Η καύση των νεκρών που σήμερα εγείρει τόσες και τόσες συζητήσεις, θρησκευτικής, φιλοσοφικής, πρακτικής και πάσης άλλης φύσεως, ήταν συνηθισμένη στα Άβδηρα των αρχαϊκών και κλασικών χρόνων.
Να πώς γινόταν:
Ανοιγόταν στο έδαφος ένας τετράπλευρος λάκκος, περίπου στις διαστάσεις του ανθρώπινου σώματος. Μέσα στοίβαζαν τα ξύλα, συνήθως από βελανιδιά, και κατόπιν τοποθετούσαν τον νεκρό πάνω στην κλίνη του. Τα κτερίσματα τα έβαζαν πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά το σβήσιμο της πυράς. Μετά σκέπαζαν τον λάκκο με χώμα και πάνω ύψωναν τον τύμβο.
Ήταν ένας πολύ ακριβός τρόπος ταφής, και για τον λόγο αυτόν δεν ήταν ιδιαίτερα συνηθισμένος στις αρχαίες πόλεις. Από τη Βόρεια Ελλάδα γνωστές είναι οι καύσεις της Ακάνθου (Ιερισσού), που μοιάζουν πολύ με των Αβδήρων.
Τον τρόπο αυτόν μας τον διέσωσαν και οι αρχαίοι συγγραφείς.
Ο Ανακρέων, για παράδειγμα, μιλά για τον δυνατό Αγάθωνα που σκοτώθηκε στη μάχη υπερασπιζόμενος τα Άβδηρα, και τον οποίον «πᾶσ᾽ ἐπὶ πυρκαϊῆς ἥδ᾽ ἐβόησε πόλις» – ολόκληρη η πόλη δηλαδή τον έκλαψε πάνω στην πυρά του.
Και για να ευθυμήσουμε, υπάρχει ένα ανέκδοτο σχετικό με τον αβδηριτισμό που αναφέρεται στην καύση των νεκρών: Ένας Αβδηρίτης, αφού έκαψε τον νεκρό πατέρα του όπως πρόβλεπε ο νόμος, έτρεξε στο σπίτι του και είπε στην μητέρα του που ήταν άρρωστη βαριά: Περίσσεψαν ακόμα λίγα ξύλα από τον μπαμπά, αν λοιπόν επιθυμείς και μπορείς, καλό είναι να καείς και εσύ με το ίδιο έξοδο….
Στις ανασκαφές έχουμε βρει αρκετές τέτοιες καύσεις. Σας δείχνω εικόνες νεκροταφείου του 4ου αι. π.Χ. με λάκκους καύσεων.
Κωνσταντίνα Καλλιντζή
Προϊσταμένη ΕΦΑ Ξάνθης
