Ποίηση, μήνυμα οικουμενικό από το Αιγαίο στο Αφγανιστάν
Του Θανάση Μουσόπουλου
Στα τέλη του 2016 από τις εκδόσεις Οδός Πανός εκδόθηκε η νέα ποιητική συλλογή του Κώστα Μπαρμπούτη «Ο ΠΙΚΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ του Αφγανιστάν», σελ. 56.
Με την ποίησή του ασχολήθηκα και έγραψα όταν το 2015 από τις εκδόσεις Σπανίδη είχαμε την ποιητική συλλογή «Μαύρη Ποίηση». Τότε παρατηρούσα: «Και σε άλλα ποιήματα, παλιότερα και νεότερα, περιγράφει την αναζήτηση ενός κόσμου καλύτερου, αναστοχαζόμενος προσδοκίες και ελπίδες του παρελθόντος και συνδέοντας με την κατάσταση της χώρας μας τα τελευταία χρόνια».
Ο εκδότης Μιχάλης Σπανίδης με την ίδια ευκαιρία έγραψε: «Ποιήματα που λειτουργούν ως μεγεθυντικός φακός αλλά και ως μαρτυρίες ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Μαρτυρίες που δεν είναι όλες μαύρες. Ποιήματα προσωπικών αποτιμήσεων, ορατών τε και αοράτων, με συμπαγή πλοκή και κρυστάλλινη γραφή. Ποιήματα ποτισμένα με αγάπη και γνώση που φωτίζουν από την καλή και από την ανάποδη όσα συμβαίνουν γύρω μας, διατυπωμένα με τον πιο λιτό και εύστοχο τρόπο».
Σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Ε» επιβεβαιώθηκαν με το σαφέστερο τρόπο οι παραπάνω διαπιστώσεις: «Είναι ένας άνθρωπος αγωνιστής, που πιστεύει στον άνθρωπο και τις δυνατότητές του και δεν μένει κλεισμένος μέσα σε ιδεοληψίες και ουτοπικές θεωρίες. Με αφορμή το πολιτικό χρώμα της ποιητικής συλλογής ‘’Κόκκινοι Στίχοι’’ τον ρωτήσαμε αν προκρίνει στα ποιήματά του το ‘’μήνυμα’’ ή δίνει περισσότερη βαρύτητα στην δύναμη των λέξεων. “Ασφαλώς και πρέπει το ποίημα να μεταφέρει κάποια μηνύματα, να έχει ένα νόημα, χωρίς ωστόσο να βάζουμε σε δεύτερη μοίρα τον ρυθμό. Η ποίηση μοιάζει πολύ με την μουσική και με τα χρώματα. Έχει κι αυτή, σαν τη μουσική, τους ήχους και τα ηχοχρώματά της, την αρμονία και τον ποιητικό ρυθμό, που σε κάνει να θέλεις να συνεχίσεις την ανάγνωση”. Αυτό που μας φάνηκε εν μέρει ασύμβατο, η ιδιότητα δηλαδή του ορθολογιστή ιατρού των θετικών επιστημών με την πιο ρομαντική και ευαίσθητη του ποιητή είναι κάτι που προκαλεί έκπληξη σε όσους των γνωρίζουν. Αρχικά μόνο, αφού κατά την συνομιλία μαζί του ανακαλύπτεις έναν άνθρωπο που ‘’παντρεύει’’ με έναν ξεχωριστό τρόπο τους δύο ρόλους. Ένα νέο ιατροφιλόσοφο, όρο που ήταν τόσο διαδεδομένος στα χρόνια πριν και κατά την ελληνική επανάσταση. Φαίνεται ότι η εποχή μας έχει ανάγκη από νέους ιατροφιλοσόφους, που αγωνιούν για το παρόν και το μέλλον της και προσπαθούν με τον τρόπο τους να την αφυπνίσουν».
Ποιος είναι ο βίος και η πολιτεία του ποιητή; Ο Κώστας Μπαρμπούτης γεννήθηκε στην Ηράκλεια Σερρών. Είναι γιατρός στο επάγγελμα. Έζησε πολλά χρόνια στο εξωτερικό (Σόφια Βουλγαρίας) όπου σπούδασε και εργάστηκε στο πανεπιστήμιο. Επαναπατρίστηκε και ζει στην Θεσσαλονίκη από το 1977. Ακόμη από τα εφηβικά του χρόνια ασχολήθηκε με την ποίηση και αργότερα και την πεζογραφία. Έχει ακόμη συγγράψει και επιστημονικές εργασίες, πολλές από τις οποίες δημοσιεύτηκαν σε ιατρικά συνέδρια και ιατρικά περιοδικά.
