του Πέτρου Γεωργαντζή
Με αφορμή το ρεπορτάζ σας σχετικά με την σύσκεψη πού προσκάλεσε ο Αντιπεριφερειάρχης Ξάνθης κ. Κ. Ζαγναφέρης και τις απόψεις των συσκεφθέντων, κατά το ρεπορτάζ σας, πού διατυπώθηκαν κατ΄ αυτό, θα ήθελα να πω και εγώ τις απόψεις μου.
Αρχικά θέλω να σας πληροφορήσω ότι κλήθηκα και εγώ σ΄αυτή τη σύσκεψη, αλλά δυστυχώς λόγω προβλημάτων υγείας της συζύγου μου, δεν μπόρεσα να παραστώ. Ενημέρωσα όμως έστω δι΄ολίγων τον κ. Ζαγναφέρη για να μη θεωρηθεί ότι σνόμπαρα την εν λόγω σύσκεψη.
Αντίθετα μάλιστα πολύ το χάρηκα ευθύς ως έλαβα την πρόσκληση προ μηνών και είχα κατά νουν να πω και εγώ τις απόψεις μου. Δυστυχώς «αλλαι μεν αι βουλαί των ανθρώπων αλλά δε, εν προκειμένω, η υγεία (της συζύγου)κελεύει».
Ως ο μεγαλύτερος όλων σε ηλικία, θέλω να παρακαλέσω τους πάντες να αφήσουν κατά μέρος τις προφάσεις και ενστάσεις για την πρωτοβουλία . Πρέπει όλοι να συμπράξουμε στο εμείς και να μη προσπαθεί ο καθένας να αναλάβει αρχηγικό προβάδισμα ή αποκλειστικότητα.
Πάνυ καλώς ο κ. Αντιπεριφερειάρχης ανέλαβε αυτή την πρωτοβουλία γιατί η απελευθέρωση δεν είναι αποκλειστικά και μόνον της πόλης της Ξάνθης αλλ΄ όλου του Νομού ή αν θέλετε της Αντιπεριφερειακής Ενότητας της Ξάνθης η για να το πούμε με τα λόγια της τότε εποχής : Όλου του τριγώνου της Ξάνθης ήτοι και πέραν των ορίων του σημερινού Νομού-Αντιπεριφέρειας, καθότι επεκτείνονταν και πέραν του Ιάσμου(συμπεριλαμβανομένου), μέχρι και του ποταμού του κακώς λεγομένου Κομψάτου, (ενώ το ορθόν του ονόματος του ποταμού είναι Τραύου).
Ούτε οι τυχόν ενστάσεις της Φ.Ε.Ξ μπορούν να ευσταθήσουν γιατί δεν μπορεί ένας έστω πνευματικός σύλλογος να ισχυρισθεί ότι είναι ο ΜΟΝΟΣ που μπορεί να διαχειρισθεί ένα τέτοιο σοβαρό και πολύμοχθο θέμα. Ειρήσθω εν παρόδω κλήθηκα και εγώ από την Φ.Ε.Ξ να λάβω μέρος στο ετήσιο της πρόγραμμα με μία έως δυο αν δεν απατώμαι ομιλίες κατά μήνα από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάιο αλλά δεν αποδέχθηκα όταν είδα τα θέματα των άλλων ομιλητών, γιατί δυστυχώς, κατά την άποψη μου, δεν ανταποκρίνονταν στο σοβαρό θέμα του εορτασμού των 100 χρόνων Ελευθερίων της Ξάνθης (Νομού).
Και ας έλθω στις δικές μου σκέψεις :
Εγώ νομίζω ότι πριν αρχίσουμε τις εκθέσεις, ομιλίες, διαλέξεις και λοιπές σοβαρές εκδηλώσεις εορτασμού του γεγονότος πρέπει να γίνουν η μάλλον θα έπρεπε να είχαν αρχίσει να γίνονται από ικανών χρόνων ενωρίτερα.
Α) Ερευνητικές προσπάθειες αναζητήσεως αγνώστου αρχειακού υλικού από τά Υπουργεία Εξωτερικών Ελλάδος και Εσωτερικών Βουλγαρίας (αν μη και Γαλλίας) για την περίοδο 1912-1920, προκειμένου να έλθουν στο φως όσο το δυνατόν περισσότερα άγνωστα μέχρι σήμερα στοιχεία πού θα φωτίσουν εναργέστερα τα όσα έλαβαν χώρα κατά την περίοδο εκείνη..
