Η ξανθιώτικη νεανική θεατρική ομάδα ανεβάζει ένα έργο-σταθμό, που αφύπνισε το εθνικό αίσθημα κατά την δικτατορία
Θ. Μουσόπουλος: «Ακμαία η κοινωνία που βρίσκει διαδρόμους έκφρασης εκεί που ο λόγος είναι φυλακισμένος»
Την Παρασκευή 26 Αυγούστου στις 21:00 στο υπαίθριο Δημοτικό Αμφιθέατρο Ξάνθης, οι «Έντιμοι Απατεώνες», μετά από τρία συνεχή χρόνια επιτυχούς θεατρικής δημιουργίας στην Ξάνθη, αποφασίζουν να ανεβάσουν ένα έργο-σταθμό στην ιστορία του νεοελληνικού θεάτρου, που αφύπνισε το εθνικό αίσθημα και τη συνείδηση του λαού κατά τα σκληρά χρόνια της δικτατορίας του ’67. Πρόκειται, για «Το Μεγάλο μας Τσίρκο» του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Η είσοδος είναι ελεύθερη, ενώ όσοι επιθυμούν μπορούν να προσφέρουν σχολικά είδη που θα διατεθούν μέσω του Κοινωνικού Παντοπωλείου σε ευπαθείς κοινωνικά ομάδες.
Η θρυλική παράσταση που έγραψε ιστορία
Η πρεμιέρα του έργου έγινε στις 22 Ιουνίου 1973 στο θέατρο «Αθήναιον» της οδού Πατησίων. Αμέσως αγαπήθηκε από το κοινό κι έγινε σύμβολο του αγώνα κατά της Χούντας. Αλληγορικά γραμμένο, κατάφερε να περάσει τις συμπληγάδες της λογοκρισίας, κρύβοντας δεκάδες μηνύματα κατά της δικτατορίας. Κάθε βράδυ γινόταν κοσμοσυρροή στο «Αθήναιον», που βρισκόταν σχεδόν απέναντι από το Πολυτεχνείο. Ανάμεσά τους και «εκπρόσωποι» του στρατιωτικού καθεστώτος, που σημείωναν και ενημέρωναν τους προϊσταμένους τους για τις αντιδράσεις των θεατών. Κατά τη διάρκεια του έργου παρουσιάζεται -μέσα από ξεχωριστά επεισόδια και εμβληματικά τραγούδια- η δραματική ιστορική πορεία της Ελλάδας: αρχαία Ελλάδα, Βυζάντιο, Τουρκοκρατία, Επανάσταση του 1821, το Σύνταγμα του 1843, ο Ξεριζωμός του 1922, η Κατοχή του 1940 περνούν μπροστά από τα μάτια των θεατών, φιλτραρισμένα από τη σατιρική διάθεση και την κοφτερή πένα του Ιάκωβου Καμπανέλλη, δίνοντας μία παράσταση που έμελλε να γράψει τη δική της ιστορία στα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα της χώρας που σκιαγραφεί. Ιστορικές και πολιτιστικές προσωπικότητες, όπως ο βασιλεύς Όθων, ο Κολοκοτρώνης, ο Καραγκιόζης και άλλοι, παίρνουν σάρκα και οστά και δίνουν το παρόν στις κωμικοτραγικές καταστάσεις που διαδραματίζονται με το πέρασμα των αιώνων.
Οι «Έντιμοι Απατεώνες»
Η θεατρική ομάδα των «Έντιμων Απατεώνων» δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2013 αποκλειστικά από μαθητές Λυκείου με σκοπό της να ψυχαγωγήσει και να φέρει χαμόγελα στα χείλη των κατοίκων Ξάνθης με την πρωτότυπη σεναριακή κωμωδία «Έντιμοι Απατεώνες» (από όπου και το όνομα της ομάδας). Η θερμή ανταπόκριση του κοινού, η αγάπη των πολιτών και το μεράκι των παιδιών οδήγησε στην εδραίωση της ομάδας και το επιτυχές ανέβασμα δύο ακόμα παραστάσεων («Μερικοί το Προτιμούν Καυτό», 2014 και «Λυσιστράτη», 2015). Φέτος, με το «Μεγάλο μας Τσίρκο» η ομάδα επιχειρεί να στείλει το δικό της μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας στον κόσμο, θυμίζοντας πως «η πατρίς μας θυμάται και μας βρίσκει πάντα». Στην συνέντευξη τύπου που έδωσαν οι διοργανωτές, ο φοιτητής του ΑΠΘ Σταύρος Μπακόλας αναφέρθηκε στην πορεία της θεατρικής ομάδας, η οποία ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Μιχάλη Σαμαρά, ένα εγχείρημα που ξεκίνησε με μια διστακτικότητα και έφτασε να έχει μια συνέχεια και συνέπεια κυρίως λόγω της ισχυρής φιλίας που προέκυψε μεταξύ των συντελεστών.
