Προβληματισμός μετά και την παραίτηση Σ. Κoντονή με αιχμές για τον νέο ποινικό κώδικα
Θ. Δαλακούρας, Καθηγητής Ποινικού Δικονομικού Δικαίου στη Νομική Σχολή ΔΠΘ: «Εκτιμώ ότι δεν θα τους αναγνωριστούν ελαφρυντικά»
Ο νέος ποινικός κώδικας έχει τεθεί στο στόχαστρο με αφορμή την δίκη της Χρυσής Αυγής και τις ποινές που πρόκειται να επιβληθούν στα στελέχη της τα οποία καταδικάστηκαν για «διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης». Ο προβληματισμός αλλά και η αμφισβήτηση ως προς την ορθότητα των αλλαγών που προβλέπει το νέο νομικό πλαίσιο, έγκειται στο δεδομένο ότι έχουν μειωθεί πολύ οι ποινές και προβλέπονται πολλά ευεργετήματα από τον νόμο που αν αναγνωριστούν είναι πιθανόν οι κατηγορούμενοι να εκτίσουν έως και το 1/3 της ποινής που θα τους επιβληθεί δημιουργώντας έτσι ένα κενό στο κοινωνικό αίσθημα περί δικαίου.
Ο προβληματισμός γίνεται υπαρκτός φόβος μετά μάλιστα και από την πολιτική θύελλα που προκλήθηκε από την παραίτηση του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κoντονή από την κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος και εξαπέλυσε πυρά κατά του Αλέξη Τσίπρα για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα, οι οποίες, όπως ισχυρίστηκε, «ρίχνουν στα μαλακά τη Χρυσή Αυγή».
Θ. Δαλακούρας, Καθηγητής Ποινικού Δικονομικού Δικαίου στη Νομική Σχολή ΔΠΘ: «Εκτιμώ ότι δεν θα τους αναγνωριστούν ελαφρυντικά»
Ο Καθηγητής Ποινικού Δικονομικού Δικαίου στη Νομική Σχολή ΔΠΘ και δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω κ. Δαλακούρας Θεοχάρης που διετέλεσε πρόεδρος στην Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή για τη σύνταξη νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας μίλησε στο «Ε» για το νέο κώδικα και τι προβλέπει και απαντώντας σε ερωτήματα που αφορούν συγκεκριμένα τους καταδικασθέντες στην δίκη της Χρυσής Αυγής είπε: «Είναι γεγονός ότι σύμφωνα με τον νέο Κώδικα οι ποινές που προβλέπονται για τα αδικήματα αυτά είναι από 5 – 15 έτη ενώ στον προηγούμενο αντίστοιχα ήταν στα 20 έτη. Γενικά και η ποινή των ισοβίων έχει μειωθεί στα 19 έτη ενώ στον προηγούμενο ήταν τουλάχιστον τα 25 έτη. Επίσης δεν προβλέπεται στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων ωστόσο προβλέπει έκπτωση αξιωμάτων. Εάν δηλαδή κάποιος ήταν βουλευτής ή κατέχει κάποιο άλλο αξίωμα εκπίπτει αυτού». Στο ερώτημα αν το γεγονός ότι δεν προβλέπεται στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων σημαίνει ότι μπορούν να είναι υποψήφιοι σε εκλογικές αναμετρήσεις και αν γενικά με τον νέο κώδικα τα στελέχη της Χ.Α. «πέφτουν στα μαλακά», όπως λέγεται ο κ. Δαλακούρας επεσήμανε: «Εάν γίνουν εκλογές και δεν υπάρχει τελεσίδικη απόφαση, δυνητικά θα μπορούσαν να είναι υποψήφιοι. Σ’ ότι αφορά το ερώτημα αν με τον νέο κώδικα πέφτουν στα μαλακά, αυτό είναι ένα σύνθετο θέμα που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Αν τους αναγνωριστούν ελαφρυντικά θα έχουν μικρότερες ποινές εάν δεν τους αναγνωριστούν η διαφορά θα είναι μικρή σε σχέση με την ποινή που θα είχαν με τον προηγούμενο κώδικα. Σε κάθε περίπτωση εκτίμηση μου είναι ότι η ποινή τους είναι εκτιτέα και θα εκτίσουν ποινή φυλάκισης. Εκτίμησή μου είναι πως δεν θα τους αναγνωριστούν ελαφρυντικά», καταλήγει ο κ. Δαλακούρας.
Μιλώντας για το θέμα η αντιπρόεδρος του Δικηγορικού συλλόγου Ξάνθης κα Δέσποινα Χατζηφωτιάδου ανέφερε πως γενικά οι δικηγορικοί συλλόγου είχαν θέσει τις αντιρρήσεις τους κατά τη διάρκεια της διαβούλευσης για τον νέο ποινικό κώδικα ωστόσο δεν έγιναν αποδεκτές.