Ειρήσθω εν παρόδω είχα κάνει εγώ προ 20ετίας και πλέον μια προσπάθεια αναζητήσεως αρχειακού υλικού της Θράκης στα αρχεία του Υπουργ. Εξωτερικών, όπου κατέβαινα μια εβδομάδα κάθε μήνα επί ένα έτος για συγκέντρωση του υλικού, καρπός της οποίας ήταν η εδοση από το Δήμο Ξάνθης μιας «μνημειώδους» κατά πολλούς τετράτομης εργασίας με τίτλο «Προξενικά αρχεία Θράκης». Δυστυχώς όμως, η ζηλοφθονία των τότε προϊσταμένων του Αρχείου του Υπουργ. Εξωτερικών με ανέκοψαν εκείνη την προσπάθεια. Καιρός είναι να συνεχισθεί εκείνη από άλλους νεωτέρους χαλκέντερους ερευνητές. Υπάρχει πάρα πολύ μεγάλο ανέκδοτο ή άγνωστο στον τόπο μας σετικό υλικό.
Β) Ερευνητικές προσπάθειες στο Υπουργείο Εσωτερικών της Ελλάδας με αναζήτηση στοιχείων π.χ. για την εγκατάσταση των προσφύγων σε όλη την περιοχή και τα επί μέρους διοικητικά (αυτοδιοικητικά, εκλογές βουλευτικές, δημοτικές κ.λπ), καπνοκαλλιέργεια εμπόριο κ.λπ θέματα για να φωτισθεί ακόμη καλύτερα η περίοδος ζωής της περιοχής κατά την περίοδο 1920-1940, δοθέντος ότι τά αρχεία της Υποδιοικήσεως Ξάνθης, του Δήμου και των τότε κοινοτήτων του Νομού έχουν καταστραφεί από τους Βουλγάρους κατά την Τρίτη κατοχή της περιοχής (1941-1944).
Γ) Ερευνητικές προσπάθειες για αναζήτηση στοιχείων για τη «νεώτερη» ιστορία του Νομού από του 1945 και μέχρι σήμερα, σε όλους τους τομείς ζωής και δράσης των ανθρώπων της (αυτοδιοίκηση,(Δήμαρχοι, κοινοτάρχες, Σύμβουλοι κ.λπ) οικονομία, εμπόριο, καπνεπεξεργασία, στρατός, αθλητισμός, πανεπιστήμιο, χωροταξική διεύρυνση πόλης κ.λπ) και πολλά άλλα για τα οποία άλλοι αρμοδιότεροι μου θα μπορούσαν να προσθέσουν.
Δ) Δεν ξέρω τι καρπούς θα φέρει η προσπάθεια της Ι. Μητροπόλεως για συγγραφή τιμητικού τόμου για τα ελευθέρια της Ξάνθης, καίτοι κλήθηκα να συμμετάσχω και απέστειλα σχετική μικρή εργασία μου. Της εύχομαι τα άριστα και τά λώστα, αν και τηλεγραφικές εργασίες των 1200-1500 ή έστω το διπλάσιον αυτών λέξεων νομίζω ότι δεν επαρκούν για μια σοβαρή επιστημονική εργασία.
Για να υλοποιηθούν όλα αυτά θα πρέπει να αναζητηθούν φερέλπιδες και ικανοί νέοι άνθρωποι, που θα αναλάβουν το επίμοχθο και εξαντλητικό έργο να αναδιφήσουν άρχεία, εφημερίδες, ημερολόγια κ.λπ .και να καταγράψουν ἱστορήσουν»τα γεγονότα με παράθεση κειμένω και φωτογραφιών. Σ΄ αυτούς εάν είναι δημόσιοι υπάλληλοι π.χ. δάσκαλοι, καθηγητές κ.λπ θα πρέπει να τους δοθούν όχι μόνον ερευνητικές άδειες αλλά και οικονομικά κίνητρα. Π.χ. να τους καλύπτονται τά έξοδα διαμονής των στην Αθήνα ή οπουδήποτε αλλού κρίνεται ότι θα πρέπει να μεταβούν προς αναζήτηση, επισήμανση και περισυλλογή σχετικού υλικού.
Αφού συγκεντρωθεί ένα τέτοιο υλικό τότε να γίνει ένας τιμητικός έστω ογκώδης, τόμος για τα «πεπραγμένα των 100 χρόνων ελευθερίων της Ξάνθης».
Τέλος δηλώνω ότι προσωπικά θέτω τον εαυτόν μου στη διάθεση του κ. Αντιπεριφερειάρχη για να συνδράμω καγώ στο μέτρο των ισχνών πλέον δυνάμεων μου συμβουλευτικώς σε κάθε του προσπάθεια προς υλοποίηση των όποιων οραμάτων, σχεδίων και έργων μπορούν να υλοποιηθούν έστω από εδώ και εξής, ευχόμενος από καρδιάς καλή επιτυχία και καλώντας όλους να συνδράμουνε στον κοινό αυτόν στόχο χωρίς μεμψιμοιρίες, γκρίνιες και φιλοδοξίες «πρωτοκαθεδρίας»
Και πάλι θερμά συγχαρητήρια στον κ. Ζαγναφέρη και ελπίζω να μη διαψευσθώ.
Πέτρος Γεωργαντζής
