Α. Όταν ο Ντάστιν Χόφμαν το 1969 υποκρινόταν τον “Πρωτάρη” (αγγλιστί : The Graduate) στην εμβληματική για την λήξη των “Sixties” κινηματογραφική ταινία, δεν υπήρχε το Εργαστήριο Ελευθέρων Σπουδών του Δήμου Ξάνθης. Διαφορετικά, δεν αποκλείεται να διαδραματιζόταν το σενάριο της ταινίας στους ούτως ή άλλως χολλυγουντιανών προδιαγραφών και απαιτήσεων χώρους της Πόλης (η ελπίδα, βέβαια, πάντα πεθαίνει τελευταία …). Την τρέχουσα περίοδο, ύστερη φάση της Κρίσης (2010-2017), έστω και χωρίς τον ταλαντούχο Κο Ντ.Χόφμαν, πρέπει όλοι οι άμεσα και έμμεσα εμπλεκόμενοι να συντρέξουν στην ανάσχεση και επιτυχή αντιμετώπιση του τέρατος “ανεργία”. Καίριος παράγων λύσης είναι ο Δήμος, που σε επίπεδο επαγγελματικής κατάρτισης δύναται σε τοπικό ορίζοντα διά Δημοτικού Εργαστηρίου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΕΕΣ) να πρωτοπορήσει υπέρ των δημοτών του.
Β. α. Το νομοθετικό καθεστώς για την ίδρυση και τη λειτουργία ενός ΕΕΣ παραμένει ο Δημοτικός Κώδικας, το ιστορικό ΝΔ 9./9.10.1935, τα άρ. 12, 15-16 Ν.1966/1991 (Α’ 147) και η πρόσφατη μνημονιακή νομοθεσία, ενώ για θέματα λειτουργίας αρμόδιος είναι ούτως ή άλλος ο Δήμος και για εκπαιδευτικά θέματα εποπτεία ασκείται (ήδη κατά το ΠΔ 380/1983) από την Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το προτεινόμενο Δημοτικό ΕΕΣ μπορεί να τελεί σε διαρκή λειτουργική επαφή με την Δημοτική Επιτροπή Παιδείας κατά τρόπο, ώστε με Ειδικά Εργαστήρια και Πρότυπα Προγράμματα Σπουδών με στοχοθετημένες μεταφερόμενες ικανότητες στους Σπουδαστές του ΕΕΣ, οργάνωση ηλεκτρονικής βιβλιοθήκης, λειτουργία Γραφείου Διασύνδεσης και Εποπτείας Πρακτικής Εξάσκησης των Σπουδαστών, χορήγηση υποτροφιών και βοηθημάτων το ΕΕΣ να συνδεθεί από την πρώτη στιγμή με την αγορά εργασίας. Οι Απόφοιτοι του ΕΕΣ κατά Νόμον έχουν πλέον πλήρως κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα και επαγγελματικές προοπτικές στα πλαίσια των κατευθύνσεων της Εθνικής Επιτροπής Καθορισμού Επαγγελματικών Δικαιωμάτων και των λοιπών ρυθμιστικών Φορέων της Πολιτείας ιδίως διά των Εξετάσεων πιστοποίησης επαγγελματικής επάρκειας για τις ειδικότητες, που το ΕΕΣ θα προσφέρει στους δημότες. Μεσοπρόθεσμα το ΕΕΣ στην περίπτωση της επιτυχίας των δραστηριοτήτων του θα ήταν σκόπιμο να σχεδιάσει την πιθανότητα επαγγελματικής συνεργασίας βάσει εκπαιδευτικού franschising με το ΔΠΘ, αλλά και άλλους Φορείς Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Δημόσιους και Ιδιωτικούς, ημεδαπούς και αλλοδαπούς, για την παρακολούθηση των εξελίξεων στους τομείς της έρευνας και της εκπαίδευσης, την ενθάρρυνση κοινών ερευνητικών σχεδίων και την ακαδημαϊκή ανταλλαγή σπουδαστών εκάστου Τμήματος ή Κέντρου ΕΕΣ (πχ Θερινά Τμήματα), που θα μπορούσε υπό τις προϋποθέσεις του Νόμου να φθάσει και έως την λειτουργία Παραρτήματος αλλοδαπού ΑΕΙ ή άλλου Ιδρύματος στην ευρύτερη Περιοχή. Σκόπιμο και πρακτικό μπορεί να είναι να αξιοποιηθεί η δυνατότητα, που προσφέρουν οι αδελφοποιημένοι με το Δήμο Φορείς διά του σε αυτούς ισχύοντος θεσμικού πλαισίου.
