Οι γυναίκες του Πολιτιστικού Συλλόγου Αβδήρων το ζύμωσαν για 17η χρονιά και μ’ αυτό καλωσορίζουν σήμερα τους ξένους τους στην γιορτή της Πολιούχου Αγίας Παρασκευής
Πως παρασκευάζεται το φημισμένο ψωμί που συνδέεται με τον Δημόκριτο
Σε θεματοφύλακες της παράδοσης αναδεικνύονται οι γυναίκες του Πολιτιστικού συλλόγου Αβδήρων καθώς επί 17 συναπτά έτη και από τότε που ιδρύθηκε ο σύλλογος κάθε παραμονή της γιορτής της Πολιούχου Αγίας Παρασκευής στις 26 Ιουλίου παρασκευάζουν το φημισμένο Ψωμί της Γαίας για να υποδεχτούν τους ξένους τους, όπως ακριβώς έκαναν και οι παλιοί Αβδηρίτες.
Οι γυναίκες των Αβδήρων ζύμωσαν και φέτος το Ψωμί της Γαίας
Στις 4 το πρωί αξημέρωτα άναψε και φέτος ο φούρνος στην αυλή της κας Ελένης Ιμαμίδου στα Άβδηρα για να ψήσει το «ψωμί της Γαίας», όπως γίνεται τα τελευταία χρόνια Πρωτύτερα αποβραδίς από γυναίκες του συλλόγου Γυναικών υπό την καθοδήγηση της κας Ξακουστής που χρόνια τώρα συμμετέχει στο ζύμωμα το ψωμιού της Γαίας, έπιασαν το προζύμι. Όταν το προζύμι «έγινε» το ζύμωσαν στο ξύλινο σκαφίδι και το άφησαν να φουσκώσει… Στην συνέχεια το έπλασαν και τοποθέτησαν το ψωμί στις πινακωτές (ξύλινες θέσεις) για να φουσκώσει και πάλι πριν το φουρνίσουν. Ο φούρνος πρέπει να καεί… να τραβήξουν τα κάρβουνα με το ζάβλιστρο (εργαλείο που μοιάζει με φτυάρι) δεξιά και αριστερά στο φούρνο να τον πανίσουν (να τον καθαρίσουν από τη στάχτη) και μετά να φουρνίσουν το ψωμί. Όταν το ψωμί φούσκωσε και τοποθετήθηκε στο φουρνόφτυαρο και πήρε τη θέση του μέσα στο φούρνο. Σ’ ένα τέταρτο το ψωμί θα έχει ροδίσει, αλλά θα μείνει μέσα στο φούρνο άλλη μια ώρα «για να τραβήξει η ψίχα».
Οι γυναίκες ξαποσταίνουν στην αυλή της κας Χρυσούλας, πίνοντας καφέ και τρώγοντας τυρόψωμο και ζιμιγάλι. Ένα τοπικό παραδοσιακό γλυκό που αποτελείται από μπουκιές αχνιστό ψωμί με ζάχαρη και φρέσκο βούτυρο. Το ζιμιγάλι το πρόσφεραν σε γάμους, βαφτίσεις και στις λεχώνες. Από εκεί πέρασε ο δήμαρχος κ. Τσιτιρίδης πρωί πρωί αλλά και η πρώην δήμαρχος κα Εύα Τσακίρη. Τους προσφέρθηκαν κεράσματα αλλά και ψωμί από την πρώτη φουρνιά. Συνολικά παρασκευάστηκαν 50 ψωμιά. Οι γυναίκες του συλλόγου θα το διαθέτουν στην τιμή των 5 ευρώ. Σημείο πώλησης ο πάγκος τους μπροστά από τον Αλευρόμυλο. Επίσης εκεί θα βρείτε και την παραδοσιακή αβδηρίτικη πρασόπιτα, άλλες πίτες και γλυκά, ραβανί και λουκουμάδες.
Το ψωμί της Γαίας και η ιστορία του…
Το ψωμί της Γαίας σηματοδοτεί την αρχή των Δημοκριτείων και έχει τις ρίζες του στην ντόπια παράδοση των Αβδήρων που πάντα πρόσφεραν ψωμί στους ξένους τους ως ένδειξης τιμής και φιλοξενίας. Το νήμα όμως της παράδοσης σχετικά με το ψωμί διαπερνά τους αιώνες…και φτάνει στον Δημόκριτο τον πένταθλο φιλόσοφο που ζήτησε να του φέρουν αχνιστό ψωμί…να κρατηθεί στη ζωή από την ζώσα πνοή του, μέχρι να τελειώσουν τα θεσμοφόρια – προς τιμή της Δήμητρας – όπου η αδελφή του ήθελε να λάβει μέρος. Τότε ο Δημόκριτος ζήτησε να του φέρει ζεστά ψωμιά και τ’ ακούμπησε στα ρουθούνια του για ν’ αναπνέει το ζεστό αέρα έτσι κρατήθηκε στη ζωή μέχρι να τελειώσει το τριήμερο της γιορτής. Γι’ αυτό είπαν ότι ο σοφός Δημόκριτος φιλοξένησε το θάνατο στο σπίτι του τρεις μέρες και του πρόσφερε ζεστό ψωμί (Διογένης Λαέρτιος, 9, 7, 43). Από τότε το ψωμί συνοδεύει όλες τις στιγμές της ζωής των Αβδηριτών.
Μαριάννα Ξανθοπoύλου
mxanthopoulou@empros.gr