Μια παράσταση με κοινωνικό πρόσημο και την στήριξη των «Βατράχων»
Παρών εκ μέρους του Πολιτιστικού Συλλόγου «Βάτραχοι» ο Χρήστος Κοκορδάτος, ο οποίος αναφέρθηκε στις πολιτιστικές δράσεις που αναλαμβάνει και στηρίζει ο Σύλλογος σε κάθε πρωτοβουλία που έχει όραμα, πέρα από τις καθιερωμένες Γιορτές Παλιάς Πόλης και το Καρναβάλι της Ξάνθης. Ο εμπνευστής της θεατρικής ομάδας Μιχάλης Σαμαράς μίλησε για την πρόκληση που αποτελεί το έργο, σημειώνοντας την ιστορική διάσταση της παράστασης και των χαρακτήρων που παρελαύνουν σε αυτή. Υπήρξε μεγάλη προετοιμασία και μελέτη ώστε να αποκτήσουν οι νεαροί ηθοποιοί το γνωσιακό υπόβαθρο και να υποστηρίξουν ορθά τους ρόλους τους. Όπως τόνισε ο Μιχάλης, η παράσταση απαιτεί ‘’ανοιχτό μυαλό’’ τόσο από τους ηθοποιούς, όσο και από τους θεατές, κάνοντας αναφορά σε λιγότερο γνωστές σελίδες της ιστορίας μας, που συχνά περνούν στα ‘’ψιλά’’ των σχολικών βιβλίων. Την δική του ματιά παρουσίασε ο φοιτητής του ΑΠΘ και σκηνοθέτης της παράστασης Βασίλης Μπόγδανος. Όπως τόνισε, οι θεατές θα έρθουν αντιμέτωποι με μια σκληρή αλήθεια της ελληνικής ιστορίας, ενώ η προσέγγιση του σκηνοθέτη εστίασε κυρίως στο να βρουν οι νεαροί ηθοποιοί το είναι τους και να το μπολιάσουν στον χαρακτήρα που υποδύονται.
Θ. Μουσόπουλος: «Θυμάμαι ακόμη τις ουρές του κόσμου έξω από τα θέατρα»
Καλεσμένος στην συνέντευξη τύπου ο φιλόλογος και συγγραφέας Θανάσης Μουσόπουλος, που έζησε την εποχή εκείνη όντας και ο ίδιος στην Αθήνα κατά την στρατιωτική του θητεία. Όπως σημείωσε: «Μέσα στα δύσκολα χρόνια το χιούμορ πάει αντάμα με τη δημιουργικότητα. Παράδειγμα τα κείμενα του Κώστα Βάρναλη στα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Ακμαία η κοινωνία που βρίσκει διαδρόμους έκφρασης εκεί που ο λόγος είναι φυλακισμένος». Από τα πέντε πρόσωπα που ήταν οι κύριοι συντελεστές της παράστασης (Καμπανέλλης, Καρέζη, Καζάκος, Ξυλούρης) μόνο ένα ζει σήμερα, ο Σταύρος Ξαρχάκος που έγραψε την μουσική της παράστασης. Θέατρο και μουσική ήταν οι δείκτες της κατάστασης την εποχή εκείνη. «Ουρές έξω από τα θέατρα, φυλακίσεις και εκτοπίσεις δημιουργών, υπονοούμενα στις συζητήσεις, λαϊκή ενότητα και πάλη για το καλό», θυμάται ο Θ. Μουσόπουλος. Την παράσταση την είδε αργότερα, ενώ ο δίσκος που κυκλοφόρησε το 1975 ήταν μια διαρκής μαρτυρία. Την χρονιά εκείνη στην Ξάνθη ο ίδιος παρακολούθησε το έργο του Καμπανέλλη «Ο εχθρός λαός», που κατά κάποιο τρόπο συμπληρώνει «Το Μεγάλο μας Τσίρκο». Σημειώνοντας ότι ένα έργο τέχνης δεν έχει αξία μόνο για όποιον το παρακολουθεί, αλλά για όλη την κοινωνία, ανέφερε τα λόγια του Ίρβιν Γιάλομ: «Ρίχνουμε ένα βότσαλο στη λίμνη και δημιουργεί κύκλους που δεν σβήνουν ποτέ. Όσο πιο μεγάλο είναι το έργο, τόσο περισσότερο μακριά πάει», ευχόμενος στους νεαρούς ηθοποιούς να δημιουργούν νέους κύκλους.
ΧΑΡΗΣ ΔΙΑΦΩΝΙΔΗΣ
