Ο ιστορικός τέχνης Βασίλειος Μακέδος καταγράφει την εμπειρία του από την έκθεση των δύο Ξανθιωτών εικαστικών
Η Δημοτική Πινακοθήκη περιμένει κάθε φιλότεχνο με την ποικιλία των εκθέσεων που φιλοξενεί αυτές τις μέρες
Του Βασίλειου Κ. Μακέδου
Ιστορικού Τέχνης
Συμβαίνει κάποιες φορές στη ζωή να πηγαίνεις κάπου, για το οποίο είσαι απόλυτα σίγουρος του τι θα δεις και με τι θα βρεθείς αντιμέτωπος, που όταν έρχεται η διάψευση ένα συναίσθημα άγριας χαράς σε κατακλύζει μιας και αναπάντεχα γνωρίζεις κάτι νέο. Θεωρώ ότι ακριβώς αυτό θα αντιμετωπίσει και ο επισκέπτης της Δημοτικής Πινακοθήκης, όταν περιδιαβεί την έκθεση των έργων του Γιάννη Μενεσίδη και του Κρυωνά Σεργκενλίδη. Ενώ νομίζεις ότι θα δεις κάτι γνώριμο, κάτι που με διαφορετικό τρόπο ο καθένας από τους δυο καλλιτέχνες έχει καλλιεργήσει όλα αυτά τα χρόνια που δραστηριοποιούνται στα εικαστικά και γνωρίζει το κοινό, τελικά λαμβάνεις το γνώριμο, ζευγαρωμένο με την πρωτοτυπία, αυτό που περιμένεις μαζί με την έκπληξη, γεγονός που φανερώνει ίσως τη δυναμική που έχει η τέχνη και των δυο τους.
Κρυωνάς Σεργκενλίδης
Από τη μία ο Κρυωνάς χειρίζεται τη σπάτουλα σχεδόν από την αρχή της εικαστικής του περιπέτειας, γεγονός που φέρνει ως αποτέλεσμα να είναι εμφανώς τόσο εξοικειωμένος με τη τεχνική που έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί έργα στα οποία προσδίδει μια δυναμικότητα δυσεύρετη στο είδος. Η τεχνική της σπάτουλας ως αναπόσπαστο μέρος της Δυτικής ζωγραφικής από τον 19ο αιώνα, επιτρέπει στον καλλιτέχνη να χειριστεί το πυκνό χρώμα απευθείας πάνω στον καμβά χαρίζοντας του ιδιαίτερη υφή. Ακριβώς αυτή η ενίσχυση της γλυπτικής ιδιότητας ενός πίνακα ζωγραφικής αποτελεί το βασικό δυναμικό χαρακτηριστικό των έργων του Κρυωνά, το χαρακτηριστικό εκείνο που μπορεί να φανερώσει στον παρατηρητή κάτι από το αρχέτυπο που ο καλλιτέχνης είχε στο μυαλό του και επιχείρησε να αποδώσει στο μουσαμά. Στο σημείο αυτό όμως σταματούν όλα αυτά που γνωρίζαμε για τον Κρυωνά και ξεκινούν οι εκπλήξεις. Εκπλήξεις που προέρχονται τόσο από την ιδιόμορφη χρήση της σπάτουλας σε κάποια από τα έργα του όσο και από τα χρώματα που χρησιμοποιεί. Στην έκθεση μπορεί να δει κανείς έργα στα οποία η σπάτουλα δουλεύεται τόσο γρήγορα, τόσο δυνατά, σχεδόν βίαια που από μόνη της η τεχνική αρκεί για να προκαλέσει έντονα συναισθήματα στον παρατηρητή. Το χρώμα από την άλλη έρχεται να ολοκληρώσει την παρατήρηση αυτή. Κάποια από τα έργα που εκτίθενται έχουν χρώματα ιδιαίτερα έντονα, αφύσικα θα μπορούσε να πει κανείς, διαπίστωση που φέρνει το έργο του Κρυωνά στις παρυφές του Φωβ κινήματος, χαρίζοντας παράλληλα στοιχεία νεωτερικότητας στον Κρυωνά και συνάμα δημιουργώντας σε όλους εμάς μια ιδιαίτερη προσμονή για το πού μπορεί να οδηγήσει η εξέλιξη αυτή.