β. Λόγω της μεγάλης επιτυχίας των ταχύρρυθμων τμημάτων κατάρτισης και των πλεονεκτημάτων, που αυτά προσδίδουν στη λειτουργία του ΕΕΣ, το ΕΕΣ καλό είναι να μελετήσει την οργάνωση πέραν των ταχύρρυθμων αυτών και σειράς Σεμιναρίων με κυλιόμενο και προσαρμοζόμενο κατά περίπτωση και εκπαιδευτικό εξάμηνο θέμα και περιεχόμενο, που θα μπορούσε να εξασφαλίσει και την οικονομική επιδότησή του και από την Κεντρική Διοίκηση, την Περιφέρεια μέσω ΕΣΠΑ ή και άλλους Φορείς. Το σύνολο των Σεμιναρίων αυτών στην πορεία θα μπορούσε να αυτονομηθεί από το Δημοτικό ΕΕΣ και να αποτελέσει ένα νέο Κέντρο Συνεχούς Εκπαίδευσης και Κατάρτισης.
γ. Το Κέντρο αυτό στα πλαίσια του ΕΕΣ μπορεί να ιδρύσει Σχολές Δεξιοτήτων και Πρακτικής Κατάρτισης έναντι καθαρώς συμβολικώς χαμηλών διδάκτρων, ενώ απαιτείται υποτυπώδης υποδομή. Το νομοθετικό καθεστώς για την ίδρυση και τη λειτουργία των Σχολών παραμένει ο Δημοτικός Κώδικας, ενώ ευρύτερο πλαίσιο προσφέρουν και οι Ν. 4397/1929, 1320/1983, καθώς και οι διατάξεις περί την Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης. Οι Σχολές Δεξιοτήτων αφορούν συνήθως Τμήματα Κοπτικής, Ραπτικής, Ξυλογλυπτικής, ενώ προτεινόμενες ειδικότητες και Τμήματα Δεξιοτήτων μπορούν να είναι (λόγω των οικονομικών πλεονεκτημάτων και των ευχερειών υπάρχοντος εξοπλισμού και δομών κατάρτισης στους Φορείς του Δήμου, αλλά και ενδιαφέροντος των υποψηφίων δημοτών – σπουδαστών) η Σχολή Συντήρησης Εικόνων και Εργων Τέχνης (συνεργασία με τις Ενορίες του Δήμου), η Σχολή Ψηφιδωτών και Βιτρώ (ομοίως), η Σχολή Βυζαντινής Αγιογραφίας και Ξυλογλυπτικής (ομοίως), η Σχολή Κηροπλασίας (ομοίως), η Σχολή Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής και Ψαλτικής (ομοίως), η Σχολή Στελεχών Κοινωνικής Προσφοράς, η Σχολή Στελεχών Νεανικού Εργου, η Σχολή Λιθογλυπτικής, Υφαντικής και Μαρμαρογλυπτικής, Σχολή Αργυροχρυσοχοιϊας και Χειροτεχνίας, η Σχολή Χρηστικής Κοσμητικής, Κεραμεικής και Ζωγραφικής (Δημιουργίες από χαλκό, ξύλο, δέρμα, άλλα υλικά), η Σχολή Οικιακής Οικονομίας, Κηπουρικής, Μαγειρικής Τέχνης και ζαχαροπλαστικής.
δ. Ωστόσο το πλέον επίπονο τμήμα στην λειτουργία του ΕΕΣ αποτελεί η επιλογή των νέων Ειδικοτήτων για έκαστο εκπαιδευτικό έτος. Διακινδυνεύοντας βιαστικές εισηγήσεις προτεινόμενες ειδικότητες θα μπορούσαν να είναι λόγω των οικονομικών πλεονεκτημάτων και των ευχερειών υπάρχοντος εξοπλισμού και δομών κατάρτισης στους Φορείς και τις Υπηρεσίες του Δήμου :
1. Στελεχών Διοίκησης Ιδιωτικού και Δημοσίου Τομέα, Κοινωνικής Οικονομίας, επιχειρηματικών υπηρεσιών και Διεθνούς Εμπορίου 2. Περιβαλλοντικών Σπουδών (Περιβαλλοντική Μηχανική και Επιστήμη, Διαχείριση Οικοσυστημάτων και Φυσικών Πόρων, Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός)
3. Επαγγελμάτων προσχολικής ηλικίας, Ειδικής Αγωγής, Ειδικής Παιδαγωγικής και παραϊατρικών ειδικοτήτων
4. Τμήμα Στελεχών Νέας Αγροτικής Οικονομίας
5. Στελεχών Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας (Μουσειολογία, Επιτέλεση και Δημόσια Δρώμενα, Οπτικοακουστικές Τέχνες, Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Διαπολισμική Επικοινωνία) και νέων μορφών τουρισμού
6. Δημοσίων Σχέσεων, Επικοινωίας και ΜΜΕ, Οπτικοακουστικής Τεχνικής, Βιομηχανικού και Εμπορικού Σχεδιασμού
7. Στελεχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης
8. Διερμηνέων – Μεταφραστών – Στελεχών Τουρισμού.
Ας δώσουμε μία ευκαιρία την ανάπτυξη των δεξιοτήτων του τοπικού ανθρώπινου δυναμικού. Εως τότε τι άλλο; Μα, φυσικά, “Χτυποκάρδια στα θρανία” !!!
