπηρεσιών, φυλάσσονται από τους φορολογούμενους μέχρι την παραγραφή του δικαιώματος της ΑΑΔΕ για έλεγχο της αρχικής δήλωσης.