Από τις εκδόσεις Οδός Πανός το 2016 εξέδωσε επτά ποιητικές συλλογές. Σε μία από αυτές, στη συλλογή “Σφραγισμένα Βιώματα”, περιέχονται ωραίοι στίχοι για ελληνικούς τόπους και την πραγματικότητα της τελευταίας δεκαετίας. Τον Αύγουστο του 2006 γράφει για τη Σάμο:
Μονάχα η θάλασσα
Ακόμη και στον ύπνο
Τον βαθύ
Αδιάκοπα βογκάει.
Θαρρείς που κλαίει,
Πως θρηνεί, ναυάγια και
Ναυαγούς
Για πάντα ξεχασμένους
Μες στην υγρή αγκαλιά
Της Σάμος.
Στη νέα ποιητική συλλογή «Ο ΠΙΚΡΟΣ ΚΥΚΛΟΣ του Αφγανιστάν» μιλάει με άλλο τρόπο, φαίνεται ήδη από το πρώτο ποίημα:
ΚΡΟΚΟΔΕΙΛΟΙ
Θαρρώ πως ήταν άγνωστη σχεδόν
η χώρα αυτή για τους πολλούς…
Και έμοιαζε μάλλον
ξεχασμένη… ακόμη κι από αυτούς
τους ίδιους τους Γεωγράφους!
Ώσπου μια μέρα ανοιξιάτικη,
μέρα ανυποψίαστη του Απρίλη,
έφτασαν με τα ερτζιανά στ’ αυτιά μας
οι χτύποι της καρδιάς της…
Υπήρχε λοιπόν ακόμα
αυτή η ξεχασμένη σιωπή!
Κι έγινε, τόσο ξαφνικά, ξανά γνωστή
με του λαού της τη φωνή…
Εκεί που κουρασμένος ο Αλέξανδρος
απ’ την μεγάλη του πορεία
και τον πόλεμο, σταμάτησε για λίγο
σχεδόν κατά τα όρη των ορέων,
εκεί που τότε χτίζονταν
οι τελευταίες Αλεξάντρειες,
εκεί υπήρχε ένας λαός
βουτηγμένος στην ανέχεια
και του ονείρου του την καθυστέρηση.
Η συλλογή περιέχει τα ποιήματα: Κροκόδειλοι – Συζήτηση – Μπαλάντα του Χασάν – Τρόμος – Και εγένετο σκότος… – Χρόνοι άδειοι – Και είπεν ο “Θεός”… – Βομβαρδισμοί – Φυγή – Στάση πρώτη – Το όνειρο – Άνθρωποι στη θάλασσα… SOS…
– Μοιρολόγι των πνιγμένων. Οι τίτλοι των ποιημάτων φανερώνουν το ‘μήνυμα’. Τα πρώτα γράφτηκαν στη Θεσσαλονίκη του 1980-2, τα περισσότερα είναι γραμμένα το 2016 στην Ξάνθη. Είναι, θα λέγαμε, επίκαιρα. Είναι τραγικές αντανακλάσεις της σύγχρονης εποχής. Πικρός Κύκλος πράγματι της παγκοσμιοποιημένης εποχής μας. Ο ποιητικός οικουμενισμός σε αντιπαράθεση με την κοινωνία της αγοράς και του αστάθμητου κέρδους.
Βγαίνει το φεγγάρι.
Τώρα ρίχνει λίγο φως,
φως λιγνό φέγγει
στην ερημιά του τοπίου…
Πανσέληνος, η σελήνη κόκκινη…
Θαρρείς ματωμένη
απ’ τα αίματα που χύνονται στη γη…
Σαν να έφτασαν τα αίματα τόσο ψηλά
που έβαψαν κόκκινο και το φεγγάρι…
Κάθε βράδυ το κόκκινο φεγγάρι ξαπλώνεται από το Αιγαίο στο Αφγανιστάν, ένα δίχτυ αιμάτινο που περικυκλώνει τον άνθρωπο…
