Α. 1. Ένα από τα κύρια κεκτημένα του ευρωπαϊκού συνταγματικού πολιτισμού και του κοινοτικού θεσμικού οικοδομήματος είναι μεταξύ πολλών άλλων η ισόρροπη λειτουργία των Ανεξάρτητων Διοικητικών Αρχών (στο εξής : ΑΔΑ) και των Ρυθμιστικών Αρχών (ΡΑ).
Μάλιστα το Σύνταγμα της Χώρας μας κατά την αναθεώρησή του το 2001 προχώρησε στην διάκριση των ΑΔΑ και ΡΑ σε συνταγματικά κατοχυρωμένες και νομοθετικά προβλεπόμενες. Παρά την συνταγματική πρόβλεψη δυστυχώς οι Αρχές αυτές δεν έχουν μέχρι σήμερα επιτελέσει στο έπακρο τον ιστορικό ρόλο τους, αλλά αντίθετα έχουν περιορισθεί σε νωθρές και χλιαρές παρεμβάσεις. Απόδειξη για αυτό είναι η εικόνα των κλάδων και των τομέων της Οικονομίας και της Κοινωνίας, όπου σήμερα δραστηριοποιούνται οι ΑΔΑ, ενώ “οι καιροί ου μενετοί” !
2. Η διατήρηση των ποσοστών ανεργίας σε δυσθεώρητα ύψη σε συνδυασμό με την πλήρη διάλυση του συνταγματικώς προστατευόμενου κανονιστικού πλαισίου του Συλλογικού Εργατικού Δικαίου, την αναρρίχηση της αδήλωτης και “μαύρης” εργασίας σε ύψη ικανά να τά φθάσει μόνο … η Κατερίνα Στεφανίδου (!) και η καταστροφή των εργασιακών συναλλακτικών ηθών μόνο σκοτεινό μέλλον μπορούν να υπόσχονται στην Ελληνική Αγορά Εργασίας. Οι Κρατικοί ΕλεγκτικοίΜηχανισμοί (ΣΕΠΕ, Επιθεωρήσεις Εργασίας, Υπηρεσίες και Κλιμάκια Ελέγχου του Υπουργείου Εργασίας και των Ασφαλιστικών Φορέων) δεν έχουν επιτύχει τον στόχο τους και αιτία για αυτό πολύ απλά είναι η πολυαρχία και η έλλειψη συντονισμού. Την ίδια στιγμή οι Φορείς Συλλογικής Δράσης και οι Συνδικαλιστικοί Φορείς Εργαζομένων και Εργοδοτών χειμαζόμενοι οι ίδιοι από την συνεχιζόμενη Κρίση και την επιδεινούμενη Ύφεση διανύουν περίοδο αναζήτησης νέου ρόλου και νέου περιεχομένου στην αποστολή τους ως Κοινωνικών Εταίρων χωρίς να μπορούν να προσφέρουν απλή βοήθεια στον μέσο δοκιμαζόμενο εργαζόμενο.
Β. 1. Η Ελληνική Αγορά Εργασίας βρίσκεται ολίγον (ούτε ένα βήμα πριν πάντως …) από την μετατροπή της σε “ζούγκλα” και σε χώρο απόλυτης ανομίας και χάους. Είναι η πλέον πρόσφορη και κατάλληλη στιγμή να ιδρυθεί και να λειτουργήσει ως ΑΔΑ/ΡΑ ο “Συνήγορος του Εργαζομένου” (Συνήγορος) όχι ακόμα μία Αρχή, αλλά ένας μονοπρόσωπος και εύκολος στην πρόσβαση θεσμός, που θα επιλαμβάνεται αμέσως και θα δρα ως Υπερασπιστής του αληθινά αδύναμου. Κύριο ζήτημα έτσι θα καταστεί το περιεχόμενο και το εύρος των παραχωρούμενων εξουσιών προς αυτόν ακόμα και συναρμοδιοτήτων, αρκεί να εξοπλισθεί αυτός με την ταχύτητα στην αντίδραση και το προνόμιο της χρονικής προτεραιότητας της δράσης του.
2. Ο Συνήγορος ως Αρχή πρέπει να δομηθεί ως μονοπρόσωπο όργανο κατά το πρότυπο του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης επικουρούμενος από τέσσερες (4) το πολύ Βοηθούς Συνηγόρους ανά γεωγραφική περιοχή της Χώρας με αποφασιστικές αρμοδιότητες ελέγχου και εποπτείας και ενισχυμένες εξουσίες άμεσης εκτέλεσης και με πρόβλεψη μίας απλούστατης και ευέλικτης διαδικασίας για την παρέμβασή του. Η δράση του επί καταγγελιών προς αυτόν θα αρκείται στην περιληπτική πιθανολόγηση για την αντιμετώπιση άμεσου κινδύνου και επείγουσας ανάγκης. Συνολικά ο ρόλος του θα μπορούσε να αφορά την κινητοποίησή του είτε προληπτικά είτε κατασταλτικά, την αυτεπάγγελτη κίνηση, αλλά και με αναφορά προς προς αυτόν, πάντως σε κάθε περίπτωση να δρα άμεσα και αποτελεσματικά, εάν είναι δυνατόν και … αυθημερόν. Μόνο έτσι θα κερδηθεί η εμπιστοσύνη της κοινωνίας προς την Αρχή. Ο Συνήγορος θα μπορούσε να ενεργοποιείται και με ένα πάντα επώνυμο προς εκείνον τηλεφώνημα ή ηλεκτρονικό μήνυμα, να δρα είτε ο ίδιος είτε διά των Βοηθών του είτε ανυπερθέτως και χωρίς δεύτερη κουβέντα εκτελώντας παραγγελία του διά των υφιστάμενων ελεγκτικών και προανακριτικών Αρχών και Υπηρεσιών στην Επικράτεια σε πρώτο χρόνο. Ταυτόχρονα όμως θα έχει και την εξουσία ακόμα και δικαστικού ελέγχου ψευδούς και αστήρικτης καταγγελίας προς αυτόν από εργαζόμενο.
Γ. Ας μην κρυβόμαστε : αντιδράσεις στην καθιέρωση ενός θεσμού αποτελεσματικής προστασίας και άμεσης δράσης, ως ο προτεινόμενος Συνήγορος, θα παρουσιασθούν από την εν δυνάμει θιγόμενη καθεστηκυία τάξη όσων έχουν χρίσει εαυτούς “εκπροσώπους των εργαζομένων και των λαϊκών συμφερόντων”. Ωστόσο η κοινωνία δεν μπορεί να περιμένει άλλο.
[Περιττό, αλλά οι απόψεις είναι προσωπικές]
Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής
Δικηγόρος ΔΣΑ