Γιάννης Μενεσίδης
Από την άλλη, ο Γιάννης Μενεσίδης στα έργα του αποτυπώνει σχεδιασμούς της πραγματικότητας που έχει γνωρίσει από πρώτο χέρι. Μιας πραγματικότητας όμως ιδιόμορφης, εντελώς δικής του, παρατήρηση που γίνεται εντονότερη από την αποφυγή της μαθηματικής προοπτικής και τη χρήση αυτού που ονομάζουμε “μετακινούμενη όραση”, πετυχαίνοντας με τον τρόπο αυτό να αποδώσει τη πραγματικότητα φυσικά μέσα από αφύσικες εικόνες. Γενικότερα μέσα σε όλα τα έργα του, τα περισσότερα επηρεασμένα από την τεχνική της ψηφαρίθμησης διακρίνει ο παρατηρητής την ιδιαίτερη τεχνική του Γιάννη Μενεσίδη, μια τεχνική που δεν μοιάζει με άλλες καθώς αν και χρησιμοποιεί γνωστούς τρόπους έκφρασης, τους ερμηνεύει με ένα μαγικό δικό του τρόπο κάνοντάς τους δικό του κτήμα. Στην έκθεση αντικρίζει κανείς έργα βασισμένα στην ψηφαρίθμηση, μονόχρωμα, με χρήση σινικής μελάνης και ραπιδογράφου, που προφέρουν έναν λόγο προσευχητικό αλλά και έργα έγχρωμα (με χρήση τετραχρωμίας με παράλληλη αποφυγή του λευκού και μαύρου χρώματος) και επιφάνειες πλακάτες. Από αυτά τα τελευταία προέρχεται η έκπληξη που μας επιφυλάσσει ο Γιάννης Μενεσίδης. Πλακάτες, τετράχρωμες επιφάνειες, δημιουργημένες από πολλά αλλεπάλληλα στρώματα χρώματος, χωρίς τη χρήση ψηφαρίθμησης, δημιουργούν μια εντελώς διαφορετική εικαστική γλώσσα από αυτήν που συνηθίσαμε από τον ίδιο. Μια γλώσσα που παρά τη διαφορετικότητά της του ταιριάζει απόλυτα και συνδέεται με το ασπρόμαυρο έργο του αδελφικά, καταδεικνύοντας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το “πολύτροπο” του Γιάννη Μενεσίδη.
Δύο εικαστικοί που εκπλήσσουν με την ‘’εφηβική’’ τους πνοή
Έχω την εντύπωση τελικά, ότι η λέξη «έκπληξη» θα μπορούσε κάλλιστα να τιτλοφορήσει την έκθεση των Κρυωνά και Μενεσίδη. Η έκπληξη που προέρχεται όχι τόσο από τον διαφορετικό τρόπο χρήσης των εικαστικών μέσων που έχουν στη διάθεσή τους οι δύο καλλιτέχνες όσο από τη διαπίστωση του πόσο “έφηβοι” παραμένουν όσον αφορά την εικαστική προφορά τους. Έχουμε να αναμετρηθούμε λοιπόν με το έργο δυο εικαστικών – εφήβων οι οποίοι διαθέτουν και ενσαρκώνουν όλα τα δυναμικά χαρακτηριστικά της εφηβείας με προεξέχον την υπόσχεση ότι έχουν πολλά ακόμη να προαφαιρούν και εμείς πολλά ακόμη να περιμένουμε στο μέλλον από αυτούς. Με την ευχή και την ελπίδα ότι θα παραμείνουν για πάντα σε αυτό το εφηβικό στάδιο, ότι οι νεοτερισμοί θα αποτελούν για αυτούς ενέργεια όχι δύσκολη αλλά αγαπητή, μπορεί ο καθένας να δει τα έργα τους στη Δημοτική Πινακοθήκη και να ανιχνεύσει μέσα σε αυτά ένα κομμάτι του εαυτό του, ένα κομμάτι της ψυχής του.