Σημειώσεις επί του νόμου
Ο νέος Ποινικός Κώδικας, όπως κωδικοποιήθηκε με τον Ν. 4619/2019, με ημερομηνία ισχύος την 1η Ιουλίου 2019
- Όσοι καταδικάστηκαν σε στερητική της ελευθερίας ποινή μπορούν να απολυθούν υπό τον όρο της ανάκλησης, σύμφωνα με τις πιο κάτω διατάξεις, εφόσον έχουν εκτίσει:
α) σε περίπτωση φυλάκισης, τα δύο πέμπτα αυτής,
β) σε περίπτωση πρόσκαιρης κάθειρξης, τα τρία πέμπτα αυτής και
γ) σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης τουλάχιστον είκοσι έτη.
- Για τη χορήγηση της υπό όρο απόλυσης δεν απαιτείται να έχει καταστεί η καταδίκη αμετάκλητη.
- Στην περίπτωση που συντρέχουν σωρευτικά περισσότερες ποινές, ο καταδικασθείς μπορεί να απολυθεί αν έχει εκτίσει το άθροισμα των τμημάτων των ποινών, που προβλέπεται στην παράγραφο 1. Σε κάθε περίπτωση ο καταδικασθείς μπορεί να απολυθεί αν έχει εκτίσει είκοσι πέντε έτη και όταν το παραπάνω άθροισμα υπερβαίνει το όριο αυτό.
- Αν ο καταδικασθείς εργάζεται, κάθε ημέρα εργασίας υπολογίζεται σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της σωφρονιστικής νομοθεσίας. Κάθε ημέρα κράτησης κρατουμένων που πάσχουν από ημιπληγία ή παραπληγία, σκλήρυνση κατά πλάκας ή έχουν υποβληθεί σε επέμβαση μεταμόσχευσης καρδιάς, ήπατος, νεφρού ή μυελού των οστών ή είναι φορείς του συνδρόμου επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας ή πάσχουν από κακοήθη νεοπλάσματα ή από νεφρική ανεπάρκεια για την οποία γίνεται τακτική αιμοκάθαρση ή από φυματίωση κατά τη διάρκεια της θεραπείας της, υπολογίζεται ευεργετικά ως δύο (2) ημέρες εκτιόμενης ποινής. Το ίδιο ισχύει και για: α) κρατουμένους με ποσοστό αναπηρίας πενήντα τοις εκατό (50%) και άνω, που δεν μπορούν να εργαστούν, εφόσον κρίνεται ότι η παραμονή τους στο κατάστημα κράτησης καθίσταται ιδιαίτερα επαχθής λόγω αδυναμίας αυτοεξυπηρέτησης, β) κρατουμένους με ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, γ) κρατουμένους στους οποίους απαγορεύεται ύστερα από γνωμάτευση από Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) η ανάληψη εργασίας ή απασχόλησης που μπορεί βάσιμα να προκαλέσει σοβαρή και μόνιμη βλάβη στην υγεία τους, δ) κρατουμένους οι οποίοι νοσηλεύονται σε θεραπευτικά καταστήματα ή νοσοκομεία εφόσον η νοσηλεία τους έχει διαρκέσει τουλάχιστον τέσσερις (4) μήνες, ε) κρατούμενες μητέρες για όσο διάστημα έχουν μαζί τους τα ανήλικα τέκνα τους, στ) κρατουμένους που συμμετέχουν σε θεραπευτικό πρόγραμμα ψυχικής απεξάρτησης από ναρκωτικά εγκεκριμένου, κατά το άρθρο 51 του ν. 4139/2013 οργανισμού και ζ) κρατουμένους για όσο διάστημα διαρκεί η κράτησή τους σε χώρους αστυνομικών τμημάτων ή αστυνομικών διευθύνσεων. Η διακρίβωση της αναπηρίας στις περιπτώσεις α΄ και β΄ γίνεται με τη διαδικασία της παραγράφου 2 του άρθρου 105.
- Για τη χορήγηση της υπό όρο απόλυσης, ως ποινή που εκτίθηκε θεωρείται αυτή που υπολογίστηκε ευεργετικά είτε κατά την προηγούμενη παράγραφο είτε κατά τις ειδικές διατάξεις που προβλέπουν αντίστοιχο υπολογισμό.
6. Προκειμένου για ποινές κάθειρξης δεν μπορεί να χορηγηθεί στον καταδικασθέντα απόλυση υπό όρο, αν δεν έχει παραμείνει στο σωφρονιστικό κατάστημα για χρονικό διάστημα ίσο με τα δύο πέμπτα της ποινής που του επιβλήθηκε και, σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης, δεκαέξι έτη. Το χρονικό διάστημα των δύο πέμπτων ή, σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης, των δεκαέξι ετών, προσαυξάνεται κατά το ένα τρίτο των λοιπών ποινών που τυχόν έχουν επιβληθεί, στην περίπτωση που αυτές συντρέχουν σωρευτικά. Σε κάθε περίπτωση όμως ο καταδικασθείς μπορεί να απολυθεί αν έχει παραμείνει στο κατάστημα είκοσι έτη και αν εκτίει περισσότερες ποινές ισόβιας κάθειρξης, αν έχει παραμείνει είκοσι πέντε έτη.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
